Tarihte 3 Mart gününde yaşanmış olan doğumlar, vefatlar ve ehemmiyetli vakalar, "Tarihte bugün ne oldu?" başlığı ile yurttaşlar tarafınca büyük bir merakla inceleniyor. Peki, tarihte bugün ne oldu 3 Mart? 3 Mart'ta ne oldu? Kim hayata merhaba dedi, kim can verdi? Detaylar haberimizde…
Günümüzde derhal her gün, tarihte yaşanmış olan ehemmiyetli gelişmelere tanık oluyor ve bu gelişimleri inceliyoruz. Yurttaşlar, tarihte 3 Mart günü ne bulunduğunu, ehemmiyetli zamanı vakaları, doğumları ve vefatları büyük bir merakla inceliyor.
eyaleti oldu.
• 1861 – Rus Çarlığı’nda köylüyü toprağa bağlayan serflik kaldırıldı. II. Aleksandr’ın çıkardığı yasa, 23 milyon bireyi (popülasyonun üçte biri) hürlüğüne kavuşturdu.
• 1865 – HSBC’nin (Hongkong and Shanghai Banking Corporation) kuruluşu.
• 1875 – Kapalı alanda ilk buz hokeyi, Montreal’de oynandı.
• 1875 – Georges Bizet’nin Carmen Operası, Paris’te Opéra Comique’te ilk kere perdelerini açtı.
• 1878 – Osmanlı Devleti ile Rusya içinde, Ayastefanos Antlaşması imza atıldı.
Krallık Hava Güçleri’nin başlatmış olduğu ataklarda, Süleymaniye ve etrafındaki Kürt köyleri bombalandı ve 10000 kişi can verdi. Yaşanan bu olay üstüne Şeyh Mahmut Berzenci hareketi 1924 senesinde yenildi. 24 Temmuz 1924 tarihinde ise, kati olarak Birleşik Kraliyet Mezopotamya Mandası’na bağlandı.
• 1923 – Time mecmuasının ilk rakamı yayımlandı.
• 1924 – Halifeliğin kaldırılması ve Osmanlı Hanedanı üyelerinin Türkiye dışına çıkarılmasına ilişkin yasa kabul edildi.
Şer’iye ve Evkaf ve Harbiye Bakanlıkları kaldırıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü heyetti. Genelkurmay Başkanlığı oluşturuldu ve Hükûmet’ten ayrıldı.
• 1925 – Şeyh Said ayaklanmasının gelişmesini önlemek için, Takrir-i Sükun Yasayı kabul edildi; İstiklal Duruşmaları heyetti.
• 1931 – İstanbul’da bir araya gelen Berberler Kurultayı’nde, berber dükkânlarının Cuma günleri dinlence edilmesi kararlaştırıldı.
• 1938 – Suudi Arabistan’da petrol bulunmuş oldu.
• 1942 – Türk Ressamlar Cemiyeti İstanbul’da heyetti.
Yunan izleyiciler temsil bitiminde Ayhan Alnar’ı ayakta alkışladılar.
• 1950 – Alaska, AMERIKA BIRLEŞIK DEVLETLERI’nin 49. eyaleti oldu.
• 1952 – Erzurum’un Pasinler İlçesi’nde alana gelen Richter ölçeğiyle 5,6 şiddetindeki zelzele, can ve mal yitirilmesine yol açtı. 133 kişi can verdi, 262 kişi de yaralandı.
• 1952 – İslam Demokrat Partisi, Mahkeme kararıyla kapatıldı. Genel Başkan Cevat Rıfat Atilhan ve 15 kurucu aza hakkında soruşturma açıldı.
• 1954 – İstanbul Belediyesi ile Hazine içinde ihtilaf mevzusu olan Çırağan Epilepsiyi, bir yasayla İstanbul Belediyesi’ne devredildi.
Eurovision Şarkı Müsabakası’nı “Net als toen” (Evvelki Gibi) şarkısıyla kazanmıştır.
• 1969 – NASA, Apollo 9 uzay vasıtasını fırlattı.
• 1969 – Sirhan Sirhan, Robert F. Kennedy’yi öldürdüğünü duruşmada itiraf etti.
• 1971 – Ankara’da 300 subaya hitaben bir konuşma meydana getiren Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, “Gereken, gerektiği vakit yapılacaktır” dedi.
