Haiku kimin eseri? Haiku kitabının yazarı kimdir? Haiku konusu ve anafikri nedir? Haiku kitabı ne konu alıyor? Haiku PDF indirme linki var mı? Haiku kitabının yazarı Başo (Matsuo Bashō) kimdir? İşte Haiku kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi…

Kitap Künyesi

Yazar: Başo (Matsuo Bashō)

Yayın Evi: Varlık Yayınları

İSBN: 9789754341997

Sayfa Sayısı: 159

Haiku Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Başo`yla ilk kez Mayıs 1993`te, Stryk`ın derleme-çevirisi vasıtasıyla tanıştım – kalemim derhal gıcıklandı: bir taraftan Başo`yı çevirmeğe, bir taraftan da kendim (sözümona ya..) haiku yazmağa başladım. İki “uğraşı“mın da ilk neticelerini okur önüne çıkarma ataklığını gösterdikten sonrasında (“Başo/haiku`lar“, Varlık Şiir 1030, Temmuz 1993, çev. oa; ne ki asla/haiku, ona, Varlık Şiir (Ekim 1996) 1997), birincisini de bir cilt içinde ortaya koymak, yükümlülük haline geldi.

Haiku Alıntıları – Sözleri

• ne giyersek giyelim
  güzel oluruz
  ay altında işte
• Kişi, Adım atma’sinin ‘son’ a ‘eren’ noktalarında, tüm dünya karşısında tam olarak yalnız kaldığında, kendi asla’liği ile dünyanın asla’liği çakıştığında, kendi yalnızlığı ile dünyanın yalnızlığının aynı, ‘tekbir’ asla bulunduğunu gördüğünde, tüm dünya ile tam olarak birlikli hâle gelir; zira anlamın bulunabileceği ‘başka’, ‘sonraki’, ‘öte’ bir yer olmadığına gore, şahıs anlamını artık, sadece, kendinde, kendi içinde, kendi ‘düşünme’sinde, “kendi üzerine düşünme”sinde bulabilecektir.
  Ama buradan—kendinde oluşturduğu birlikten—‘dışarı’, ‘öteki şeyler’e bakınca da, bu kez, hiçbirşeyin tek başına, bağlantısız, kopuk olmadığını anlayabilen şahıs, artık, içinde bulunduğunu görmüş olduğu tüm dünyanın en ‘küçük’ şeylerinin bile önemini kavrayacak—her bir tek şeyde herşeyi, her minik parçada büyük bütünü, herşeyin birliğini, görebilecektir.—
• ..yalnızca bir kaide olarak değil, bir görüş biçimi; tek şeyleri görmenin genişletilmiş yolu, olarak—tek bir nesnede tüm dünyanın işleyişini görmek
  —Şu sebeple, kigonun Başo’nun dünyagörüşüyle yoğurduğu biçimi, yalnızca bir şiirsel ‘belirteç’ olmaktan öte, tek bir ufacık anlam kırıntısını kurarken, tüm dünya ile beraber olmayı sağlamayı amaçlayan şekil…
  JR’un bildirdiğine gore, Başo şu şekilde demiş:-
  Hiçbirşey göremezsin ki, bir çiçek olmasın.
  Hiçbirşey düşünemezsin ki, Ay olmasın.
• Dağın yolunu bilmek istersen,
  onu her gün çıkıp inene sor.
• Kişi kiraz çiçeklerini yalnızca dolu dolu açmışken, ya da ay’ı yalnızca bulutlarca kapatılmamışken, seyretmemeli.
• Dünyada zaman
  acılarla dolu da
  ne kadar hafifçe
  geçiyor çatı üstünden
  ilk kış yağmuru işte
• Gelmeyecek misin—
  çoktan düştü yere
  ilk kiri yaprağı
• Kokulandır
  Kelebek kanadını
  Orkide de
• Her gün, çıkılan bir yoldur;
  yolun kendisi de, sıla.
• Şiirle deli
  yürürüm rüzgarın içine
  Çikusai benzer biçimde

