2022
TERCİH DANIŞMANLIĞI KILAVUZU
2
İÇİNDEKİLER
1.TERCİH DANIŞMANLIĞI 4
1.1.Tercih Danışmanlığı Biriminin Amaçları 4
2. KOORDİNASYON KURULLARININ KURULMASI VE GÖREVLERİ 4
2.1. İl Koordinasyon Kurullarının Kurulması 4
2.2. İl Koordinasyon Kurullarının Görevleri 5
2.3. İlçe Koordinasyon Kurullarının Kurulması 5
2.4. İlçe Koordinasyon Kurullarının Görevleri 6
2.5. Tercih Danışmanlığı Birimlerinin Sisteme İşlenmesi 6
3. TERCİH DANIŞMANLIĞI BİRİMLERİNİN KURULMASI 6
4. TERCİH DANIŞMANLIĞI BİRİMLERİNİN UYMASI GEREKEN ESASLAR 7
5. TERCİH DANIŞMANLIĞI BİRİMLERİNCE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 8
3
TAKVİM
16 – 20 Haziran 2022 İl/İlçe Koordinasyon Kurullarının Kurulması
20 – 27 Haziran 2022
İl/İlçe Koordinasyon Kurullarınca Tercih Danışmanlığı Birimlerinin
Sisteme Girilmesi
28 – 29 Haziran 2022
Tercih Danışmanlığı Birimlerinin Bakanlık Tarafından Kontrol
Edilerek Onaylanması
……… Temmuz 2022
LGS Tercih Danışmanlığı Birimlerinin Tercih Danışmanlığı Hizmetini
Sunması ve e-Rehberlik Sistemine İşlemesi
………………………
YKS Tercih Danışmanlığı Birimlerinin Tercih Danışmanlığı
Hizmetini Sunması ve e-Rehberlik Sistemine İşlemesi
İLETİŞİM BİLGİLERİ
Hususi Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Telefon: 0 (312) 413 30 06 / 25 39 / 39 53
Belgegeçer: 0 (312) 213 13 56
İnternet Adresi: http://meb.gov.tr
http://orgm.meb.gov.tr
E-posta: oerhgm_rehberlikhizmetleri@meb.gov.tr
KISALTMALAR VE TANIMLAR
RAM: Rehberlik ve Araştırma Merkezi
YKS: Yükseköğretim Kurumlarına Geçiş Sistemi
LGS: Liselere Geçiş Sistemi
EBA: Eğitim Bilişim Ağı
4
1.TERCİH DANIŞMANLIĞI
Türk Millî Eğitiminin genel amaçları çerçevesinde eğitimde rehberlik ve ruhsal danışma
hizmetleri; kendini tanıyan, kendine sunulan eğitsel ve mesleki fırsatları değerlendirebilen, mesuliyet
alabilen bireyler yetiştirilmesini ve bireylerin cemiyet içinde sıhhatli bir halde yaşamlarını
sürdürebilmeleri için toplumsal duygusal, bilimsel niteliği olan ve kariyer gelişimlerini desteklemeyi amaçlar.
Bu kapsamda tercih danışmanlığı, kişinin ilgi, beceri, kıymet ve kişilik özeliklerini tanıması,
mesleki seçenekleri fark etmesi, mesleklerin gerektirdiği nitelikler ile kişisel özellikleri içinde bağ
kurması, mesleklere yönelik pozitif tutum geliştirmesi, kariyer farkındalığı kazanması, iş yaşamı ile
eğitim arasındaki ilişkiyi ve yaşam boyu öğrenmenin kariyer gelişimi açısından önemini fark etmesini
içeren kariyer gelişim alanını desteklemeye yönelik olarak sunulan ustalaşmış hizmetlerin bir parçasıdır.
1.1.Tercih Danışmanlığı Birimlerinin Amaçları
1.1.1. Öğrencilere beceri, ilgi, gereksinim, kişilik özellikleri ve yaşam koşullarıyla uyumlu olacak
şekilde bir üst tahsil kurumuna geçişleri sürecinde rehberlik etmek,
1.1.2. Tercih danışmanlığı sürecinde verilen hizmetleri, belirlenen standartlar doğrultusunda
yürütmek.
2. KOORDİNASYON KURULLARININ KURULMASI VE GÖREVLERİ
Tercih danışmanlığı hizmetlerinin planlı ve programlı bir halde yürütülebilmesi için il ve ilçelerde
koordinasyon kurulları kurulur.