• 1973 – Millî Itimat Partisi, Cumhuriyetçi Parti ve Bağımsızlar, Cumhuriyetçi Itimat Partisi’ni kurdular.
Bu tarihe kadar dünya sivil havacılık tarihinde reelleşen en büyük kazada, 346 fert can verdi.
• 1977 – Gazeteci ve yazar Zekeriya Sertel, 25 yıl aradan sonrasında 1977’de Türkiye’ye geldi. Beynelmilel Gazete Sahipleri Federasyonu’nun Cumhurbaşkanı’na ve Başbakan’a yolladıkları mektuplar pozitif netice verdi. Zekeriya Sertel, Danıştay kararıyla 1952 senesinde ayrılmış olduğu Türkiye’ye dönebildi.
• 1980 – Daha Önceki Hatay Cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen, İstanbul’da can verdi.
1938’de kurulan Hatay Devleti’nin, 1939 senesinde Türkiye’ye katılıncaya kadar Cumhurbaşkanlığını yapmış oldu. 1939-1950 seneleri içinde Antalya Milletvekili, 1950-1954 seneleri arasındaysa Hatay Milletvekili olarak TÜRKIYE BÜYÜK MILLET MECLISI’de bulunmuş oldu. 1969-1975 seneleri içinde da saptanca senatörü olarak vazife yapmış oldu.
• 1981 – Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı’nca yürütülen MILLIYETÇI HAREKET PARTISI ve yan kuruluşlarıyla ilgili soruşturmalarda, 36 cinayetin aydınlatıldığı açıklandı.
• 1981 – İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askerî Savcılığı, DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk’e eziyet yapıldığı iddialarının gerçek değil bulunduğunu bildirdi.
• 1984 – Başbakan Turgut Özal, mahallî tercihlerle ilgili olarak karşıcılık liderlerine sert cevaplar vererek; “Bu tercihin peşinden erken tercih kazanç diye bekleyenler hayal ediyorlar, avuçlarını yalasınlar” dedi.
• 1989 – 4.
3 bina çöktü, 12 fert can verdi, 40 kişi da yaralandı.
• 1989 – İstanbul’da Kadıköy Hal Binası dönüştürülerek, Haldun Taner Tiyatrosu açıldı.
• 1989 – Süleymaniye Camii’nde bir grup, tekbir getirerek “Salman Rüşdi’ye vefat” sloganlarıyla protesto şovu yapmış oldu.
• 1992 – Zonguldak Kozlu’da grizu felaketi; 127 fert can verdi,147 şahıstan ümit kesildi. Müfettişlerin hazırladığı raporda patronun pek oldukça teknik mevzuda savsak ve sorumsuz davranılmış olduğu belgelendi.
• 1993 – Cumhurbaşkanı Özal ile Başbakan Demirel içinde tırmanan gerginliğin devleti yorduğuna dikkati sürükleyen TÜRKIYE BÜYÜK MILLET MECLISI Başkanı Hüsamettin Cindoruk, “Sıfatı olanlar, devlet yaşamında üsluplarına dikkat etmelidir” dedi.
• 1993 – İran sınırından Türkiye’ye girerek Ağrı Dağına yerleşen takribî 300 PKK militanından 38’i, cenk uçaklarının bombardımanı neticeyi can verdi.
• 1993 – Tarihi Baruthane binası, “Ataköy Yunus Emre Kültür ve Sanat Merkezi” ismiyle hizmete açıldı.
• 1994 – Öğretim Personelleri Sendikası heyetti.
• 1994 – TÜRKIYE BÜYÜK MILLET MECLISI Genel Heyeti, DEP’li Selim Sadak ve RP’den çekilme eden İstanbul Bağımsız Milletvekili Hasan Kabirci’nın dokunulmazlığını kaldırdı.
• 1997 – Dünyanın cenup yarım küredeki azami binası, Yeni Zelanda’nın Auckland şehrindeki Sky Tower, 2 buçuk yıl devam eden inşaatı bitirilerek hizmete açıldı.
• 2001 – 3-6 Mart tarihleri içinde Hindistan’ın Kalküta şehrinde düzenleme edilen “Seks Emekçileri Karnavalı”na, dünyanın çeşitli ülkelerinden katılan 25.000’i cinsellik emekçisi olmak suretiyle, 50.000’in üstündeki fert, 3 Mart’ın “Dünya Seks Emekçileri Hakları Günü” olarak kutlanmasına karar verdi.