Haiku İncelemesi – Kişisel Yorumlar

Buğday başağına
güç almak için tutunup
giderim işte
.
Haiku.. Biraz uzak fakat fazlasıyla esrarengiz..
‘şiir özelliği taşıyan bir düzyazı; düzyazı özellikleriyle yazılmış bir şiir..’ diyor Aruoba..
Ve bu kitabın doğuşunu konu alıyor :
‘Başo‘yla ilk kez Mayıs 1993’de Stryk derleme/çevirisi vasıtasıyla tanıştım-kalemim derhal gıcıklandı: bir taraftan Başo’yu çevirmeğe, bir taraftan da kendim (sözümona ya..) haiku yazmağa başladım.’
.
Ben de ismen biliyordum bu kısacık ve dağınık görünen şiirleri. Elbet bir anlamı vardır diyordum bana kopuk görünen kelimelerin.
Varmış. Her bir kelime seçiminin, renk ve çiçeklerin.. Biraz oyun gibiymiş, çokça yan anlam taşıyormuş. Yapboz gibiymiş hem de, okuru düşündürüyor ve ‘parçaları birleştir ben o bütündeyim’ diyormuş.
Louis Borges’nin haiku hakkında söylediği iyi mi da doğruymuş: an’ı durdurur, sabitlermiş haikular..
.
Başo da (1644-1694) bir haiku ustası.. Kimilerine gore en büyüğü.. Ardında bin kadar haiku bırakan, pek oldukca talebesi olan bir göçebe ruh..
Kelebek Düşleri bu ruhtan dökülenlerin bir kısmını içeriyor. Büyük boşlukları, uyanışları ve bir yorgan benzer biçimde üstümüzü örten doğayı..
.
Kelebek Düşleri bir tek Başo’yu ve onun eserlerini sunmuyor bizlere. Aynı zamanda tercüme karşılaştırmaları (aslından tercüme olsa iyi mi olurdu diye çokça düşündüm), kaynak taramaları da icra eden kapsamlı bir yapıt.
Oruç Aruoba’nın takıntılı bir şekilde haikuları incelemiş olduğu ve özenli bir emek verme yapmış olduğu kati.. Ki kendisinden aksini beklemek de mümkün değildi..
.
Sonuç olarak oldukca sevdim Kelebek Düşlerini.. Beni en oldukca etkileyen haikuların ise jiseilerin bulunduğunu söylemeliyim.. Veda haikuları, yaşama ve laflara veda olanları..
Günün birinde ben de bir jisei bırakır mıyım ardımda bilmiyorum fakat kim bilir her sözümüz bir sonraki sözümüze kadar sondur.. Sessizce ve bir nefeste ağzımızdan taşan.. (Hülya Oluşturulan)

Haiku PDF indirme linki var mı?

Başo (Matsuo Bashō) – Haiku kitabı için internette en oldukca meydana getirilen aramalardan birisi de Haiku PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan bir çok kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF’leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.

Kitabın Yazarı Başo (Matsuo Bashō) Kimdir?

Matsuo Bashō ya da aslolan adıyla Matsuo Kinsaku Japonya’nın Edo döneminde1644-1694 yılları aralığında yaşamış bir şairdir. Japonlara özgü üç dizelik haiku’nun en büyük ustası kabul edilmektedir. 17 heceden oluşan haiku’yu şekil ve anlam yönünden zenginleştirren Basho, bu tarz şeyleri zen budizm ruhuyla yoğurarak sanatla alakalı bir tür haline getirmiştir. Basho’nun şiirini tanımlamak için sık sık, “yaşlı, solgun ve göze batmayan şeylere duyulan sevgi” anlamına gelen “sabi” terimi kullanılmaktadır.

Basho, çağının genel görkemine ters düşecek şekilde azla yetinen, dünya nimetlerinden uzak duran, yalın bir insan olarak yaşamıştır. Olanak buldukça toplumun dışına çıkan, Fukagava’daki muz ağacı yapraklarından yapılmış kulübesine (başo-an) çekilen ozan takma adı olan Basho’yu da buradan almıştır.

1694 senesinde Osaka’da ölen Basho’dan günümüze toplam 1000 haiku kalmıştır.

Başo (Matsuo Bashō) Kitapları – Eserleri

• Kelebek Düşleri
• Başo’dan Buson’dan İssa’dan Haikular
• Kuzeye Giden İnce Yol ve Diğer Gezi Notları
• Oku’ya Sapa Yollar
• Haiku
• Basho’s Haiku: Selected Poems of Matsuo Basho

