İçindekiler
Para piyasası araçları nedir, Sermaye piyasası araçları, Para piyasası kurumları, Para Piyasası nedir, Para piyasası araçları özellikleri, Uluslararası para piyasası araçları, Para ve ana para piyasası araçları nedir, Finansal piyasa araçları Finansal piyasa nedir, para piyasası araçları, Finansal piyasa türleri, Para piyasası özellikleri şeklinde mevzular hakkında data sahibi olmak için yazımızı okumaya devam ediniz.
Para Piyasası Araçları Nelerdir?
Kişiler yada kurumlar kısa vadeli finansman gereksinimlerini para piyasası araçlarıyla karşılamaktadır. Bu piyasada değerlenen finansal varlıkların vadeleri minimum 90 gün, en fazlaca 1 yıl olarak belirlenmiştir. Sermaye piyasası araçları için bu süre daha uzun olabilir.
Para piyasası araçları kısa vadeleri sebebiyle faiz oranlarındaki değişimlerden daha azca etkilenmektedir. Para piyasalarında değişik araçlar kullanılabilir. Para piyasası, borsadan değişik bir sisteme dayanmaktadır. Devletimizde para piyasası 3 değişik piyasadan oluşmaktadır. Para piyasası araçları:
- Merkez Bankası Piyasası
- Takasbank Piyasası
- Bankalar Arası Piyasa olmaktadır.
- Finansman Bonoları
- Hazine Bonoları
- Repo
- Banka Bonoları
- (VDMK) Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler
Para Piyasası Nedir?
Para piyasası, vadesi 1 yıldan kısa olan fonların arz ve talebinin karşılandığı bir tür finans piyasasıdır. Para piyasası fonları çoğu zaman işletmelerin nakit, nakit benzerleri yada nakde dönüştürülebilir olan cari varlıklarını finanse etmek için kullanılır. Para piyasası araçlarını ticari seneler, kaynakları ise çeşitli mevduat oluşmaktadır.
Finansal Piyasa Araçları Nelerdir?
Makro iktisat için Finansal piyasalar ikiye ayrılır: ticareti meydana getirilen ürünlerin vadesine bakılırsa para piyasaları ve ana para piyasalarıdır. Para piyasalarında işlemler bir yıldan azca sürmekte, ana para piyasalarında ise bir yıldan fazla sürmektedir. Para piyasalarında kısa vadeli likidite açığı olan, fazlası karşılıyor. Fazla likidite ile faiz uygular ve bir açıkla faiz öder. Mekana bakılırsa yurtiçi ve yurtdışı olmak suretiyle ikiye ayrılan para piyasalarında işlemler ulusal para ile sınırı olan ise yurt içi (Interbank) internasyonal paralar ile meydana getirilen ise (Euromarket) yurt dışı piyasası olmaktadır.
Yazımızın devamında para piyasası araçları ve para piyasası özelliklerine değineceğiz.
Hazine Bonoları
Hazine bonolarının temel amacı nakit akışı gereksinimlerini karşılamaktır. Nakit akışı gereksinimlerini karşılamak için devlet maliye kanununa uygun olarak borçlanma senetleri ihraç eder. Hazine bonoları borsaya bağlı olarak 91 gün, 182 gün, 273 gün ve 365 gün ile sınırlıdır.
Hazine bonoları, kullanıcılarına birçok kolaylık sunar. Hazine bonolarının kısa vadeli menkul kıymetlerin taşınması, geri ödeme riski olmaması, gelir vergisi olmaması ve devlet ihalelerinde sigorta şeklinde birçok imkânı vardır. Belirtilen vade sonunda nominal kıymet ile satış kıymeti arasındaki fark yatırımcının faiz gelirini oluşturur.
Para Piyasası Araçları
Borsadan Para Kazanmak Kolay mı? Yeni Başlayacak Olanlara! data için tıklayınız.