Yolculuk 40.234 kilometre idi ve 67 saat 2 dakika sürdü.
• 2006 – Randy Cunningham, rüşvet kabahatinden 8 yıl 4 ay mapus ile 1,8 milyon Dolar para cezasına mahkûm oldu. Savcı on yıl ceza istemişti. Bu duruşma sonucu, Amerikan tarihinde bir Kurultay azasına verilen azami cezalardan biri.
• 2008 – Rusya’da Devlet Başkanlığı tercihini, Başbakan Birinci Destekçisi Dimitriy Medvedev, yüzde 70,28 oranında oy alarak kazanmıştır. Medvedev, 7 Mayıs’ta yemin etti.
DOĞANLAR
• 1455 – II.
1495)
• 1520 – Matthias Flacius, Hırvat Protestan reformcu (ö. 1575)
• 1583 – Edward Herbert, İngiliz dış ilişkiler uzmanı, ozan ve feylesof (ö. 1648)
• 1589 – Gisbertus Voetius, Hollandalı teolog (ö. 1676)
• 1606 – Edmund Waller, İngiliz ozan (ö. 1687)
• 1652 – Thomas Otway, İngiliz oyun yazarı (ö. 1685)
• 1756 – William Godwin, İngiliz gazeteci, siyasal feylesof ve yazar (ö. 1836)
• 1793 – Charles Sealsfield, Amerikalı gazeteci (ö.
1884)
• 1800 – Heinrich Georg Bronn, Alman yerbilimci (ö. 1862)
• 1803 – Alexandre-Gabriel Decamps, Fransız ressamı (ö. 1860)
• 1805 – Jonas Furrer, İsviçreli siyasetçi (ö. 1861)
• 1831 – George Pullman, Amerikalı icat eden ve sanayici (ö. 1897)
• 1833 – Eduard Georg von Wahl, Baltık Alman cerrah (ö. 1890)
• 1838 – George William Hill, Amerikalı Astronom ve Matematikçi (ö. 1914)
• 1839 – Camsetci Tata, Hint sanayici (ö.
1918)
• 1847 – Alexander Graham Bell, İskoç icat eden (ö. 1922)
• 1857 – Alfred Bruneau, Fransız opera ve değişik müzik bestekarı ve müzik eleştirmeni (ö. 1934)
• 1863 – Arthur Machen, Galli yazar (ö. 1947)
• 1867 – Adday Şer, Asur orijinli, Siirt Keldani Katolik Kilisesi başpiskoposu (ö. 1915)
• 1868 – Alain, Fransız feylesof (ö. 1951)
• 1869 – William M. Calder, Amerikalı politikacı (ö. 1945)
• 1869 – Mezîde Kadınefendi, II.
1909)
• 1870 – Géza Maróczy, Macar satranç ustası (ö. 1951)
• 1871 – Maurice Garin, Fransız bisikletçi (ö. 1957)
• 1873 – William Green, Amerikalı emekçi sendikası lideri (ö. 1952)
• 1875 – Memmedhasan Hacınski, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Başbakanı (ö. 1931)
• 1876 – David Lindsay, İngiliz yazar (ö. 1945)
• 1877 – Jón ?orláksson, İzlanda daha önceki Başbakanı (ö. 1935)
• 1882 – Charles Ponzi, İtalyan iş adamı ve dolandırıcı (ö.
1961)
• 1886 – Tore Ørjasæter, Norveçli ozan (ö. 1968)
• 1889 – Émile Henriot, Fransız ozan, romancı, sınamacı ve edebiyat eleştirmeni (ö. 1961)
• 1890 – Norman Bethune, Kanadalı doktor ve iyiliksever (ö. 1939)
• 1893 – Beatrice Wood, Amerikalı seramik sanatçısı (ö. 1998)
• 1894 – Goro Yamada, Japon daha önceki futbolcu (ö. 1958)
• 1895 – Matthew Ridgway, Amerikalı asker ve NATO Baş Kumandanı (ö.