Başo (Matsuo Bashō) Alıntıları – Sözleri

• Türkün güzel olmasa da
  benimsin. (Başo’dan Buson’dan İssa’dan Haikular)
• “Giden bana
  Ve kalan sana
  İki ayrı sonbahar.” (Başo’dan Buson’dan İssa’dan Haikular)
• ” Bu şiirde ne oldukca duygu anlatılmış. Fazladan bir satır eklemek bir ele altıncı parmak eklemek benzer biçimde olurdu. ” (Oku’ya Sapa Yollar)
• “Bir ateş yak dostum, çıtırdasın,
  Bak ne göstereceğim sana:
  Kocaman bir kartopu.” (Kuzeye Giden İnce Yol ve Diğer Gezi Notları)
• Her gün, çıkılan bir yoldur;
  yolun kendisi de, sıla. (Haiku)
• ” Peşimi bırakmayan hastalığımla önüm her zamankinden daha muğlaktı. Yine de böylesi mukaddes bir yolculuğa çıkarken bu uzak bölgeleri görmenin gerektirdiklerini biliyordum: dünyadan, yaşamın geçiciliğinden el tek çekmeyi kabullenmek; yolda ölmeye, insan yazgısına razı olmak.Bu düşünceler ruhumu birazcık hareketlendirdi ve Date’de Okido sınırını geçerken azca oldukca ayaklandım. ” (Oku’ya Sapa Yollar)
• ne giyersek giyelim
  güzel oluruz
  ay altında işte (Haiku)
• ” Ardımızda bıraktıklarımız geriye yalnızca sırtlarımızın gölgeleri kalana dek bizi izledi. ” (Oku’ya Sapa Yollar)
• Artık kapım yalnızca
  sabahleyin güzelliklerine açık (Kuzeye Giden İnce Yol ve Diğer Gezi Notları)
• Sanki boyutlar arasından aya ve güneşe giden yolun kapısının önündeydim. (Kuzeye Giden İnce Yol ve Diğer Gezi Notları)
• “Hiç kımıltı yok
  yaprakta bile;
  ürperti veriyor yaz korusu.” (Başo’dan Buson’dan İssa’dan Haikular)
• Gelmeyecek misin—
  çoktan düştü yere
  ilk kiri yaprağı (Kelebek Düşleri)
• Kişi, Adım atma’sinin ‘son’ a ‘eren’ noktalarında, tüm dünya karşısında tam olarak yalnız kaldığında, kendi asla’liği ile dünyanın asla’liği çakıştığında, kendi yalnızlığı ile dünyanın yalnızlığının aynı, ‘tekbir’ asla bulunduğunu gördüğünde, tüm dünya ile tam olarak birlikli hâle gelir; zira anlamın bulunabileceği ‘başka’, ‘sonraki’, ‘öte’ bir yer olmadığına gore, şahıs anlamını artık, sadece, kendinde, kendi içinde, kendi ‘düşünme’sinde, “kendi üzerine düşünme”sinde bulabilecektir.
  Ama buradan—kendinde oluşturduğu birlikten—‘dışarı’, ‘öteki şeyler’e bakınca da, bu kez, hiçbirşeyin tek başına, bağlantısız, kopuk olmadığını anlayabilen şahıs, artık, içinde bulunduğunu görmüş olduğu tüm dünyanın en ‘küçük’ şeylerinin bile önemini kavrayacak—her bir tek şeyde herşeyi, her minik parçada büyük bütünü, herşeyin birliğini, görebilecektir.— (Kelebek Düşleri)
• Kişi, Adım atma’sinin ‘son’ a ‘eren’ noktalarında, tüm dünya karşısında tam olarak yalnız kaldığında, kendi asla’liği ile dünyanın asla’liği çakıştığında, kendi yalnızlığı ile dünyanın yalnızlığının aynı, ‘tekbir’ asla bulunduğunu gördüğünde, tüm dünya ile tam olarak birlikli hâle gelir; zira anlamın bulunabileceği ‘başka’, ‘sonraki’, ‘öte’ bir yer olmadığına gore, şahıs anlamını artık, sadece, kendinde, kendi içinde, kendi ‘düşünme’sinde, “kendi üzerine düşünme”sinde bulabilecektir.
  Ama buradan—kendinde oluşturduğu birlikten—‘dışarı’, ‘öteki şeyler’e bakınca da, bu kez, hiçbirşeyin tek başına, bağlantısız, kopuk olmadığını anlayabilen şahıs, artık, içinde bulunduğunu görmüş olduğu tüm dünyanın en ‘küçük’ şeylerinin bile önemini kavrayacak—her bir tek şeyde herşeyi, her minik parçada büyük bütünü, herşeyin birliğini, görebilecektir.— (Haiku)
• İçim şiir denen
  çılgınlıkla dolu (Kuzeye Giden İnce Yol ve Diğer Gezi Notları)
• Dünyada zaman
  acılarla dolu da
  ne kadar hafifçe
  geçiyor çatı üstünden
  ilk kış yağmuru işte (Kelebek Düşleri)
• Kokulandır
  Kelebek kanadını
  Orkide de (Kelebek Düşleri)
• Kokulandır
  Kelebek kanadını
  Orkide de (Basho’s Haiku: Selected Poems of Matsuo Basho)
• ” Kalem ya da kelam ilr olsun, kim kalkışabilir ki tasvir etmeye tanrısal bir eseri, dünyanın kutsallığını? ” (Oku’ya Sapa Yollar)
• ne giyersek giyelim
  güzel oluruz
  ay altında işte (Basho’s Haiku: Selected Poems of Matsuo Basho)