2.1. İl Koordinasyon Kurullarının Kurulması
2.1.1 Liselere Geçiş Sistemi (LGS) İl Koordinasyon Kurulları: Hususi eğitim ve rehberlik
hizmetlerinden görevli il ulusal eğitim müdür yardıcısı/şube müdürü başkanlığında, temel eğitim,
ortaöğretim, mesleki ve teknik eğitim, din öğretimi şube müdürlüklerinden birer temsilci ve ilde yalnız 1
(bir) rehberlik ve araştırma merkezinin (RAM) bulunması halinde ilgili RAM müdürünün katılımları ile
LGS İl Koordinasyon Kurulları kurulur. Ancak büyükşehir statüsündeki illerde RAM müdürleri
bulundukları ilçenin koordinasyon kurulunda vazife alır.
2.1.2 Yükseköğretim Kurumlarına Geçiş Sistemi (YKS) İl Koordinasyon Kurulları: Hususi eğitim ve
rehberlik hizmetlerinden görevli il/şube müdürü başkanlığında, ortaöğretim, mesleki ve teknik eğitim,
din öğretimi şube müdürlüklerinden birer temsilci ve ilde yalnız 1 (bir) rehberlik ve araştırma merkezinin
(RAM) bulunması halinde ilgili RAM müdürünün katılımları ile YKS İl Koordinasyon Kurulları kurulur.
Ancak büyükşehir statüsündeki illerde RAM müdürleri bulundukları ilçenin koordinasyon kurulunda vazife
alır.
5
2.2. İl Koordinasyon Kurullarının Görevleri
2.2.1. İl genelindeki tercih danışmanlığı çalışmalarının koordine edilmesi,
2.2.2. Merkez ilçelerdeki LGS ve YKS Tercih Danışmanlığı Birimlerinin kurulmasını sağlama,
2.2.3. Verilecek hizmetler hakkında tercih periyodu öncesinden başlanarak il genelinde bilgilendirme
çalışmalarının koordine edilmesi,
2.2.4. Merkez ilçe tercih danışmanlığı birimlerinin emek verme saatlerinin ilçe koşullarına bakılırsa
belirlenmesi,
2.2.5. Tercih danışmanlığı süresince MEBBİS e-Rehberlik Sisteminde yayımlanacak olan duyuruların
takip edilmesi mevzusunda ilçe koordinasyon kurulları ve merkez ilçe tercih danışmanlığı birimlerinin
bilgilendirilmesi,
2.2.6. Merkez ilçelerde kurulan tercih danışmanlığı birimlerine ve birimlerde görevlendirilen
öğretmenlere ilişkin bilgilerin sisteme işlenmesi,
2.2.7. Tercih danışmanlığı birimlerinin emek verme planlarının oluşturulması, kılavuzda yer edinen takvim
doğrultusunda birimlerin emek verme çizelgelerinin okul müdürlüklerince EBA sistemine işlenmesinin
sağlanması ve bu çizelgelerin 8. – 12. derslik talebe ve velileri ile paylaşılması,
2.4.8. İnternete erişimi olmayan ya da önceki yıllarda mezun olup tercih danışmanlığı hizmetinden
yararlanmak isteyen öğrencibireylerin RAM’lar aracılığı ile hizmet almalarına yönelik planlamanın
yapılarak duyurulması.
2.3. İlçe Koordinasyon Kurullarının Kurulması
2.3.1. Liselere Geçiş Sistemi (LGS) İlçe Koordinasyon Kurulları: Hususi eğitim ve rehberlik
hizmetlerinden görevli şube müdürü başkanlığında, temel eğitim, ortaöğretim, din öğretimi, mesleki ve
teknik eğitim şube müdürlüklerinden birer temsilci ve ilçede RAM bulunması halinde RAM müdürünün
katılımları ile LGS İlçe Koordinasyon Kurulları kurulur.
2.3.2. Yükseköğretim Kurumlarına Geçiş Sistemi (YKS) İlçe Koordinasyon Kurulları: Hususi eğitim
ve rehberlik hizmetlerinden görevli şube müdürü başkanlığında, ortaöğretim, din öğretimi, mesleki ve
teknik eğitim şube müdürlüklerinden birer temsilci ve ilçede RAM bulunması halinde RAM müdürünün
katılımları ile YKS İlçe Koordinasyon Kurulları kurulur.
