Pratik Edebiyat Bilgileri 2022 |KPSS Güncel|

Pratik Edebiyat Bilgileri – 1 İslamiyet’ten Önceki Türk Edebiyatı

• Sagu-ağıt-mersiye mevzu yönüyle ortaktır sadece mersiye ölçü yönünden aruz veznini kullanırken sagu ve ağıt hece ölçüsünü kullanır.
• Koşuk, sagu ve destan İslamiyet öncesi Türk edebiyatı döneminde, dörtlükler şeklinde, hece ölçüsüyle ve çoğu zaman yarım kafiye kullanılarak oluşturulmuştur.
• Yapay destanlar, naturel destanın doğuş, yayılma ve gelişme benzer biçimde süreçlerinden geçmeyen yazarı malum destanlardır.
• Orhun (Göktürk) Yazıtları 8. yüzyılda da Orhun Irmağı kıyısında dikilen, Türk yazılı edebiyatının ilk ürünleridir.

Pratik Edebiyat Bilgileri – 2 İslamiyet Etkisindeki Türk Edebiyatı

• Kutadgu Bilig, siyasetname tarzında olup, Yusuf Has Hacib tarafınca kaleme alınmış, didaktik özellikler barındıran alegorik bir eserdir.
• Atabetü’l-Hakayık Yüknekli Edip Ahmet, Divan-ı Hikmet Ahmet Yesevi tarafınca yazılan tasavvufî eserlerdir.
• Dede Korkut Hikayeleri, Oğuz boylarının harp ve kendi aralarındaki mücadeleleri özetleyen, döneminden halk hikayeciliğine geçişin ürünüdür. Birbirinden bağımsız on iki hikâyeden oluşan anonim bir eserdir.
• Mevlâna, Yunus Emre, Hacı Bektaş-ı Veli ve Hacı Bayram-ı Veli 13. yüzyılda yaşayıp insanlık sevgisini temalı eserler yazan mutasavvıflardır.
• Risaletü’n-Nushiye (Yunus Emre), Divan-ı Kebir (Mevlâna), Makalat (Hacı Bektaş-ı Veli) tasavvufu özetleyen eserlerdir.
• İlahi, nefes-deme, şathiye, söylev, devriye İslamiyet Etkisindeki Türk edebiyatında tekke şiirinin dörtlüklerle oluşan türleridir.
• Koşma, semai, varsağı, destan aşık edebiyatı ürünleridir. Dörtlüklerle ve hece ölçüsüyle yazılırlar. Koşma, işlediği mevzulara gore koçaklama, güzelleme, taşlama, ağıt dörde ayrılır.
• Kaygusuz Abdal ve Pir Sultan Abdal tasavvufu değişik yorumlayan Halk Edebiyatı ozanlarıdır. Karacaoğlan, Erzurumlu Emrah, Aşık Veysel Şatıroğlu güzelleme; Dadaloğlu, Köroğlu koçaklama türünde şiirler yazmıştır.
• Seyranî kişisel; Dertli toplumsal taşlama şiirleri yazmıştır.
• Mâni, “aaxa” kafiye düzeninde, 7’li hece ölçüsü ile tek dörtlük oluşmaktadır. Mâni anonim edebiyatta kullanılan en yaygın nazım biçimidir. Divan şiirindeki rubai ve tuyuğ maniyle ortak özellikler taşımaktadır.
• Destanla masalın ortak özellikleri: Olağanüstülük, kahramanlarının asil kişilerinden olması, abartılı ifade Destan ulusal, masal çoğunlukla evrensel ögeler taşımaktadır. Destan konusunu tarihsel bir gerçeklikten alırken, masal bütünüyle hayal ürünüdür.
• Gazel 5-15, beyitten oluşur. Kafiye düzeni aa, ba, ca… şeklindedir. İlk beyitine matla, son beyitine makta adı verilir. En güzel beyitine beytül gazel denilmektedir.
• Kaside 33-99 beyit ve “aa xa xa xa…” uyak düzeniyle yazılır. Nesib, girizgâh, medhiyye, fahriye, tegazzül, taç yakarma bölümlerinden oluşur.
• Mesnevinin sayısında sınırlama yoktur. “aa bb cc dd …” kafiye düzeniyle yazılır.
• Şarkı ve tuyuğ İran edebiyatından esinlenmekle beraber Türk edebiyatına özgü nazım şekilleridir.
• Rubai ve tuyuğ, tek dörtlükten; murabba birden fazla dörtlükle oluşturulan divan şiiri nazım türleridir.
• Terkib-i bend ve terci-i bentte felsefî ve dinî konuların işlenir. “Terkib-i bend” de araç beyiti sürekli değişmiş olur. “Terci-i bend”de araç beyiti aynı kalır.
• Gazel ve kasidede ilk beyite matla, son beyite makta, şairin adının geçmiş olduğu beyite mahlas beyiti yada taç beyit denir.
• Dize sonlarındaki kafiyeden ayrı olarak şiirin dizenin ortasında da uyak bulunursa buna musammat gazel yada musammat kaside adı verilir.
• Münacat, naat, hiciv; divan şiirinde kasidenin mevzularına gore almış olduğu değişik isimlerdir.
• Divan edebiyatında şairler ve sanatçılar hakkında data veren eserlere tezkire, halk edebiyatında aynı konuşu eserlere ise cönk adı verilir.
• Mecalisi’n-Nefais adlı tezkire, Ali Şir Nevai’ye ilişik olup ilk şairler tezkiresidir.
• Harname Divan şairi Şeyhi’nin, 15. Yüzyılda yazmış olduğu hiciv türünde bir mesnevidir.
• Şikayetname, Fuzuli’nin maaşını alamadığı için yazdığı mektup türündeki eseridir.
• Nefi, 17. Yüzyılda hiciv örneği “Siham-ı Kaza” adlı eseri ile tanınmıştır.
• Nabi, 17. yüzyılda değindiği, didaktik yapıt olan “Hayriyye” ile tanınır.
• Nedim ve Şeyh Galib Türki-i rahat akımı çerçevesinde hece ölçüsünü de kullanan şairlerdendir.
• Kâtip Çelebi coğrafya alanında yazdığı “Cihannüma” ve bilimler alanında yazdığı Keşfü’z-Zünun eserleriyle tanınır.
• Evliya Çelebi, Seyahatname adlı eserinde 3 kıtada gezmiş olduğu yerlerin anlatımıyla dikkat çekmiştir.
• Naima, “Naima Tarihi” adlı eserleri yazan Divan edebiyatının en malum düzyazı ustalarındandır.

