Mermer kullanıldığı alan ve çıkarıldığı yer, mermerler nerelerde kullanılır, nerede çıkarılır?

Mermer Üretimi  

Dünyanın en zengin natürel taş yaradılışlarının bulunduğu Alp kuşağında yer alan Türkiye, çok muhtelif ve büyük ölçüde mermer rezervine sahiptir. Türkiye, bu kaynaklara ilaveten gelişmekte olan sanayisi ve üretimde kullandığı teknoloji ile dünyanın en ehemmiyetli natürel taş üreticileri arasında yer almaktadır.

Bu ehemmiyetli rezervler Anadolu ve Trakya süresince geniş bir bölgeye dağılmıştır.
Ülkemizde 80’nin üzerinde farklı yapıda, 120’nin üzerinde farklı renk ve desende mermer rezervi tanımlanmıştır. Sektörde 500’den fazla ocak, 900’ün üzerinde fabrika ve 5000 ortamında atölye faaliyet göstermektedir.

MERMER NEDİR ÖZELLİKLERİ NELERDİR ?

Genel anlamda mermerler; kalker (CaCO3) ve dolomitik kalkerlerin (CaMg(CO3)2) ısı ve tazyik altında metamorfizmaya uğrayarak, tekrar kristalleşmesi neticesinde yeni bir yapı kazanmalarıyla alana gelen taşlardır.
Petrografik olarak mermerler; masif, barbarca monoton kocamanlıkta (geçirdiği metamorfizma biçimine göre) kalsit kristallerinin arasında boşluk bırakmaksızın dirildiği bir mozayiktir. Mermer kalker olarak anılan kireçtaşının metamorfizma geçirmesinden oluşmuş sert bir kayaçtır. Bu genel metamorfizma, oldukça derinlerde şiddetli tazyik ve sıcaklığın tesiriyle olmaktadır. Mermerin temelini oluşturan kalker kalsit kristallerinden oluşmaktadır. Kalsit, kalsiyumlu taşların değişmelerinden, karstik bölgelerdeki çökeltilerden alana kazanç.
Tazyik ve sıcaklık altında kristaller arasındaki boşluklar ortadan kalktığından, kalkere göre daha sert bir yapıya sahip.

Kaç çeşit mermer vardır?

Genellikle öğrenilen mermer cinsleri sıradan mermer, traverten, oniks ve granit. Bunlardan mermer, metamorfizma ile bütün kristalleşmiş taşları içine alır. Renkleri genellikle beyaz ve açık gridir. Bileşimlerinde çok yabancı madde taşırlar. Oniks ve travertenlerin ise yapılarında yalnız CaCO3 vardır. Travertenler toplu iğne başından birkaç cm’ye varan boşluklar kapsadıklarından basitlikle işlenebilmekte ve iyi cila kabul etmektedirler.
Bu cinse başka örnek olarak andezit, dasit, syenit, bazalt, diabaz, gabro, serpantin verilebilir.

Natürel taş ve mermer sektörü açısından Türkiye’de ve dünyadaki mevcut gidişat nedir?

Dünyanın en zengin natürel taş yaradılışlarının bulunduğu Alp kuşağında yer alan Türkiye, çok muhtelif ve büyük ölçüde mermer rezervine sahip. Türkiye, bu kaynaklara ek olarak gelişmekte olan sanayii ve üretimde kullandığı teknoloji ile dünyanın en ehemmiyetli natürel taş üreticileri arasında yer almakta.
Afyon, Bilecik, Balıkesir, Denizli, Muğla, Amasya, Elazığ ve Diyarbakır rezervlerin yoğunlaştığı şehirler.

Türkiye’nin natürel taş ve mermer üretimi son senelerde büyük bir çoğalış gösterdi. Özellikle son günlerde büyük işletmelerin yapmış oldukları yatırımlarla birlikte entegre üretim yapan kuruluşların da devreye girmesiyle işlenmiş mermer üretiminde büyük çoğalış kaydolundu. Uygulanmaya başlanan çağdaş ocak üretim usulleri ve son teknikler sayesinde Türkiye, dünya natürel taş üretiminde lider yedi büyük üretici ülkeden biri konumuna geldi.

Üretimin tamamına yakın kısmı özel sektör tarafından reelleştirilen mermer madenciliğinde senelik blok üretimi 3,000,000 ton ortamında; işleme kuruluşlarının toplam plaka üretim kapasiteleri ise takribî 13 milyon m2.

Dünya mermer rezervi bakımından ehemmiyetli bir yeri olan Türkiye, 400’e varan renk ve doku niteliğine sahip mermer çeşitleri ile pazar kısmeti çok yüksek bir ülke.

Natürel taşların, yapı ve dekorasyon materyali olarak kullanılmaya başlanması, dünya natürel taş üretiminin de çoğalmasına neden oldu.
Giderek daha müthiş hale getirilen işleme teknikleri ile taş, daha basit ve ekonomik olarak istenen biçimde işleniyor ve pek çok yeni kullanım alanı tespit ediyor.

Natürel taştan yapılan materyallerin mimar ve dekoratörler tarafından daha fazla seçilmesi dünyadaki tüketici rakamının da çoğalmasına neden oluyor. Bunun yanı sıra piyasa maliyetlerinin ehemmiyetli miktarda düşmesi, ekolojik ve estetik görünümlü materyallere olan alakanın çoğalması tüketimin çoğalmasına destekçi olan faktörler.
Günümüzde yedi ehemmiyetli natürel taş üreticisi ülke, dünya üretiminin yüzde 70’ini reelleştiriyor (Çizelge 1).

Türkiye’nin mermer potansiyeli (görünür, mümkün ve olası rezervler) nedir ?

Türkiye’de muhtelif renk ve desenlerde olmak üzere mermer olarak ele alındığabilecek kalitelerde kristalin kalker (mermer), kalker, traverten, traverten yaradılışlı kalker (oniks mermeri), konglomera, breş ve magmatik orijinli kayaçlar (granit, syenit, diyabaz, diyorit, serpentin vs.) bulunmakta.
Mermer açısından bu zenginlik Türkiye’nin jeolojik yapısında yer alan daha önceki kristalin masiflerin varlığı ile açıklanabilir. Bugün öğrenilen ve işletilen başlıca mermer sahaları Batı Anadolu Bölgesinde geniş alanlar kaplayan ve temel litolojik birliğini kristalin metamorfik şistler, gnayslar, ve mermerleri oluşturan Menderes Kristalin Masifinde İzmir, Tire, Torbalı, Selçuk ortamındaki mermer sahaları, Afyon, İncehisar, Eskişehir, Uşak mermer sahaları, Muğla şehrinde Milas,Yatağan, Kavaklıdere etrafındaki mermer sahalarıdır.

Ülkemizde mermer, tarih süresince farklı medenilikler tarafından dayanıklılığı ve estetik görünümü sebebi ile özellikle abidelerde, cafcaflı yapı materyali olarak kullanılmış; ancak günümüzde genellikle taban döşeme (% 36), iç (% 14) ve dış cephe kaplama (% 10) materyali olarak inşaat sektöründe, kabircilikte (% 11) ve ziynet eşyası  yapımında kullanılmaktadır.

Dünyadaki mermer rezervlerinin yüzde 40’ının ülkemizde olduğu varsayım edilmektedir.
Muhtemel rezerv ölçüyü daha çok Türkiye jeoloji harita çalışmalarındaki mermer yaradılışlarının tespitine de direnmekte.

.