Kitap Künyesi

Yazar: Carter Vaughn Findley

Çevirmen: Güneş Ayas

Yayın Evi: Timaş Yayınları

İSBN: 9786051146935

Sayfa Sayısı: 540

Modern Türkiye Tarihi Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Carter V. Findley, Türkiye’nin iki yüz senelik modernleşme tarihini derinlikli analizler, çarpıcı tespitler ve varlıklı bir kaynakçayla anlattığı bu kitabıyla, tarih kitaplığımıza bir başucu eseri armağan ediyor. Modern Türkiye Tarihi Osmanlı İmparatorluğu’nun son periyodunu ve kuruluşundan bugüne Türkiye Cumhuriyeti’ni yakından tanımak isteyen hepimiz için ideal bir kaynak durumunda.

Findley’in bu son aşama sıcak, berrak, engin bilgiye dayanan, günceli yakalayan emsalsiz kitabı Osmanlı Devleti’nin ve Türkiye’nin modernleşmeye yönelik olarak iki yüzyıldan beri attığı adımlara ilişkin eski basmakalıp anlatımlara başarıyla meydan okuyor ve bu dönüşüm sürecinde doğru bir İslam ve milliyetçilik tablosu ortaya koyuyor. Bu kitabın, Türk modernleşme destanının bilinmeyen boyutlarını kavramak isteyen hepimiz için oldukça kısa bir süre içinde olmazsa olmaz bir müracaat deposu olacağına inanırım.”

-Kemal H. Karpat-

Wisconsin Üniversitesi-Madison

“Findley’in kitabı son aşama emsalsiz ve derin bilgisiyle ikna edici bir emek harcama. Aynı zamanda oldukça titiz bir halde ve cömertçe belgelendirilmiş. Üslubu oldukça canlı ve anlaşılır.”

-Virginia Aksan-

Kuşatılmış Bir İmparatorluk-Osmanlı Harpleri 1700–1870 adlı kitabın yazarı

“Findley Türkiye tarihinin son iki yüz küsur senelik periyodunu oldukça detaylı bir halde ele almayı başarmış. Findley’in bu mühim kitabı mevzu ile alakalı mevcut literatüre mühim bir katkı durumunda.”

-Sabri Sayarı-

Sabancı Üniversitesi

“Türkiye’nin yakın tarihiyle ilgilenenlere yönelik bu yaratı, standardı, bir fazlaca yükseltiyor… Findley’in Cumhuriyet sürecinin duyarlı siyasal atmosferini ele alışı son aşama yansız. Modern Türkiye’yi ele alan kitaplar içinde son aşama ender rastlanan bir özellik bu… Findley’in kitabı Türk dini kimliğinin karmaşık yönleri hakkında

oldukça gereksinim duyulan bilgiler veriyor. Vazgeçilmez bir metin.”

-R. W. Zens, Choice-

“Carter V. Findley’in geniş kapsamlı ve görkemli yeni kitabı Osmanlı İmparatorluğu’nun son yüzyılları ve Türkiye’nin yirmi birinci yüzyılın ilk on yılına dek uzanan zamanı ile alakalı temel açıklayıcı emek harcama olmayı vaat ediyor… Findley’in kitabı bolca oranda güncellenmiş istatistiğin yanı sıra, birçok yararlı ve zekice ele alınmış tartışmayla dolu. Yazarının coşkusu, özgünlüğü, sağlam fikirleri ve revizyonizminin canlılık kazandırdığı açık seçik bir anlatıma haiz. Mevcut tarih yazımına görkemli bir katkı niteliğindeki bu kitap döneme ilişkin temel metin olmayı vaat ediyor ve kim bilir onlarca yıl o şekilde duracak.”

