İlkbaharın habercisi olan Nevruz Bayramı 18 yüzyıldır Orta Asya’dan Balkanlar’a kadar geniş bir coğrafyada kutlanan bahar bayramı Nevruz; toplumsal birlik, beraberlik, dayanışma ve destekleşme duygularını bir araya getiriyor. Nevruz bayramını kutlayacak olan insanlar nevruz bayramı’nın ne zaman? Hangi gün kutlanacak sorularının cevaplarını arıyor. Peki, Nevruz Bayramı ne zaman? Nevruz Bayramı hangi gün kutlanacak? İşte mevzuyla ilgili tam bilgiler.
Nevruz Bayramı ilkbaharın müjdecisi olsa da küresel ısınma sebebiyle mevsimlerin dengesi değişti.
Bu tarihte aynı zamanda gün denkliği (bahar ekinoksu) yaşanacak ve bugünden sonra gündüzler, gecelerden uzun olacak. Öte yandan Nevruz kutlamalarının 21-22-23 Mart günleri olmak üzere üç güne dağıldığını belirtelim.
2010 senesinden beri 21 Mart günü, Birleşmiş Milletler tarafından resmi olarak ‘Beynelmilel Nevruz Günü’ olarak kutlanıyor.
NEVRUZ BAYRAMI’NDA NE YAPILIR?
Orta Asya’dan Balkanlar’a uzanan geniş bir coğrafyada kutlanan Nevruz Bayramı ritüellerinin en fazla öğrenileni, alanda ateş yakmak ve üzerinden sıçramak.
Birlikte müzik dinleme, müzik yapma ve oynama ise birlik olmak için yapılan şeylerden yalnızca birkaçı.
Türkmenistan‘da tertip edilen Nevruz merasimlerinde at binme ve atlı spor şovları, Nevruz merasimlerinin en noktaya değinen kısımlarından oluyor. At üstünde sanki dans eden gençlerin yanı sıra safkan ‘Ahal Teke’ atlarının becerileri sergileniyor. Geleneksel çadırların kurulduğu Nevruz Yaylası’nda tarihsel tarım usullerinden el sanatlarına kadar birçok unsur sergileniyor.
On binlerce şahsın katıldığı merasimler tertip ediliyor.
Kazakistan‘da ‘Navrız Meyrami’ ismiyle öğrenilen Nevruz, ülke genelinde kurulan çadırlarda geleneksel dans şovları, güreş ve muhtelif sanatsal aktivitelerle kutlanıyor.
Arnavutluk‘ta ise Nevruz, ‘Sultan Nevruz’ ismiyle kutlanıyor. 22 Mart’ta tertip edilen sanatsal aktivitelerin yanı sıra Nevruz sebebiyle kalabalık sofralarda yemekler yeniyor.
Kırgızistan‘da Nevruz, rengarenk kostüm giymiş ulusun sergilediği yöresel danslar eşliğinde kutlanıyor.
TÜRKİYE’DE NEVRUZ NASIL KUTLANIYOR?
Nevruz, senelerce Türkiye’de bir gelenek olarak kutlanırken 1995 senesinden itibaren bayram olarak kabul edilen bir gün haline geldi.
Nevruz’u geçmişten bu güne kadar kutlayanların başında Anadolu beylikleri, Mısır, İran, Safavi, Sasani, Moğollar, Selçuklu ve Osmanlı geliyor. Selçuklu ve Osmanlı’da ulusal bayram olarak kutlanan Nevruz, ‘Nevruziye’ isimli şenliklerle ziyafet verilerek kutlanıyordu.
Özel olarak hazırlanan ‘Nevruziye’ isimli macun Osmanlı döneminden kalan bir kültür olarak bugün hâlâ Manisa‘da 21 Mart’ta mesir macunu şenliklerinde ön tasarıda.
Edirne‘de ‘Sultan Nevruz’ ismi verilen cümbüşlerde, daha önceki hasırlar yakılıp “Mart içeri, pire dışarı” diyerek üzerini sıçranıyor.
Kırklareli‘nde ise Nevruz, ‘Mart 9’u olarak kutlanıyor.
Tahtacı Türkmenleri’nde ise ‘mart dokuzundan sonra dağlar konuk alır’ inancıyla yaylalara çıkılarak, kabirlikler ziyaret ediliyor.
Gaziantep ve çevresinde ise Nevruz’un efsanevi bir anlamı var. Söylentiye göre, Sultan Nevruz hoş bir kızdır ve 21 Mart’ı 22 Mart’a bağlayan gece batıdan doğuya doğru göç eder, bir başka inanca göre ise kuş kılığında uçan bir derviştir.
Malatya‘nın Arguvan ilçesinin bazı köylerinde millet Nevruz’u ‘Kış Bitti Bayramı’ olarak kutluyor.
Kars etrafında bir evde bir araya gelen genç kız ve erkekler, minik bir çocuğu su almaya sevk ediliyor.
Kovanın içine orada bulunanlar tarafından renkli iplikler ve iğneler atılıyor. Birleşen iplik ve iğnelerin sahiplerinin birbiriyle evleneceğine inanılıyor.
Tunceli etrafında Nevruz’da erkekler alınlarına kara sürerek su kaynaklarına gidiyor. Bu karaları kaynak suyuyla yıkayanların dileklerinin kabul olacağına inanılıyor.
Giresun‘da ise Nevruz’da sabah erkenden kalkılarak etraftaki nehirlerden getirilen sular hayvanların üzerine serpiliyor.
.