Pratik Edebiyat Bilgileri-3 (KPSS Güncel) Tanzimat, Servet-i Fünun, Fecr-i Ati

• Dilinin ağır oluşu ve yüksek zümreye hitap etmesi Divan edebiyatı ile Servet- Fünun Edebiyatının ortak özellikleridir.
• Ağır ve sanatlı ifade, sembollerle duyguları anlatma üslubuna Sebk-i Hindi denir. Sebk-i Hindi divan edebiyatında kullanılan ve benimsenen bir anlayıştır.
• Bir sözcüğün iki anlama gelecek şekilde kullanılmasına tevriye sanatı denir.
• Bir sözcüğün hem gerçek hem mecaz anlamda kullanılmasıyla kinaye sanatı ortaya çıkar.
• Hüsn-ü Talil sanatında olayın sebebi daha güzel bir sebebe bağlanarak anlatılır.
• Bilinen bir mevzudan bilinmiyormuş söz edilmesine Tecahül-i arif sanatını denir.
• Sesteş sözcüklerin şiirde kullanılmasına cinas sanatı denir.
• Teşhis insan dışındaki varlıkların insan benzer biçimde düşünülmesidir.
• İntak ise insan dışındaki varlıkların konuşturulma sanıtıdır. İntak (konuşturma) sanatının olduğu her dizede teşhis de vardır.
• Seci, düzyazı metninin içindeki ses benzerliğidir.
• Bir şairin bir şiirine aynı ölçü ve aynı uyakla başka bir ozan tarafınca yazmış olduğu şiire nazire denir.
• Takvim-i Vakayi ilk resmî gazete, Ceride-i Havadis ilk yarı resmî gazete ve Tercüman-ı Ahval edebiyatımızdaki ilk hususi gazete olarak bilinmektedir.
• İbrahim şinasi’ye ilişik Ozan Evlenmesi adlı yapıt İlk tiyatro eseri olarak bilinir.
• Yusuf Kamil Paşa Telemak adlı eseriyle Türk edebiyatında ilk tercüme romanı yazmıştır.
• Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat Şemsettin Sami tarafınca yazılmış ilk yerli romanözelliğine haizdir.
• İntibah Namık Kemal’in yazdığı ilk yazınsal romandır.
• Cezmi Namık Kemal’e ilişik olan ilk zamanı romandır.
• Araba Sevdası Recaizade Mahmud Ekrem’in değindiği ilk gerçekçi roman özelliği taşımaktadır.
• Karabibik Nabizade Nazım ‘ın kağıda döktüğü köy konulu ilk eserdir.
• Letaif-i Rivayet Ahmet Mithat Efendi’ye ilişik ilk öykü olarak bilinmektedir.
• Eylül Mehmet Rauf tarafınca yazılan ilk ruhsal roman olma unvanını taşır.
• Mai ve Siyah Halit Ziya Uşaklıgil’in Batılı tarzda yazdığı Türk edebiyatının ilk gerçekçi romanıdır.
• Tanzimat Periyodu romanında yanlış Batılılaşma ve cariyelik en yaygın işlenen konulardır.
• Tanzimat Periyodu şiirinde divan şiiri biçimleri kullanılmaya devam etmiş sadece içerik değiştirilmiştir.
• Namık Kemal hem tiyatro hem roman alanında kalem oynatmış; sadece en malum tarafı vatan temalı şiirleridir.
• Tahrib-i Harabat ve Takib, Namık Kemal’in  eski edebiyatı korumak için çaba sarfeden Ziya Paşa için yazdığı eleştirilerdir.
• Ahmet Vefik Paşa, Moliere’den Cimri, Hastalık Hastası, Kibarlık Budalası benzer biçimde tiyatro eserlerini ilk çeviren sanatçıdır.