-Robert Olson-

American Historical Review

(Tanıtım Bülteninden)

Modern Türkiye Tarihi Alıntıları – Sözleri

• En iyisi, bırakalım hâtıralar içimizde konuşacakları saati kendiliklerinden seçsinler.
• En büyük meselemiz budur; mazi ile nerede ve iyi mi bağlanacağız, çoğumuz bir bilinç ve kişilik buhranının çocuklarıyız, çoğumuz Hamlet’ten daha keskin bir “olmak ve olmamak” davası içinde yaşıyoruz.
• 1948 ile 1964 içinde Amerika’nın Türkiye’ye yapmış olduğu askeri yardım, Batı’nın kim bilir 1,5 milyar doları kabul eden ekonomik yardımı hariç, toplam 2,5 milyar doları buluyordu. 1950’lerin Türkiyesi bu şekilde bir yatırım olmaksızın hem ekonomik hem askeri alanda böylesi bir gelişme kaydedemezdi.
• Türk yazarları içinde hiçbiri, Türklerin dünyadaki yerini tekrardan tasarım etmeye Halide Edib’den daha oldukça katkıda bulunmamıştır.
• Namık Kemal’in “Özgürlük Kasidesi” adlı şiiri Osmanlıları özgürlük uğruna savaşım etmeye çağırıyordu. Romanı “İntibah” denetimden yoksun bir özgürlüğün tehlikeleri mevzusunda bir uyarıydı. “Vatan Yahud Silistre” adlı oyunu ise vatan savunması uğruna meydana getirilen kahramanlığı yüceltmektedir.
• Hiç kuşku yok ki, Mustafa Kemal alışılmadık biriydi. 1908-1923 krizleri sonucunda demografik kayıplara maruz kalan Türk halkının içinden ileri görüşlü, karizmatik bir önder çıkarması neredeyse bir mucizeydi.
• Bir genç kızın temel amacı, büyük kısmı nakış işlemeli kumaşlardan oluşan çeyizini hazırlamaktı.
• Mehmed Ali’nin çiçek hastalığına karşı aşı kampanyası başlatması, köylülerde, bunun askere alınmak suretiyle evlatlarının işaretlenmesi amacıyla yapıldığı korkusunu uyandırdı.
• Abdülhamid askeri eğitmenler ve mali uzmanlar istedi ve Almanya her ikisini de gönderdi.
• Abdülhamid, donanınaya daha ilkin haiz olmadığı torpidolar ve deniz mayınları ekledi ve Çanakkale Bağazı’ndaki kaleleri Krupp toplarıyla donattı.

Modern Türkiye Tarihi İncelemesi – Kişisel Yorumlar

Türkiye modernleşmesi ile ilgili derin bilgiler ve analizler bulabileceğiniz bir kitap. Konuya ilgisi olanlar için kesinlikle okunmalı. Kaynakçası oldukça varlıklı bir yaratı. (Selim İspirlioğlu)

