Aile evi ya da ortak ev olarak öğrenilen ve eşlerin birlikte kullandıkları ev mevzusunda sahip oldukları hakları öğrenmeleri ehemmiyet taşır ancak bu mevzuda ne yazık ki ehemmiyetli derecede bilgi yetersizliği bulunuyor. Tüm evli çiftleri ilgilendiren bu mevzuda öğrenilmesi gerekenleri bu makalemizde sizler ile paylaşıyoruz. Aile evi nedir? Eşlerin tasarruf hakları nelerdir? Eşlerden birinin açık rızası olmaksızın yapılamayacak işlemler nelerdir? Yapılması vaziyetinde bu işlemlerin meşru vaziyeti nedir?
Evlilik birliğinde eşlerden her birinin kaide olarak öteki eşin iznine gerek dinlemeksizin her cins meşru işlemi yapma yetkisi vardır.
maddesi de bu hususa değinerek, yasada aksine bir tertip etme olmadığı gidişatlarda eşlerden her birinin, öteki eş veya üçüncü bireyler ile her cinsten yasal işlem yapabileceği kararını getirir. İşte bu tertip edilmenin ödün vaziyetini ise aile evi üzerindeki eşlerin tasarruf hakkı oluşturur.
- Aile Evi Nedir?
- Aile Evi Üzerinde Tasarruf Hakları
- İşlemlerin Yasal Durumu
- İyi maksatlı Üçüncü Bireyin Durumu
- Aile Evi Şerhi
- Yargıtay Uygulaması ve Kabulü
Aile Evi Nedir?
Aile evi kavramı karşılığını TMK 194.
Aile evi, eşlerin birlikte yaşadıkları aile hayatlarının merkezi olan evdir. Bir evin, aile evi niteliğini kazanabilmesi için, bu evin eşlerce fiilen kullanılmaya başlaması zorunludur. Ayrıca aile evi ancak tek bir ev olabilir. Bu kapsamda kesintisiz oturulmayan ve ikincil özellikli olan yazlık, dağ evi, bahçe evi, bağ evi, çiftlik evi gibi evler bu kapsam dışında kalır.
Aile Evi Üzerinde Tasarruf Hakları
Aile evi eşlerin tasarruf haklarının sınırını TMK’nun 194.
fıkrası kumpaslar. Bu tertip etmeye göre eşlerden biri, öteki eş tarafından verilen açık bir rıza olmadıkça, aile evi ile alakalı kira kontratı fesih işlemini yapamaz, bu evi devredemez ya da ev üzerindeki haklara rastgele bir sınır getiremez.
Bir başka ifadeyle, bir eşin aile evi üzerinde tasarruf hakkı öteki eşin açık rızasına bağlı kılınmıştır. Bu kapsamda ipotek verme gibi ev üzerindeki haklara sınır getiren tasarruflarda da öteki eşin rızası aranır.
Bu mevzu ile ilgili bir başka kanuni tertip etmede 6098 rakamlı Türk Borçlar Yasanın 349.
Buradaki tertip etmede de aile evi olarak kiralanan bir taşınmazda kiracı, eşinin açık rızası bulunmadıkça kira kontratını feshedemez kararı yer alır.
İşlemlerin Yasal Gidişatı
Eşlerden biri, değişik eşin açık rızasını almadan aile evini devreder, kira kontratını fesheder ya da aile evinde bulunan hakları sınırlarsa bu işlemler geçersiz olur.
bireylerin iyi amaçlı olmaları işlemleri geçerli hale getirmez. Başka Bir Deyişle aile evi olduğunu öğrenmeden bir eş ile meşru işlem yapan 3 bireyin iyi amacı bu işlemler güzergahından korunmaz.
Aile Evi Şerhi
Eşlerin birlikte kullanılan gayrimenkul üzerindeki bahsi geçen tasarruf haklarındaki kısıtlandırma, aile evi şerhi konulması ile değil yasanın buyurucu kararlarıyla getirilmiştir.
Başka Bir Deyişle bu şerhin konulmadığı evler güzergahından da aynı tasarruf sınırlandırmaları vardır. Şerh konulmasa da değişik eşin rızası alınmaksızın yapılan işlemin geçersizliği iddia ve dava edilebilir.
Aile evi şerhini ise TMK 194 maddesinin 3. fıkrası açıklamıştır. Bu tertip etmeye göre, taşınmazın maliki olmayan eş, ev ile alakalı şerhin düşülmesini tapu müdürlüğünden arz edebilir. Aile evi şerhi için;
Taşınmazın aile evi olduğunu gösteren muhtarlıktan ya da apartman idaresinden alınmış bir evrak,Vukuatlı bir popülasyon kayıt örneği ya da evlilik cüzdanı
Olması gerekir.
Bu tip davalara bakan Yargıtay 2. Hukuk Dairesi içtihatları da bu istikamettedir.
Bir evin aile evi ile alakalı olarak hukunun açıkladığı kararlar bu biçimdedir.
.