1973)
• 1897 – Timofey Vasilyev, Mordovyalı avukat (ö. 1939)
• 1898 – Ahmed (*3*), Bosnalı bir yazar, oyun yazarı ve romancı (ö. 1972)
• 1911 – Jean Harlow, Amerikalı oyuncu (ö. 1937)
• 1924 – Ottmar Walter, Alman futbolcu (ö. 2013)
• 1924 – Tomiichi Murayama, Japon politikacı
• 1926 – Lys Assia, İsviçreli müzisyen (ö. 2018)
• 1930 – Ion Iliescu, Rumen siyasetçi ve Devlet Başkanı
• 1933 – Lee Radziwill, Amerikalı moda idareyicisi
• 1937 – Bobby Driscoll, Amerikalı oyuncu (ö.
2019)
• 1951 – Salih Müslim, Suriyeli siyasetçi
• 1953 – Zico, Brezilyalı futbolcu ve teknik direktör
• 1954 – Ali Ağaoğlu, Türk iş adamı
• 1956 – Zbigniew Boniek, Polonyalı futbolcu
• 1958 – Miranda Richardson, İngiliz oyuncu
• 1958 – Mustafa Pehlivanoğlu, Türk idealist (12 Eylül Darbesi’nden sonrasında idam edilen ilk idealist) (ö. 1980)
• 1959 – Ira Glass, Amerikalı radyo programcısı
• 1961 – Perry McCarthy, İngiliz yarışçı
• 1961 – Safiye Ataman, Türk müzisyen
• 1961 – Umut Özdağ, Türk akademisyen, politikacı ve yazar
• 1962 – Herschel Walker, Amerikalı Amerikan futbolu oyuncusu
• 1962 – Jackie Joyner-Kersee, Amerikalı atlet
• 1963 – Hamdi Akın İpek, Türk iş adamı
• 1963 – Martín Fiz, İspanyol koşucu
• 1963 – Naci Taşdöğen, Türk beyaz perde, dizi ve tiyatro oyuncusu
• 1964 – Cem Davran, Türk oyuncu
• 1966 – Şahap Sayılgan, Türk beyaz perde ve dizi oyuncusu
• 1970 – Julie Bowen, Amerikalı kadın oyuncu
• 1972 – Christian Oliver, Alman oyuncu
• 1973 – Killa Hakan, Türk Gangsta Rap sanatçısı ve söz yazarı
• 1977 – Berkun Oya, Türk tiyatrocu
• 1977 – Ronan Keating, İrlandalı müzisyen ve Boyzone azası
• 1982 – Jessica Biel, Amerikalı oyuncu
• 1986 – Mehmet Topal, Türk futbolcu
• 1986 – Stacie Orrico, Amerikalı müzisyen
• 1986 – Sibel Özkan, Türk halterci
• 1994 – Erdi Gülaslan, Türk basketbolcu
• 1997 – Camila Cabello, Kübalı-Amerikalı müzisyen ve söz yazarı
• 1991 – Park Chorong, Koreli müzisyen, söz yazarı ve oyuncu
CAN VERENLER
• 1111 – I.
1054)
• 1239 – III. Vladimir Rurikovich, Kiev Prensi (d. 1187)
• 1459 – Ausiàs March, Katalan ozan (d. 1397)
• 1578 – Sebastiano Venier, Venedik Cumhuriyeti’nin 86’ıncı dükası (d. 1496)
• 1592 – Michael Coxcie, Flemish ressam (d. 1499)
• 1605 – VIII. Clemens, İtalyan Papa (d. 1536)
• 1703 – Robert Hooke, İngiliz hezarfeni (d. 1635)
• 1706 – Johann Pachelbel, Alman bestekar (d.
İmparatoru (d. 1618)
• 1717 – Pierre Allix, Fransız Protestan rahip (d. 1641)
• 1744 – Jean Barbeyrac, Fransız hukukçu (d. 1674)
• 1765 – William Stukeley, İngiliz kazıbilimci (d. 1687)
• 1768 – Nicola Porpora, İtalyan bestekar (d. 1686)
• 1792 – Robert Adam, İskoç mimar (d. 1728)
• 1842 – Ludwig von Westphalen, Prusyalı bir asilzade (d. 1770)
• 1843 – David Porter, Amerikalı amiral (d.