Amerikalı yazar bu eserinde, Türkiye’de 1789-2007 yılları aralığında yaşanmış olan, modernleşmeye yönelik reformları, gelişimleri ele alıyor. Siyasal, ekonomik, toplumsal ve kültürel alanlardaki değişimler; İslam, Modernlik ve Milliyetçilik kavramları ile beraber değerlendiriliyor. Yazara nazaran İslam mevzusunda, Türkiye’nin son iki yüz yıllında, ülkenin dini hayatına kalıcı etkisinde bırakır meydana getiren üç büyük dinsel hareket vardır. Bunlar, Mevlana Halid (Halidiye-Nakşibendiye) ile başlamış ve Said Nursi ile Fethullah Gülen’in önderlik ettikleri hareketlerle devam etmiştir. Ayrıca, Laik-İslamcı kutuplaşması, Türkiye’de yaşanmış olan birçok gelişmeyi günümüze kadar mühim seviyede etkilemiştir. Modernlik konusu;
III. Selim, II. Mahmud, Abdülhamid, İttihat ve Terakki dönemleri, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün İnkılapları ve 2007 yılına kadar Türkiye’yi yönetenlerin daha oldukça Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri ile olan ilişkileri bakımından ele alınıyor. Milliyetçilik konusu ise ilk olarak Osmanlı’daki azınlıkların isyanları ve Osmanlı’nın dağılmasıyla ortaya çıkan bağımsız devletler üstünden ele alınıyor. Milli Savaşım ile sonrasında kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ve günümüze kadar devam eden sağ-sol tartışmalarının, milliyetçilik kavramıyla ilişkisi üstünde duruluyor.
Yazar, bibliyografyada 600 civarında kaynak belirtiyor, bu benim açımdan en dikkat çeken durum oldu. Kitabın en beğendiğim yönü ise yazarın birçok Türk edebiyatı eserini detaylı bir halde incelemesi oldu. Yazara nazaran Türk Edebiyatçılar kendi zamanlarını aydınlatma mevzusunda bilim adamlarını geride bırakmışlardır. Yazar bu yüzden Türkiye’nin modernleşme sürecinde yaşanmış olan birçok vakası, Türk edebiyatı eserleri içinden örneklerle yorumluyor. Ayrıntılı olarak incelemiş olduğu Türk Edebiyatı yazarları içinde, Namık Kemal (Özgürlük Kasidesi, İntibah, Vatan Yahud Silistre), Şinasi (Ozan Evlenmesi), Ahmed Mithad (Müşahedat), Fatma Aliye (Muhazarat), Ziya Gökalp, Halide Edip Adıvar (Sinekli Bakkal, Ateşten Gömlek), Yakup Kadri Karaosmanoğlu (Yaban), Sabahattin Ali, Ahmet Hamdi Tanpınar (Saatleri Ayarlama Enstitüsü), Necip Fazıl Kısakürek, Orhan Kemal (Bereketli Topraklar Üstünde), Adalet Ağaoğlu (Dar Zamanlar) ve Orhan Pamuk (Kar) yer ediniyor. Beğenmediğim ve okuyup puan verdiğim eserler içinde ilk kez bir kitaba “1” puan vermeme sebep olan mevzulara özetlemek gerekirse değinecek olur isem… Yazar objektif bir tarihçi değil… 600 civarında kaynaktan yararlanması sebebiyle olsa gerek yazar emsalsiz değil… Kitap, okumuş olduğu kaynaklardan alıntılar derlediği bir tüm şeklinde, bu yüzden ilkin ak söylediğine on sayfa sonrasında kara diyor… Ermeni tehciri konusunu değerlendirirken “kırım” ifadesini kullanan yazar, bu mevzuda kaynak olarak, objektif Türk tarihçilerini değil de Orhan Pamuk’un söylemlerini kaynak almış olsa gerek… Atatürk İnkılaplarına karşı kaypak bir tutumu var… Son olarak, bir zamanlar “ticarette, siyasette, bürokraside yükselmenin yolu oradan geçiyordu” diyerek cemaat, tarikat yalakalığı yapanlar kervanına, yabancı bir akademisyen olarak katılmış olduğu için yazarı kutlama ederim… Yazar o zamanlar, Türkiye’de yükselme yolunun Fethullah Gülen güzellemesi yapmaktan geçtiğini oldukça iyi anlamış. Daha birçok mevzu eleştirilebilir fakat yeter, son günlerin popüler tabiriyle “nesebi gayri sahih” Coni’nin kitabına “1” verdim. İyi okumalar… (Bünyamin Müftüoğlu)