• Ahmet Mithat Efendi’nin halka okuma zevkini kazandırma düşüncesini Hüseyin Rahmi Gürpınar ve Halide Edip Adıvar da devam ettirmiştir.
• Edebiyatımızın ilk lügat; Divan-ü Lugati’t-Türk, ondan sonra Muhakemetü’l-Lugateyn, Osmanlı döneminde Lehçe-i Osman ve Tanzimat Döneminde Kamus-ı Türkî’dir.
• Tanzimat Periyodu edebiyatında birinci dönem “sanat toplum içindir” anlayışından ikinci dönemde “sanat sanat için” anlayışına dönülerek, Servet-i Fünun edebiyatına geçiş hazırlığı yapılır.
• Recaizade Mahmut Ekrem “Güzel olan her şey şiire girebilir.” ifadesiyle Muallim Naci ile kafiye tartışması içine girmiştir.
• Abdülhak Hamit Tarhan, Namık Kemal’in tiyatro anlayışının tam tersini savunur. Tarhan’ın fazlaca fazla tiyatro eseri olmasına karşın tiyatro tekniği iyi olmadığı için yazdığı tiyatrolar sahnelenemez.
• Edebiyatımızda ölüm temasıyla ünlü olmuş şairler; Abdülhak Hamit, Cahit Sıtkı, Yahya Kemal’dir.
• Servet-i Fünun sanatçıları beyit anlayışını arka plana iterek nazmı nesre yaklaştırmışlardır.
• Servet-i Fünun sanatçıları roman ve hikayede realizm ve natüralizmden; şiirde ise sembolizm ve parnasizmden etkilenmiştir.
• Servet-i Fünun sanatçıları romanda çevre olarak İstanbul’u, karakter olarak aydınları seçmiştir.
• Tevfik Fikret, sanatının ikinci devresinde sanatı toplumun hizmetine sunan eserler yazmıştır. hece ölçüsüyle yazdığı ilk ve tek şiir kitabının adı Şermin’dir.
• “Sis”, Tevfik Fikret’in İstanbul’a ve II. Abdülhamit yönetimine hakaretlerle dolu şiiridir.
• Cenab Şahabettin, parnasizm ve sembolizmin tesirinde eserler vermiştir. Şahabettin bir şiirde birden fazla aruz kalıbı kullanan tek sanatçıdır.
• Halit Ziya Uşaklıgil, Balzac, Stendhal, Flaubert benzer biçimde gerçekçi düşüncedeki yazarlardan etkilenmiştir. Batılı anlamdaki ilk gerçekçi roman Mai ve Siyah’ Uşaklıgil yazmıştır.
• Halit Ziya Uşaklıgil’in hatıra türündeki en malum eserleri Kırk Yıl, Saray ve Ötesi’dir.
• Hüseyin Cahit Yalçın, “Edebiyat ve Hukuk” adlı makalesiyle Servet-i Fünun dergisinin kapanmasına sebep olmuştur.
• Yazılarından dolayı sürgün edilen başlıca sanatçılar; Namık Kemal, H. Cahit Yalçın, Süleyman Nazif, Ziya Gökalp, ozan Eşref, Refik Halit Karay’dır.
• Şık, Şıpsevdi, Mürebbiye, Metres, Kaynanam Nasıl Kudurdu adlı eserler Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın romanlarıdır.
• Ahmet Rasim, Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati döneminden İstanbul’un günlük yaşantısını mütevazi bir üslupla özetleyen bağımsız yazarlardandır.
• Fecr-i Ati akımı, Servet-i Fünun’u eleştirmesine karşın onların “Sanat kişiseldir.” anlayışını benimsemiştir.

