Brezilya’ya ilişkin olan harp gemisinin İzmir Aliağa’daki vapur söküm tesisine getirilmesi kamuoyu tarafınca tepki görmüştü.

Gemi ile ilgili ortaya atılan ‘gövdesinde 900 ton zararı dokunan asbest barınıyor’ iddiası dilden dile dolaşarak gündemi tutuyordu.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, mevzuya ilişkin açıklamalarda bulunmuş oldu.

Geminin girişine izin verilmedi

Murat Kurum, NAE Sao Paulo gemisiyle ilgili, notifikasyon onayının iptal edilmesine karar verildiğini ve geminin Türk kara sularına girmesine izin verilmeyeceğini belirtti.

Bakan Kurum, mevzuya ilişkin açıklamayı Twitter hesabından şu ifadeleri kullanarak duyurdu:

“Geminin şartlı notifikasyon onayının iptal edilmesine karar verilmiştir”

“1- Brezilya Basel Sözleşmesi Yetkili Otoritesi IBAMA (Brezilya Çevre ve Yenilenebilir Doğal Kaynaklar Enstitüsü) tarafınca Bakanlığımıza meydana getirilen “NAE Sao Paulo” isminde eski askeri tayyare gemisinin ülkemize Sök Denizcilik ve Tic. Ltd. Şti. tarafınca sökülmek suretiyle ithal edilmesi için sunulan notifikasyon başvurusuna 30.05.2022 tarihinde “Karasularımıza girmeden denetim yapılması ve Bakanlığımız uzmanlarının nezaretinde söküm yapılması koşuluyla” şartlı onay verdik.

2- Sürecin başından bu yana; tarafı olduğumuz Basel sözleşmesi gereğince yükümlülüklerimiz ve internasyonal hukuktan doğan haklarımızı ifade ettik, tehlikeli herhangi bir olumsuzluğun olması durumunda, gemiyi hiçbir tereddüte yol açmadan kabul etmeyeceğimizi ve ülkemiz karasularına girmeden geri göndereceğimizi defaatle paylaştık.

3- Gemiyle ilgili Brezilya Federal Bölge Mahkemesinin ihtiyati önlem sonucu alması üstüne, verdiğimiz şartlı onayın yerine getirilmesi amacıyla09.08.2022 tarihindeki yazımızla Brezilya Yetkili Otoritesi IBAMA’ya ve Sök Denizcilik ve Tic. Ltd. Şti. firmasına mahkeme kararlarının ve geminin ülkemize ulaşmadan önce tekrardan hazırlanmış Tehlikeli Madde Envanter Raporunun tarafımıza sunulmasını istedik.

4- Gelinen noktada;

Uluslararası bağımsız denetim kuruluşları ve Bakanlığımız denetim ekipleri nezaretinde notifikasyon şartında yer almasına karşın ikinci bir denetim sürecinin işletilmemesi;

yine istenen Asbest ve öteki tehlikeli maddelerin bulunmuş olduğu yerlerin vapur planı üstünde gösterilerek ve numune alınan noktaların fotoğraflanarak hazırlanması ihtiyaç duyulan ‘Tehlikeli Madde Envanter Raporunun’ Bakanlığımıza sunulmaması sebebiyle;

“NAE Sao Paulo” isminde vapur için verilmiş olan şartlı notifikasyon onayının iptal edilmesine karar verilmiştir. Bu karar doğrultusunda; geminin Türk karasularına girmesine izin verilmeyecektir.

Biz bugüne dek söküm işlemleri için ülkemize gelen her gemide mevzuata uygun olarak hep internasyonal hukukun gereğini yaptık. Sadece NAE Sao Paulo gemisinde değil; tüm gemilerde de sürecin her aşamasını yakından takip ettik; çevremize, insanımıza zarar verecek hiçbir adıma izin vermedik.

Milletimiz müsterih olsun. Bundan sonrasında da izin vermeyiz.”