Ilk olarak ilk okuduğum Osmanlı ve Yakın Tarihi içine alan Türkiye Tarihi kitabı bulunduğunu belirtmek isterim. O nedenle karşılaştırma yapmak mevzusunda yetkin değilim. Ancak yabancı bir yazar tarafınca yazılması sebebi ile objektif olabileceği düşüncesi ile bu kitabından başladım. Kitabı bitirdiğimde, kitabın geneli açısından bakıldığında, yazarın objektifliğinde yakın tarihimiz açısından şüphelerim mevcut. Osmanlı Tarihi ve 1970 sonlarına kadar dış etkenleri de gözönüne alınarak meydana getirilen değerlendirmeler, yakın tarihte aynı şekilde araştırma yapılamamış diye düşünüyorum. Bunda kendi ülkesinin hakim güç olarak coğrafyamız üstünde etkilerinde ne kadar objektif olabilir? Ben de bir sual işareti bıraktı.
Ancak 19. yy’dan başlayarak günümüze kadar dini örgütlenmelerin devlet üstüne tesirleri ve cemiyet hayatındaki değişikliklerin yazınsal eserler üstünden gelişme seyrini açıklamasını oldukça beğendim. Gülen hareketi ile yazdıkları üstüne 2 değişik açıdan bakılması icap ettiğini düşünüyorum. Kitabın ilk basım yılı yanılmıyorsam 2010. Ak Parti ile mücadelesine girişmeden ilkin ve sonrası bu kitabı okuyan bir şahıs, harekete karşı görüşleri pozitif olabilecekken günümüzde aynı şekilde bir yargıya haiz olabilecek mi? Ayrıca bu kitap, yazarın ülkesinde de yayınlanması sebebi ile ülkesi sınırları içinde bizlere nazaran devletimize karşı kabahat işledikleri kabul edilen kişilere iyi mi bir perspektif oluşturmakta? Yazarın bu mevzuda hakkını vermeden geçemeyeceğim düşüncesi ” Tarih, bir Türk dini liderinin devletle mesele yaşamadan büyük bir takipçi kitlesine erişme şansının oldukça düşük bulunduğunu göstermektedir. ( sayfa 386)” gerçekleşmiş olmaktadır. Tabi bu mevzu da bakış açısına nazaran değişik değerlendirmeler yapılabilir.
İstanbul’da yaşam mevzusunda değişik milletten olan kişilerin aynı mahallelerde yaşadıklarına dair bir cümle okumuştum. Fakat İlber Hoca’nın Osmanlı’da Aile Kitabı’nda değişik bir fikir mevcut.
Dışarıdan bakış açısını görmek açısından okunmaya kıymet bir yaratı. Tarih meraklılarına tavsiye ederim. Bu kadar emek verilmiş bir esere saygı duymak icap ettiğini de belirtmeliyim. Ayrıca yazar Türkiye Bilimler Akademisi üyesi olarak düşüncelerine saygı gösterilmeyi haketmekte. (Zeki Abbak)

Modern Türkiye Tarihi PDF indirme linki var mı?

Carter Vaughn Findley – Modern Türkiye Tarihi kitabı için internette en oldukça meydana getirilen aramalardan birisi de Modern Türkiye Tarihi PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan bir çok kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF’leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.

Kitabın Yazarı Carter Vaughn Findley Kimdir?

ABD’li Osmanlı tarihçisi Prof. Dr. Carter V. Findley yüksek öğrenimini Yale Üniversitesi’nde tamamladı. Columbia ve UCLA üniversitelerinde öğrenimine devam ettikten sonrasında, doktorasını Harvard Üniversitesi’nden 1969 senesinde aldı. 1987 senesinde profesör unvanı alan Findley, 1981-1982 senesinde Princeton Institute For Advanced Study’de konuk üye, 1994 Mayıs ayında Paris’teki Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales’de ve 1997 Aralık ayında Bilkent Üniversitesi’nde konuk profesör olarak vazife yapmış oldu. 1972 yılından beri Ohio State Üniversitesi’nin Tarih Kısmı’nde öğretim üyeliği yapmaktadır. Üniversitenin haiz olduğu Osmanlı ve Türk zamanı programı Kuzey Amerika üniversiteleri içinde en iyilerindendir. Profesör Findley ek olarak Ohio Eyalet Üniversitesi’ndeki Dünya Tarihi programının kurucularındandır.

İngilizce, Türkçe ve Fransızca dillerinde yayımlanmış birçok bilimsel niteliği olan makalesi vardır.

2009 senesinde Yale Üniversitesi Yayınları tarafınca piyasaya sürülen kitabı iki büyük ödüle layık görülmüştür.

Türkçe piyasaya sürülen öteki eserleri: Osmanlı Devleti’nde Bürokraitk Reform: Babıali, Kalemi’den Mülkiye’ye Osmanlı Memurlarının Toplumsal Tarihi, Ahmet Mithat Efendi Avrupa’da, Dünya Tarihinde Türkler.