Pratik Edebiyat Bilgileri-4 |KPSS Güncel| Milli Edebiyat Periyodu

• Milli Edebiyat akımı, “Genç Kalemler” dergisinde piyasaya çıkan “Yeni Lisan” adlı makaleyle 1911 senesinde adım atar.
• Milli Edebiyat bir yönüyle halk edebiyatının Cumhuriyet dönemindeki devamı gibidir.
• Ömer Seyfettin, mili ve tarihî mevzularda yazdığı öyküleriyle tanınan bir yazardır.
• Edebiyatımızdaki meşhur öykü yazarları; H. Cahit Yalçın, Ömer Seyfettin, Memduh Şevket Esendal, Sait Faik Abasıyanık, Haldun Taner’dir.
• Ziya Gökalp, Türkçülük akımının felsefesini yapmış, Milli Edebiyat akımına düşünceleriyle katkıda bulunmuştur.
• Kızıl Elma, Yeni Hayat, Altın Işık Ziya Gökalp’in Türkçülük çerçevesinde yazdığı şiir kitaplarıdır.
• Hususi unvanlarla anılan şairler; Sultanü’ş-Şuara (Şairler Sultanı)-Baki ve Necip Fazıl Kısakürek, Vatan Şairi-

• Namık Kemal, Şairi-i Azam-Abdülhak Hamit Tarhan, Bayrak Şairi-Arif Nihat Asya, Türk Şairi-Mehmet Emin Yurdakul…
• Türk edebiyatının tarihini bilimsel açıdan inceleyen ve bukonuda kitaplar yazan ilk bilim adamı ve sanatçı Mehmet Fuat Köprülüdür.
• Edebiyat zamanı alanında kitap yazan sanatçılar; M. Fuat Köprülü, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ali Canip Yöntem’dir.
• Halide Edip Adıvar, İngiliz edebiyatından etkilenerek yapıt vermiştir. Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye  (Kuruluş Şavaşı temalı); Sinekli Bakkal, Tatarcık (toplumsal temalı), Mor Salkımlı Ev (hatıra) en malum eserleridir.
• Y. Kadri Karaosmanoğlu, Tanzimat’la Atatürk Türkiye’si arasındaki dönem ve kuşakların geçirdiği toplumsal değişimeleri ve bunalımları işler. Tezli roman türünün usta yazarlarındandır. Kiralık Konak ( dönem çatısması), Sodom ve Gomore (işgal altındaki İstanbul’un negatif

Yanları), Yaban (Kurtuluş Savaşı ve köylü aydın uçurumunu işler), Ankara ( Cumhuriyet’ten sonraki Ankara’nın üç periyodu) Nur Baba ( Bektaşi tekkeleri) en tanınmış eserleridir.