Finansman Bonoları
Finans bonoları, işletmelerin ve işletmelerin kısa vadeli finansman gereksinimlerini karşılar. Fonlama yükümlülükleri, borçlanma senetleri olarak adlandırılır. Tıpkı gömü bonoları şeklinde, finansman bonoları da kullanıcılarına çeşitli faydalar sunar. Kuruluşlar çeşitli seçeneklerden daha düşük bir maliyetle fon elde edebilir. Bu, finans bonoları vesilesiyle yapılır.
Finans bonoları banka kredileri, faiz oranı dışındaki komisyonlar ve banka mevduatı gereksinimleri şeklinde durumlarda dahil edilir. Finans bonosu yardımıyla, bankaların kredi verme için sunmuş olduğu çeşitli kısıtlamalardan kaçınılabilir. Finansman yükümlülükleri bu açıdan daha esnektir. Finans bonoları, gömü bonoları şeklinde indirimli olarak satılır. Yani finans faturalarının ikincil bir pazarı var.
Banka Bonoları
Yatırım ve kalkınma bonoları fon yaratmak için banka tahvilleri çıkarır. Banknotlarda vade kısa vadeli kabul edilir. Banka bonoları para piyasası araçlarından biridir.
Repo – Geri Alım
Repo, geri satın alma anlaşmaları ile yapılır. Geri alım anlaşmaları ile bir menkul kıymet, belirlenen vadeye bakılırsa belirli bir fiyattan geri alınabilir. Repo anlaşmaları ile karşı taraf, menkul kıymetleri vade sonunda belirlenen fiyatı geri ödemek şartıyla satın alır. Repo piyasalarında gömü bonosu ve devlet tahvili kullanılabilir. Repo süresi çoğu zaman 1 gece ile 30 gün arasındadır. Daha uzun da olabilir.
Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler (VDMK)
Varlığa dayalı menkul kıymetler, ülke genelinde bankalar ve finans kurumları tarafınca kullanılan araçlar arasındadır. Bu menkul kıymetler belirli faiz oranları ve vadelerle ihraç edilebilir. Varlık finansmanına ek olarak, Türk bankalarının yanı sıra genel ortaklıklar ve leasing şirketleri menkul kıymet ihraç edebilir.
Sermaye Piyasası Araçları Nelerdir?
Sermaye piyasalarında 1 yıldan uzun vadelere haiz olan finansal varlıklar işlem görmektedir. Bu piyasalardan sağlanmış olan krediler çoğu zaman işletmelerin makine, vasıta şeklinde belirli varlıklarını finanse etmek için kullanılmaktadır. Para piyasasındaki şeklinde ana para piyasasında da kaynaklar tutum sahiplerinin birikimleri olmaktadır. Sermaye piyasası kendi içinde “birincil piyasa” ve “ikincil piyasa” olmak suretiyle 2 gruba ayrılır.
Sermaye piyasası araçları aşağıdaki maddelere halinde sıralanmıştır:
- Hisse / Pay Senetleri
- Gelir Ortaklığı Senedi
- Eurobond
- Kâr – Zarar Ortaklığı Belgeleri
- Yatırım Fonu Katılım Payları
- Hususi Sektör Tahvilleri
- Devlet Tahvilleri
- Gayrimenkul sertifikası
- Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler
- Katılma İntifa Senedi
Şimdi özetlemek gerekirse birincil ve ikincil piyasaya değinelim.
Birincil Piyasa: Piyasada ilk kez dolaşıma giren menkul kıymetler bu piyasalarda işlem görmektedir. Birincil piyasalarda, fon fazlası olan bir aracı vesilesiyle yada direkt menkul kıymet ihraç eden şirketlerle ortaklık yapabilirler.
İkincil Piyasa: İkincil piyasa, evvelde işlem gören menkul kıymetlerin alınıp satılmış olduğu piyasadır. Menkul kıymetlerin likiditesini artıran ikincil piyasa, böylelikle birincil piyasaya talep yaratmakta ve gelişmesine katkı sağlamaktadır.