Carter Vaughn Findley Kitapları – Eserleri

• Modern Türkiye Tarihi
• Dünya Tarihinde Türkler
• Kalemiyeden Mülkiyeye
• Osmanlı Devletinde Bürokratik Reform
• Ahmet Mithad Efendi Avrupa’da

Carter Vaughn Findley Alıntıları – Sözleri

• Voltaire’e nazaran, insanların kafasını devamlı meşgul eden üç şey vardır: iklim, yönetim ve din (Dünya Tarihinde Türkler)
• En iyisi, bırakalım hâtıralar içimizde konuşacakları saati kendiliklerinden seçsinler. (Modern Türkiye Tarihi)
• Hem karizmatik hem de üretken olan Cengiz ve soyu yalnız imparotorluklar kurmakla kalmamış, çeşitli halkların da ortaya çıkmasını sağlamıştı: Büyük Okyanus’tan Hazar Denizine uzanan bölgedeki on altı halk içinde meydana getirilen genetik araştırmalar adamların nerede ise yüzde 8’inin(dünya adam nüfusunun yüzde 0,5’i) neredeyse aynı y kromozomunu taşıdığını gösteriyor; bu kormozomların varyasyon kalıpları da bu adamların muhtemelen bir tek Moğol soyundan, doğrusu kuşkusuz Cengiz Han’ın altın sülalesinden geldiğine işaret ediyor. (Dünya Tarihinde Türkler)
• Osmanlı Türkçesi çok önemli derecede varlıklı ve etkisi altına alan bir dildi; sadece Türkçe, Arapça ve Farsçanın bir karışımı olduğundan “ulusal” karekterden tamamen yoksundu ve kitle iletişimine uygun değildi. (Dünya Tarihinde Türkler)
• On derviş yatar bir kilime. İki padişah sığmaz bir iklime. (Dünya Tarihinde Türkler)
• Kurt anlatısında Türk siyasal kültürünün uzun süredir süregelmiş temaları da sezilir. Birincisi, Tanrı’nın seçtiğine inanılan bir boya yargı­ranlık atfedilmesidir; bu boy artık Aşina’dır ve soyunun daha önceki hü­kümdarlara, Şyungnu(hun)’lara dayandığına inanılır. Türkçe olmayan Aşih-na adı muhtemelen Orta Asya İran dillerinin birinden gelmektedir ve anlamı “mavi”dir, Türkçedeki karşılığı “kök”tür. Bu renk doğu ile özdeşleştirilir, dolayısıyla imparatorluğa verilen Kök Türk adı “Doğu Türkleri” anlamına geliyordu (Dünya Tarihinde Türkler)
• Mehmed Ali’nin çiçek hastalığına karşı aşı kampanyası başlatması, köylülerde, bunun askere alınmak suretiyle evlatlarının işaretlenmesi amacıyla yapıldığı korkusunu uyandırdı. (Modern Türkiye Tarihi)
• İngilizcede eski bir söz var: “jack of ali trades, master of none”, doğrusu “her sanatta çırak olan, hiçbirinde usta değildir.” (Ahmet Mithad Efendi Avrupa’da)
• Dolayısıyla 18. yüzyıl sonları ve 19. yüzyıl başlarının kalemiyesi, ilk olarak kâtiplerin evlatları ve kalemiye mensubu ailelerde yetişmiş öteki kişiler, ikincil olarak da kalemiye mensubu bir aileden gelmemekle beraber, kalemiyenin meşhur isimleriyle himaye ilişkileri kurmuş kişiler arasından seçiliyordu. (Kalemiyeden Mülkiyeye)
• Hiç kuşku yok ki, Mustafa Kemal alışılmadık biriydi. 1908-1923 krizleri sonucunda demografik kayıplara maruz kalan Türk halkının içinden ileri görüşlü, karizmatik bir önder çıkarması neredeyse bir mucizeydi. (Modern Türkiye Tarihi)