• Reşat Nuri Güntekin’in romanlarında yoğun bir Anadolu atmosferi vardır. Dili mütevazi, karakterleri halktandır.
• Refik Halit Karay, sürgünde yazdığı Anadolu’yu mevzu alan eserleriyle bilinir. Sürgün, Yezidin Kızı, Bugünün Saraylısı (roman), Kirpinin Dedikleri, Memleket Hikayeleri, Gurbet Hikayeleri Refik Halit Karay’ın en malum eserleridir.
• Beş Hececiler Milli Edebiyatın devamı niteliğindedir. Faruk Nafiz Çamlıbel, Enis Behiç Koryürek, Halit Fahri Ozansoy, Orhan Seyfi Orhon, Yusuf Ziya Ortaç Milli Edebiyat sanatçılarıdır.
• Faruk Nafiz Çamlıbel, aruzla da hece ile de yazmıştır. Çoban Çeşmesi, Han Duvarları adlı şiirleri ile bilinir.

• Mehmet Akif Ersoy lirik-didaktik şiirleriyle şiirleriyle bilinir. Manzum hikâye ustasıdır. Safahat (yedi bölüm) Akif’in meşhur eseridir.
• Ahmet Haşim sembolist bir şairdir. Şiirlerinde anlam kapalı, düzyazılarında ise dil ve üslubu yalındır. Tüm şiirlerini aruzla yazmış,  olan Haşim; Fecr-i Ati döneminden sonrasında hiçbir akıma bağlı kalmadan sanat anlayışını devam ettirmiştir. Bazı eserleri; Piraye, Göl Saatleri, Gurabhane-i Laklakan…
• Yahya Kemal Beyatlı divan şiirini tekrardan yorumlamış, eski nazım şekillileriyle Batılı şiirler yazmıştır. Şiirlerinde sonsuzluğa erişme düşüncesi yer verilmiştir. “Ok” şiirini heceyle öteki tüm şiirlerini aruzla yazmıştır. Eserleri; Kendi Gök Kubbemiz, Eski Şiirin Rüzgarıyla, Aziz İstanbul…

Pratik Edebiyat Bilgileri-5 |KPSS Güncel| Cumhuriyet Periyodu Türk Edebiyatı

• Yedi Meşaleciler, Beş Hececileri duygusal olmakla suçlamışlar; sadece kendileri de sembolizm duygusallığından etkilenmişlerdir. Z. Osman Saba, Yaşar Nabi, Muammer Lütfi Bahşi, Vasfi Mahir Kocatürk, Sabri Esat Siyavuşgil, Cevdet Kudret Solok, Kenan Hulisi Koray Yedi Meşale sanatçılarıdır.
• Garip Akımı (I. Yeniciler) sanat içerikli anlatımı, ölçü ve kafiyeyi arka plana itmişler, bayağı insanların hayatlarını ve gündelik vakaları işlemişlerdir.