6
2.4. İlçe Koordinasyon Kurullarının Görevleri
2.4.1. İlçe genelindeki tercih danışmanlığı çalışmalarının koordine edilmesi,
2.4.2. LGS ve YKS Tercih Danışmanlığı Birimlerinin kurulması,
2.4.3. Verilecek hizmetler hakkında tercih periyodu öncesinden başlanarak ilçe genelinde
bilgilendirme çalışmalarının yapılması,
2.4.4. Tercih Danışmanlığı Birimlerinin emek verme saatlerinin ilçenin koşullarına bakılırsa belirlenmesi,
2.4.5. Tercih danışmanlığı süresince MEBBİS e-Rehberlik Sisteminde yayımlanacak olan duyuruların
takip edilmesi mevzusunda tercih danışmanlığı birimlerinin bilgilendirilmesi,
2.4.6. İlçelerde kurulan tercih danışmanlığı birimlerine ve birimlerde görevlendirilen öğretmenlere
ilişkin bilgilerin sisteme işlenmesi,
2.4.7. Tercih danışmanlığı birimlerinin emek verme planlarının oluşturulması; kılavuzda yer edinen takvim
doğrultusunda birimlerin emek verme çizelgelerinin okul müdürlüklerince EBA sistemine işlenmesinin
sağlanması ve bu çizelgelerin 8. – 12. derslik talebe ve velileri ile paylaşılması,
2.4.8. İnternete erişimi olmayan ya da önceki yıllarda mezun olup tercih danışmanlığı hizmetinden
yararlanmak isteyen öğrencibireylerin RAM’lar aracılığı ile hizmet almalarına yönelik planlamanın
yapılarak duyurulması.
2.5. Tercih Danışmanlığı Birimlerinin Sisteme İşlenmesi
Tercih danışmanlığı birimleri, koordinasyon kurullarınca MEBBİS/e-Rehberlik Sistemi/İl İlçe
İşlemleri/Tercih Danışmanlığı sekmesi kullanılarak kılavuzda belirtilen tarihlerde sisteme işlenecektir.
Koordinasyon kurulları, sistem Bakanlık tarafınca kapatılana kadar sisteme girilen bilgilerde değişim
yapabileceklerdir.
Bakanlık tarafınca yapılacak kontroller sonucu kılavuza uygun olarak kurulmadığı tespit edilen
birimler sistemden silinecektir. Sistemden silinen birimlerin yanı sıra sisteme işlenmeyen birimlerin de
vazife yapmalarına izin verilmeyecektir.
7
3. TERCİH DANIŞMANLIĞI BİRİMLERİNİN KURULMASI
3.1. Millî Eğitim Bakanlığına bağlı olarak etkinlik gösteren resmi okullardan 8. derslik talebesi
bulunan ortaokulların, 12. derslik talebesi bulunan liselerin ve ülke genelindeki RAM’ların tamamında tercih
danışmanlığı birimlerinin kurulması zorunludur.
3.2. Her tercih danışmanlığı birimi, 1 (bir) rehber öğretmen/ruhsal danışmandan oluşur. Her
rehber öğretmen/ruhsal danışmanın fiilen vazife yapmış olduğu okulun öğrencilerine hizmet vereceği şekilde
kurulur. Okuldaki 8. ve 12. derslik talebe sayısı ile rehber öğretmen/ruhsal danışman sayısı göz önüne
alınarak bir okulda birden fazla tercih danışmanlığı birimi de kurulabilir.
Rehber öğretmen/ruhsal danışmanı bulunmayan okullardaki tercih danışmanlığı hizmeti söz
mevzusu okulların, mesuliyet bölgelerinde bulundukları RAM’larda kurulan tercih danışmanlığı
birimlerince verilir. RAM’larda vazife icra eden rehber öğretmen/ruhsal danışmanlar gereksinim halinde rehber
öğretmen/ruhsal danışmanı bulunmayan birden fazla okulda da görevlendirilebilir.
Yapılan planlama neticesinde RAM’larda vazife icra eden rehber öğretmen/ruhsal danışman
sayısının rehber öğretmen/ruhsal danışmanı bulunmayan okullardaki birim ihtiyacını karşılamayacağı
durumlarda; öteki okul ve kurumlarda (okul öncesi, ilköğretim, halk eğitim merkezi, bilim ve sanat
merkezleri) vazife icra eden rehber öğretmen/ruhsal danışmanlar ise gönüllülük esasına uygun olarak söz
mevzusu mevzuat kapsamında görevlendirilebilir.
