Transplantasyon sonrası böbrek işlevlerinin hemen yerine gelmesi sebebiyle tüm fizik ve psikolojik bozukluklar düzelir. Ancak, takılan böbreğin vücutca reddi (Rejeksiyon) gibi ciddi bir problemi de vardır. Böbrek Nakli;
1. Canlı vericiden (Yakın ve uzak akraba, eş)
2. 2. Kadavradan
olmak üzere iki kaynaktan yapılır.
Transplantasyon sonrası böbrek işlevlerinin hemen yerine gelmesi sebebiyle tüm fizik ve psikolojik bozukluklar düzelir.
Akdikeni ve vericinin harika araştırılması bu zaferi artırmaktadır. Bu sebeple canlıdan yapılan nakillerin zafer oranı daha fazladır. Son senelerde rehabilitasyona ilave edilen yeni ilaçlar kadavradan yapılan nakillerin de zafer oranını artırmıştır. İlaç tedavisi ile düşmeyen tansiyon, irin kaynağı olan böbrekler varsa bunlar transplantasyondan 3 4 hafta evvel operasyonla çıkarılır.
BÖBReK TRANSPLANTASYONU
Son safha böbrek yetmezliğinin olması gereken rehabilitasyon biçimi böbrek transplantasyonudur.
Böbrek transplantasyonunda iki uzuv kaynağı vardır.
2- Kadavra
Canlı Vericiler
Kadavra Verici : Beyin vefatı olan sistemik bir enfeksiyon ve kanser vb.
(Tek başına bir odaya alınır)
Operasyonda, böbrek, hastanın kasık bölgesine takılır.
(Atardamar, arter, Ven-toplardamar) iletişimleri bölgedeki damarlara yapılır, Üreter sınan idrar kan ağızlaştırılır
Operasyon sonrası tüm hayat müddetince devam edecek bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlarla rehabilitasyon devam eder. Hasta operasyon sonrası 2-3 hafta sağlık kurumunda uyur, taburcu edildikten sonra periyodik hakimiyetlere kazanç.
Böbrek işlevlerinin en az %80’inin muhtelif hastalıklar sebebiyle (diabetus mellitus, hipertansiyon vs..) geri dönüşümsüz biçimde kaybeden hastalar hayatlarını sürdürebilmeleri için ;
Hemodiyaliz ( haftada birkaç gün makinaya bağlı olarak) veya
Periton diyalizi (ayaktan aralıksız periton diyalizi) yaparak yaşamlarını idame ettirmeye çalışmaktadırlar.
Diyaliz alternatifi pek çok hastaya hayatsal destekledidiği kadar beraberinde getirebileceği sorunlar açısından dikkatle ele alındıkması gereken alternatiftir.
Böbrek nakli yapıldığında hastada;
Böbrek işlevlerinin tümü yerine getirilir
(Hayat) kalitesi çoğaldırılır
Diyalize göre çok daha uzun bir hayat süresi sağlanmış olur
Bireyin topluma olan katkısı çoğalır.
Ancak kronik böbrek yetmezliğindeki tüm hastalara nakil yapılamaz. Akdikeni hastanın şahane bir biçimde sıhhat taramasından geçirilerek nakle uygunluk için son karar alakalı doktorların oluşturduğu konsey tarafından verilir.
Böbrek;
Canlı vericiden (anne, baba, kardeş, yeğen, eş, vs..) ya da
Kadavra (beyin vefatı reelleşmiş ve uzuv bağışı yapılmış bireyden) vericisinden alınarak nakil yapılabilir
Yurdumuzdaki böbrek nakillerinin %70-75’i canlı vericiden sağlanmaktadır.
Bunlar;
1- Kan Grubu Geçimi: Hasta ve vericinin kan gruplarının ele alındıkmasında, kan nakli (transfüzyonu) için konulan kaideler geçerlidir; başka bir deyişle hasta ve verici aynı kan grubundan ise nakil (transplantasyon) yapılabilir. Bunun haricinde 0 kan grubundan olanlar genel verici, AB kan grubundan olanlar ise genel akdikenidirler. Rh (olumsuz veya pozitif) geçimi nakilde ehemmiyet taşımaz. Kan grubu uygun ise hasta ve vericide yapılacak öbür analizlere geçilir.
O – O B – AB
A – A O – A
B- B O – B
A – AB
2- Doku Grubu Geçimi: Doku grubu ne kadar iyi anlaşırsa transplante edilen (0 mıssmatch) uzvun hayat zamanının uzun olacağı alenen ortadadır.
Bu da bize en fazla uyan uzvun daha uzun müddet fonksiyone olma olasılığını ortaya koymaktadır. Kadavra ve yakın akraba vericilerden yapılan nakillerde doku geçimi çok dikkat edilmesi gereken bir parametredir. (Seçenek transplantasyon olarak adlandırılan eşler (spouses) ve unreleted böbrek nakillerinde hastanın başka kaderi olmadığı için doku geçimi aranmayabilir)
3-Cross-Match Testi: Hasta ve vericisi (donörü) arasında yapılan cross-match testinin olumsuz olması gerekmektedir.
Buradaki pozitifliğin IgM veya IgG antikorlarından kaynaklandığının tespiti gerekmektedir. IgM’den kaynaklanan bir pozitiflik varsa böbrek naklinde bir sorun olmaz.
4- Oturum Reaktif Antikorlar: PRA’lar kan transfüzyonu, gebelik ve eskiki nakillerden kaynaklanabilir. Bu anti-HLA antikorların nakil evveli kesinlikle bulunması gerekmektedir. Bu antikor bulunmazsa böbreğin reddi mevzubahisi olur. PRA’nın çok yüksek olduğu gidişatlarda ise bu antikorların düşürülmesine yönelik rehabilitasyonlar uygulanabilir.
.