• II. Yeni Akımı, I. Yeni Hareketine tepki olarak grup oluşturmuşlardır. Şiirde anlamın kapalı olmasını savunmuşlar ve sürrealizmden etkilenmişlerdir. İlhan Berk,Cemal Süreyya, Edip Cansever, Ece Ayhan en malum temsilcileridir.
• Ahmet Hamdi Tanpınar, Yahya Kemal Beyatlı2nın liseden öğrencisidir. Tanpınar’ın şiirlerinde bilinçaltı, rüya ve süre terimi yoğundur. Geçmişe hasret eserlerinde işlediği başlıca temadır. Huzur, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Beş Kent malum eserleridir.
• Ahmet Kutsi Tecer, Anadolu motiflerini tüm eserlerinde işler. Dergah ve Milli Mecmua’da eserleri yayınlanmıştır. Koçyiğit Köroğlu, Köşebaşı en tanınmış eserleridir.
• Ahmet Muhip Dıranas, Fahriye Abla adlı şiiriyle tanınmıştır.
• Cahit Sıtkı Tarancı, ölüm, yalnızlık mevzularını çoğunlukla işler. Bu konudaki en fazlaca malum şiirlerinden biri Otuz Beş Yaş’tır.
• Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın en malum eserlerinden biri “Üç Şehitler Destanı” suni bir destandır.
• Cahit Külebi birçok şiirinde noktalama işareti kullanmamıştır.  Çocuk şiirleriyle bilinir. “Türk Mavisi” en malum eserlerindendir.
• Nurullah Ataç: Deneme ve eleştirileriyle tanınmıştır. Devrik cümle kullanımını başarıyla uygulamıştır. “Günlerin Getirdiği, Karalama Defteri” en malum eserlerindendir.

• Nurullah Ataç, Suut Kemal Yetkin, Sebahattin Eyüboğlu, Bacon, Montaige Cumhuriyet Periyodu Edebiyatının meşhur tecrübe etme yazarlarıdır.
• Gezi Yazısı Yazanlar: Evliya Çelebi (Seyahatname), Ahmet Haşim (Frankfurt Seyahatnamesi), Falih Rıfkı Atay (Yolcu Defteri), Cenap Şahabettin ( Hac Yolunda)…

• Psikolojik roman: Zehra (Nabizade Nazım), Eylül (Mehmet Rauf), Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (Peyami Safa)
• Sait Faik Abasıyanık konularında Adalar’ı, İstanbul’u ve bayağı insanı anlatır. Başarılı durum hikayecisidir. Semaver, Sarnıç, Son Kuşlar en malum eserleridir
• Necip Fazıl Kısakürek doğa ötesi problemleri hecenin gücüyle kuvvetli bir üslupla anlatır. Şiir haricinde tiyatro, öykü, araştırma benzer biçimde alanlarda da eserler vermiştir. Çile, Bir Adam Yaratmak bazı eserleridir.
• Halikarnas Balıkçısı (Cevat Şakir Kabaağaçlı), Balıkçıları, denizcileri ve denizi anlatır. Bodrum’un antik çağlarındaki adını kendisine mahlas olarak kullanır.
• Kemal Tahir, roman ve hikayelerinin konusunu yönetm sisteminin aksayan yönlerinden alır. Bozkırdaki Çiçek,

• Devlet Ana, Karılar Koğuşu, Esir Şehrin İnsanları en malum eserleridir. Bedri Rahmi Eyüboğlu; ozan ve yazarlık haricinde ressam olan bir sanatçıdır. Karadut, Canım Anadolu en malum eserleridir.
• Tarık Buğra, İstiklal Savaşı’nın bilinmeyen yönlerine yeni yorumlar katmıştır. Minik Ağa, Osmancık, Siyah Kehribar, yarın Diye Bir Şey Yok en malum eserleridir.
• Yaşar Kemal, Çukurova ve Toros dağlarındaki efsanelere dayalı, toprak kavgalarını özetleyen roman ve hikayeler kaleme almıştır. İnce Memed, Orta Direk, Sarı Sıcak, Teneke en malum eserleridir.
• Orhan Kemal, köyden kente göçün nedenlerini ve bu göçün neticelerini işler. 72. Koğuş, Hanımın Çitliği en malum eserleridir.
• Necati Cumalı: Ege Bölgesi’ndeki köylüyü işler. Tütün Zamanı, Boş Beşik, Susuz Yaz bazı eserleridir.
• Cemil Meriç: Makale, tecrübe etme, eleştiri ustasıdır. Bu Ülke,Umrandan Uygarlığa, Kırk Ambar bazı eserleridir.
• Cengiz Aytmatov: Dünyaca meşhur Kırgız yazardır. Cemile, Gün Olur Asra Bedel, Selvi Boylum Al Yazmalım en malum eserleridir.
• Deneme, bireysel düşüncelerin kanıtlama amacı olmaksızın aktarıldığı; fıkra, günlük olayların mütevazi ve günlük konuşma diliyle yazıldığı; yazı, tezlerin kanıtlanmaya ve bir mevzuyu kabul ettirmeye çalışmış olduğu; eleştiri; bir eserin bilimsel temellere dayanılarak yorumlandığı, pozitif yönde ve negatif yanlarının anlatıldığı yazın türleridir. Lirik şiir, coşkuların yoğun işlendiği; epik şiir, kahramanlık konularının anlatıldığı; pastoral şiir, kır ve çoban yaşamının işlendiği; acıklı şiir, acıklı durumların ve olayların işlendiği; satirik şiir toplumsal eleştirilerin işlendiği; didaktik şiir; öğreticiliğin ön planda olduğu şiir türleridir.
• Dize sonlarında aynı görevli ekler ve aynı anlamlı sözcükler kullanılmasına redif denir. Redif kafiyeden sonrasında kullanılır.

