Yaz tatiline giren öğrenciler için artık ders zilinin çalmasına sayılı gün kaldı. Öğrencileri yakından ilgilendiren son dakika açıklaması geldi. 12 Eylül’de açılacak olan okullar için tavsiyeler peş peşe sıralandı. Fakat ilk kez okul ile tanışacak olan minikler için Eğitim psikoloğu Prof. Dr. Zeynep Kızıltepe mühim açıklamalarda bulunmuş oldu. İşte detaylar

Özgürlük’ten Nuran Çakmakçı’nın haberine nazaran; Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Kısmı öğretim üyesi, eğitim psikoloğu Prof. Dr. Zeynep Kızıltepe, okula uyum sürecini 10 adımda şu şekilde aktarıyor:

SOSYAL İLİŞKİYE İLK ADIM

Okula uyum, öğrencilerin okula başladıkları ilk aylarda iyi mi yeni bir çevreye uygun hareket edeceklerini öğrendikleri, okul ortamının gereklerini yerine getirebildikleri ve pozitif yönde toplumsal ilişkiler kurmuş oldukları bir süreç olarak düşünülebilir.

Evlatların bu becerileri kazanmaları için bir ekip şartlar lüzumlu. Bu şartlardan bazıları, doğru okul seçimi, okula gitme yaşlarının doğru tespit edilmesi ve daha ilkin okulöncesi eğitimi alıp almadıklarına nazaran hareket edilmesi diyebiliriz.

OLUMSUZ ŞARTLARA DİKKAT

Doğru şartlar sağlanmazsa, çevrenin negatif tesirleri ile bireysel gelişim evrelerinin niçin olduğu zorluklar birleşir ve ortaya duygusal bozukluklar çıkar. Çocuklar, bir depresyon durumu ile beraber okulda çıkan sorunların üstesinden gelme mevzusunda kendini yetersiz hissedebilir.

Dolayısıyla özgüven eksikliği, saldırganlık, sinirlilik, kavga çıkarma, okuldan kaçma, kuralları çiğneme benzer biçimde davranışlar sergileyebilir.

EN UYGUN YAŞ

Araştırmalara nazaran, evlatların yaşları azaldıkça ilkokula uyum sorunlarının arttığı gözleniyor. Okula gitmek için en uygun yaş, 69-84 ay aralığıdır. Bilhassa 72-84 ay arası öğrencilerde asla uyum problemi yaşanmadığı görülüyor.

DOĞRU OKUL SEÇİMİ

Çocuklarımızı hangi okula göndereceğimiz oldukça mühim ve direkt uyumla ilişkili bir mevzu. Okul bir tek çeşitli mevzularda informasyon elde eden bir yer olsaydı, işimiz kolay olurdu; fakat değil. Okul, evlatların sosyalleşmesini, başka evlatların yanı sıra, öğretmen benzer biçimde büyük insanlarla da yazışma kurmalarını gerektiren bir yer.

Çocuklarımız için kendi yaşam felsefemiz, yaşayış tarzımızla paralel olmayan okullar seçersek, onların uyum sorunları daha çok olur. Bundan kaçınmamız gerekir. Onun için, okul seçerken, çocuğumuzun özellikleri, okulun felsefesi, eğitime genel bakışı, okuldaki eğitim-öğretim iklimi, okulun fizyolojik özellikleri benzer biçimde noktalara dikkat etmeliyiz.

ANAOKULU AVANTAJ

Anaokulunun öteki bir deyişle okulöncesi eğitimin, okula uyum sürecine katkısı büyüktür. Okulöncesi eğitimi almayan öğrencilerin okula uyum sorunları daha çok olur.

Bilhassa anaokullarında, ilkokula alıştırmaya yönelik bir uyum müfredatı var ise, bu durum ilkokula başlarken çocuklar için büyük kolaylık olur.

ÖNCEDEN TANIŞTIRIN

Uyum sürecinde fazla mesele yaşanmaması için aileler bazı tedbirler alabilirler. Mesela, okul açılmadan ilkin çocuklarını okul binasına götürüp etrafı dolaştırabilirler. Bu mümkün değilse, okulun internet sayfasını çocuklarıyla beraber ziyaret edebilirler. Öğretmenlerle daha evvel tanışma fırsatı var ise, bunu değerlendirmeleri iyi olur.

Öğretmenlerden derslik rutinlerini evvel öğrenebilir ve çocuklarını bu mevzuda bilgilendirebilirler. Evlatların okuldan döndükten sonraki alışkanlıkları da sürece yardım edecek şekilde olmalıdır. Onların okuldan sonrasında yeterince dinlenmelerine ve beslenmelerine fırsat vermek gerekir.

SORUMLULUK VERİN

Evlatların evde daha çok mesuliyet almaları da uyum sürecine katkı sağlar. Evde onlara bazı görevler verilebilir; mesela, yiyecek masasını oluşturmak yada toplanmasına yardım etmek, odasını düzeltmek, kitaplarını ya da oyuncaklarını toplamak benzer biçimde. Ayrıca, günlük problemlerine kendisinin çözüm bulması da onu geliştirir.

ÖDEVLERE YARDIM EDİN

Öğrenme sürecinde de ufaklıklara destek olmak iyi olur. Ilk olarak evlatları bağımsız birer talebe olmaya hazırlamak gerekir. Bunun için, gün içinde öğrendiklerini eve erişince söyleşi içinde ailelerine anlatabilirler. Soruları var ise cevaplanması iyi olur.

Ev ödevlerinde onlara yardım etmekte bir sakınca yoktur sadece bu yardım bir tek ipuçları verme, hatırlatmalar yapma, araştırma yapmalarına olanak tanıma şeklinde olmalıdır.

BAŞARIYA GİDEN YOLU AÇIN

Her talebe başarıya ulaşmış olmak ister. Onları başarısız olmaya iten şartlar, durumlar ve kişiler olabilir. Bu olumsuzlukları yenmek ailelerin ve doğal ki eğitimcilerin ve eğitim bilimcilerin elinde. Öğrencilere başarıya giden yolu açmak gerekir. Onlarla her gün kitap okuma, bu kitaplardan ne anladığını gene söyleşi ederken münakaşa, hem bilişsel olarak onların gelişmesine destek sağlar hem de yaratıcılık ve hayal güçlerini geliştirir.

Dil, sanat, bilim, spor ve matematik benzer biçimde değişik alanlarda öğrenme ilgilerini geliştirmek ve öteki çocuklarla grup etkinliklerine katılmalarını teşvik etmek de evlatların okula uyum sürecine katkı sağlar.

PROFESYONEL YARDIM SEÇENEĞİ

Son olarak, çocuklar ilkokula uyum sürecinde endişeli olmaya, sorun çekmeye uzun süre devam ederlerse, ilkin öğretmenleri sonrasında yada bununla beraber okulun psikolog danışmanından ustalaşmış yardım almak iyi olabilir.