1806)
• 1894 – Ned Williamson, Amerikalı beyzbolcu (d. 1857)
• 1924 – Viktor von Tschusi zu Schmidhoffen, Avusturyalı ornitolog (d. 1847)
• 1927 – J.G. Parry-Thomas, Galli motor yarışçısı (d. 1884)
• 1927 – Mihail Petroviç Artsıbaşev, Rus yazar (d. 1878)
• 1932 – Eugen d’Albert, Alman bestekar (d. 1864)
• 1940 – Hüseyinzade Ali Turan, Türk doktor, profesör ve yazar (d. 1864)
• 1945 – William M.
1869)
• 1948 – Ferenc Keresztes-Fischer, Macar avukat ve politikacı (d. 1881)
• 1959 – Lou Castello, Amerikalı oyuncu ve güldürmen (Abbott ve Costello ikilisinin Costello’su) (d. 1906)
• 1973 – Adolfo Ruiz Cortines, 47. Meksika Devlet Başkanı (d. 1889)
• 1980 – Tayfur Sökmen, Türk siyasetçi ve Hatay Devleti Cumhurbaşkanı (d. 1891)
• 1982 – Georges Perec, Fransız yazar (d. 1936)
• 1983 – Georges Remi Hergé, Belçikalı çizer ve çizgi roman karakteri Tenten’in yaratıcısı (d.
1913)
• 1991 – İmran Aydın, Türk siyasal aktivist ve Türkiye Devrimci Komünist Partisi azası (d. 1963)
• 1993 – Albert Sabin, Polonya asıllı Amerikalı tıp analisti (Ağızdan uygulanan çocuk felci aşısını geliştirdi) (d. 1906)
• 1993 – Carlos Montoya, İspanyol flamenco gitarcıyı (d. 1903)
• 1994 – Bilge Olgaç, Türk beyaz perde rejisörü ve senaryocu (ilk ve en fazla film sürükleyen kadın rejisör) (d. 1940)
• 1995 – Howard W.
1907)
• 1995 – Mustafa Irgat, Türk ozan ve ressam (d. 1950)
• 1996 – Marguerite Duras, Fransız yazar (d. 1914)
• 1999 – Gerhard Herzberg, Alman asıllı Kanadalı fizikçi ve fizyolojik kimyacı (d. 1904)
• 2001 – Ruhi Sarıalp, Türk atlet (d. 1924)
• 2002 – Roy Porter, İngiliz tarihçi (d. 1946)
• 2003 – Horst Buchholz, Alman beyaz perde oyuncusu (d. 1933)
• 2005 – Rinus Michels, Hollandalı futbolcu ve teknik direktör (d.
1925)
• 2008 – Giuseppe Di Stefano, İtalyan opera sanatçısı ve tenor (d. 1921)
• 2009 – Yusuf Hayaloğlu, Türk ozan (d. 1953)
• 2011 – Ümran Baradan, Türk fotoğraf ve seramik sanatçısı (d. 1945)
• 2013 – Müslüm Gürses, Türk müzisyen ve oyuncu (d. 1953)
• 2014 – Christine Buchegger, Avusturyalı tiyatro, beyaz perde ve dizi oyuncusu (d. 1942)
• 2014 – Altan Günbay, Türk beyaz perde sanatçısı (d. 1931)
• 2016 – Eiji Ezaki, Japon ustalaşmış pehlivan (d.
1973)
• 2016 – Martin David Crowe, Yeni Zelandalı kriketçi ve yazar (d. 1962)
• 2016 – Thanat Khoman, Taylandlı politikacı ve dış ilişkiler uzmanı (d. 1914)
• 2016 – Sarah Anne Tait, evlilik evveli soyadıyla Outhwaite, Avustralyalı kürekçi (d. 1983)
• 2016 – Ahmet Oktay, Türk ozan, yazar ve gazeteci (d. 1933)
• 2017 – Raymond Kopa (Kopaszewski soyadıyla), Fransız futbolcudur (d. 1931)
• 2017 – René Garcia Préval, Haitili agronomist ve politikacıdır.
1943)
• 2018 – Sir Roger Gilbert Bannister was a British middle-distance athlete and neurologist who ran the first sub-4-minute mile (d. 1929)
• 2018 – David Allen Ogden Stiers, Amerikalı güldürmen ve oyuncu (d. 1942)
• 2020 – Bozidar Alic, Hırvat oyuncu (d. 1954)
Kaynak = süperhaber.tv
.