• Maddeten ilerlemiş fakat manen çürümüş Avrupa’nın dengi , maddeten yoksul ve geri fakat manen varlıklı ve bozulmamış bir Osmanlı dünyasıydı; ne ki , bu dünya zenginleşebilirdi, yalnız çağıl makinelerle değil , Avrupalıların en iyi fikirleri ve en insanca nitelikleriyle . (Ahmet Mithad Efendi Avrupa’da)
• En büyük meselemiz budur; mazi ile nerede ve iyi mi bağlanacağız, çoğumuz bir bilinç ve kişilik buhranının çocuklarıyız, çoğumuz Hamlet’ten daha keskin bir “olmak ve olmamak” davası içinde yaşıyoruz. (Modern Türkiye Tarihi)
• Şubat 1998’e kadar, yirmi küsur yıldan beri American Historical Review dergisinin, kitap tanıtımı hariç Osmanlı yada Türk zamanı hakkında hiçbir şey yayımlamadığı acı bir gerçektir. Bunun sebepleri hakkında düşünmek redaktörlerin kabul etmemeleri mi, bu alanda çalışan tarihçilerin ihtiyaç duyulan himmeti buyurmamaları mı? (Ahmet Mithad Efendi Avrupa’da)
• Abdülhamid, donanınaya daha ilkin haiz olmadığı torpidolar ve deniz mayınları ekledi ve Çanakkale Bağazı’ndaki kaleleri Krupp toplarıyla donattı. (Modern Türkiye Tarihi)
• 1948 ile 1964 içinde Amerika’nın Türkiye’ye yapmış olduğu askeri yardım, Batı’nın kim bilir 1,5 milyar doları kabul eden ekonomik yardımı hariç, toplam 2,5 milyar doları buluyordu. 1950’lerin Türkiyesi bu şekilde bir yatırım olmaksızın hem ekonomik hem askeri alanda böylesi bir gelişme kaydedemezdi. (Modern Türkiye Tarihi)
• Osmanlı İmparatorluğunun ölüm fermanı olarak hazırlanan Sevr Antlaşması(1920), imparatorluk şeklinde Türk halkının da öldüğünü varsayıyordu. Eski İmparatorluğun tüm Türk olmayan kısımlarını ortadan kaldırıyor, Anadolu’nun büyük kısmını veriyor, yalnız orta ve kuzeyin birilerine verilmemiş kısımlarını bırakıyordu. Eski Osmanlı İmparatorluğunun Türkleri açısından, çağıl millet-devletler dünyasında ayakta kalabilmek, sulh koşullarının tekrardan gözden geçirilmesini gerektiryordu. Durum umutsuz görünse de, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla, Türkler 1. Dünya Savaşında yenildiği halde dayatılan sulh koşullarını değiştirebilen tek halk oldu. Bunu hem siyasal hem de askeri bakımdan büyük bir savaşım vererek başardılar. (Dünya Tarihinde Türkler)
• Atlı okçular dört nala gi­derken eyederinin üstünde dönerek arkalarma ok atarak hedefe tam isabet ettirmedeki ustalıklarıyla ünlüydü. (Dünya Tarihinde Türkler)
• Abdülhamid askeri eğitmenler ve mali uzmanlar istedi ve Almanya her ikisini de gönderdi. (Modern Türkiye Tarihi)
• Bugünkü ABD’de, bir çok şahıs devleti idealize etmez, devlet hakkında saygılı bir üslupla konuşmaz; fakat devletin onlara onlara iyi davranmasını beklerler. Türkiye’de, tersine, “devlet ana”, “devlet baba” şeklinde deyimler duyabiliriz, fakat bir çok Türk yönetimin kendisine iyi davranmadığından söz eder. (Dünya Tarihinde Türkler)
• Türk yazarları içinde hiçbiri, Türklerin dünyadaki yerini tekrardan tasarım etmeye Halide Edib’den daha oldukça katkıda bulunmamıştır. (Modern Türkiye Tarihi)