Pratik Edebiyat Bilgileri-6 |KPSS Güncel| Batı Edebiyatı

• Klasisizm, akıl ve sağduyuya ön planda meblağ. Latin ve Yunan kaynaklarından beslenen, kuralcı, yüksek zümre edebiyatıdır. Moliere, Racine, La Fontaine en malum klasik yazarlardandır.
• Romantizm, Klasisizm’e tepki olarak ortaya çıkmıştır. Kuralcılığı reddeden romantizm ulusal mevzular işler. Zıtlıklar, ak-kara çatışması ve bilhassa duygusal yazmak ön plandadır. Victor Hugo, Goethe romantizmin malum yazarlarıdır.
• Realizm, Romantizm’e tepki olarak ortaya çıkmıştır. Realizmde gerçekler ve vakalar gözleme dayalı olarak anlatılır. Balzac, Stendhal, Flaubert, Tolstoy, Dostoyevski en malum temsilcileridir.
• Parnasizm, realizmin şiirdeki yansımasıdır. Sözcüklerle fotoğraf çizilir. Sembolizm, anlamın kapalı olduğu şiir anlayışını korumak için çaba sarfeden yazınsal akımdır.
• Natüralizm: Aşırı gerçekçilik anlamına gelir. Olayların meydana gelişi sebep netice ilişkisi deneylenerek anlatılır.
• Edebi akımların sıralanışı: Klasisizm, Romantizm, Realizm, Natüralizm(roman akımları);

• Parnasizm, Sembolizm, Sürrealizm (şiir akımları)
• Dünya edebiyatının tanınmış yazar ve eserlerinden bazıları: Shakespeare (Hamlet ve Otello), Cervantes (Don Kişot), Maksim Gorki (Ana), Montaigne (Denemeler), Schiller ( Wiliam Tell), Dostoyevski (Suç ve Ceza),Tolstoy (Savaş ve Barış), Mark Twain ( Tom Sawyer’in Maceraları)
• Modern Tiyatro klasik trajedide karakterler yüksek tabakaya mensup insanlardır. mevzular mitolojiden alınır.

• Ölüm ve yaralanmalar sahnede canlandırılmaz. Üç birlik kuralı (süre, mekan vaka birliği) bulunur.
• Modern tiyatroda klasik komedide kişiler halkın arasından, mevzular günlük yaşamdan alınır. Ölüm ve yaralanma sahneleri canlandırılır. Üç birlik kuralı vardır; süre, mekan ve vaka
• İlyada (Yunan), Kalevala(Fin), Nibelungen (Alman), Ramayana (Hint), Şehname (Fars) dünyaca tanınmış naturel destanlardır.
• Dacemeron hikayeleri (Bocecaio) dünya edebiyatında yazılmış ilk hikayelerdir.
• Aiskhlos, Sophokles, Euripides, Aristopanes eski Yunan edebiyatının tiyatro eserleriyle malum sanatçılarıdır.