3.3. Tercih danışmanlığı birimleri, Eğitim Bilişim Ağı (EBA) üstünden hizmet verecektir. Tercih
danışmanlığı birimleri kendileri için planlanmış emek verme saatleri süresince EBA’da etken olarak
bulunacaklardır. RAM’larda kurulan tercih danışmanlığı birimleri ise EBA üstünden hizmet verecek
olmaları yanı sıra yalnız internete erişimi olmayan ya da önceki yıllarda mezun olan talebe/bireyler için
evvelde planlanması koşulu ile karşı karşıya hizmet verebileceklerdir.
3.4. 1 (bir) rehber öğretmen/ruhsal danışman, 1 (bir) tercih danışmanlığı döneminde
görevlendirilir. LGS ve YKS tercih dönemlerinin değişik tarihlerde olması durumunda aynı rehber
öğretmen/ruhsal danışman her iki tercih danışmanlığı döneminde de görevlendirilebilir.
3.5. Tercih danışmanlığı birimleri tercihlerin alındığı dönemlerde vazife meydana getirecek olup nakil ve ek
yerleştirme dönemlerinde vazife yapmayacaklardır.
3.6. İl ve İlçe Koordinasyon Kurulları, sekretarya faaliyetlerini yürütebilmek için gereksinim duydukları
çalışanı kendi kurumlarından temin eder. Sekretarya faaliyetlerinin yürütülmesinde rehber
öğretmen/ruhsal danışmanlar görevlendirilemez.
8
4. TERCİH DANIŞMANLIĞI BİRİMLERİNİN UYMASI GEREKEN ESASLAR
4.1. LGS tercihlerinde mesuliyet veli ve okul müdürlüklerine aittir. Öğrencilerin tercihleri
talebe velisi ya da okul müdürlükleri tarafınca sisteme girilir. Tercih danışmanlığı birimlerinde
görevlendirilen rehber öğretmen/ruhsal danışmanlar sisteme tercih girişinde bulunmayacaktır.
4.2. YKS tercih sürecinde tercih sorumluluğu tamamen öğrenciyebireye aittir. Tercih
danışmanlığı birimlerinde görevlendirilen rehber öğretmen/ruhsal danışmanlar sisteme tercih girişinde
bulunmayacaktır.
4.3. Rehber öğretmen/ruhsal danışmanlar tarafınca tercih danışmanlığı hizmeti verilen
talebe/bireyler T.C. Kimlik Numarası ile MEBBİS e-Rehberlik Sistemi/Tercih Danışmanlığı-Öğretmen
İşlemleri/Talebe Kayıt sekmesi kullanılarak tercih periyodu içinde sisteme işlenecektir.
4.4. YKS tercih sürecinde herhangi bir okulda kaydı bulunmayan bireylere hizmet verilmesi
durumunda e-Rehberlik Sistemi/Tercih Danışmanlığı-Öğretmen İşlemleri/Talebe Kayıt sekmesine
kişinin T.C. Kimlik Numarası ile beraber adı ve soyadının da sisteme işlenmesi gerekmektedir.
5. TERCİH DANIŞMANLIĞI BİRİMLERİNCE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
5.1. Öğrencilere ilgi, kıymet ve kabiliyetleri doğrultusunda bir üst tahsil kurumuna geçişsürecinde
rehberlik edilmesi,
5.2. Talebe ve velilere, karar verme sürecinde ihtiyaç duyulan rehberlik hizmetlerinin sunulması,
5.3. Öğrencilerin üst tahsil kurumlarına yerleşmeleri aşamasında ailelerinin sosyo-ekonomik
koşulları da dikkate alınarak sıhhatli karar verebilmelerine katkı sunulması
5.4. Tercih edilecek eğitim-öğretim kurumlarının, hususi durumu olan öğrencilere (hususi eğitim ihtiyacı
olan öğrenciler, okul birincileri, yerleştirme kılavuzlarının öngördüğü başarı göstermiş öğrenciler vb.) ilişkin
koşullarının talebe ve veliye açıklanması,
5.5. Talebe ve velinin birbirlerinden değişik talep ve beklentilerinin olabileceği göz önünde
bulundurularak bu durumun bütünsel bir bakış açısıyla değerlendirilmesi; talebe ve velilerin bu çerçevede
yönlendirilmesi gerekmektedir
