Doksan Beş Tez kimin eseri? Doksan Beş Tez kitabının yazarı kimdir? Doksan Beş Tez konusu ve anafikri nedir? Doksan Beş Tez kitabı ne konu alıyor? Doksan Beş Tez PDF indirme linki var mı? Doksan Beş Tez kitabının yazarı Martin Luther kimdir? İşte Doksan Beş Tez kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi…

Kitap Künyesi

Yazar: Martin Luther

Çevirmen: C. Cengiz Çevik

Orijinal Adı: XCV Theses

Yayın Evi: İş Bankası Kültür Yayınları

İSBN: 9786052953099

Sayfa Sayısı: 84

Doksan Beş Tez Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Martin Luther (1483-1546): Reform’un temellerini atan Alman ilahiyatçı, besteci, rahip ve keşiş. Orta halli bir ailenin çocuğudur. Ilkin Magdeburg Latin okulunda, sonrasında Erfurt Üniversitesi’nde eğitim aldı. 1511’de doktora derecesi aldı, tanrı bilim ve felsefe dersleri verdi. 1515’te Saksonya ve Türingiya bölgesindeki kiliselerden görevli piskopos naibi oldu. 1517 senesinde endüljansları eleştiren Doksan Beş Tez’ini Albrecht von Brandenburg’a gönderdi. Bu tezler kısa sürede ilkin Almanya’ya, iki ay şeklinde kısa bir sürede de Avrupa’ya yayıldı. Yazdığı mühim eserlerle kendi kilisesinin ve Protestanlığın temellerini attı. İncil’i Almancaya çevirdi, genel yakarma törenlerini düzenledi.

2017’de 500. yaşını dolduran Reform’un ilk manifestosu Doksan Beş Tez ve Luther’in Albrecht von Brandenburg’a yazdığı mektup Hasan Âli Yücel Klasikler Dizisi’nde.

Doksan Beş Tez Alıntıları – Sözleri

• Sevgi ne kadar küçükse, korku o denli büyüktür.
• Ölmek suretiyle olan insanoğlunun kusurlu dindarlığı ve kusurlu sevgisi kaçınılmaz olarak bununla beraber büyük bir korku getirir, sevgi ne kadar küçükse, korku o denli büyüktür.
• “Esenliğin güvencesyle değil, oldukça çile çekerek aden’e gireceklerinden güvenilir olsunlar.”
• Sevgi ne kadar küçükse, korku o denli büyüktür.
• Ölmek suretiyle olan insanoğlunun kusurlu dindarlığı ve kusurlu sevgisi kaçınılmaz olarak bununla beraber büyük bir korku getirir, sevgi ne kadar küçükse, korku o denli büyüktür.
• Tam bağışlanmaya mazhar olduğundan güvenilir olmak şöyleki dursun, asla kimse kendi pişmanlığının gerçekliğinden bile güvenilir olması imkansız.
• Büyük adamların bizim övgümüze ihtiyacı yok, bizim onları bilmeye ihtiyacımız var.
• “Esenlik, esenlik” diyen tüm o peygamberler bizlerden uzak olsun, ortada esenlik diye bir şey yok.
• Tam bağışlanmaya mazhar olduğundan güvenilir olmak şöyleki dursun, asla kimse kendi pişmanlığının gerçekliğinden bile güvenilir olması imkansız.
• Büyük adamların bizim övgümüze ihtiyacı yok, bizim onları bilmeye ihtiyacımız var.

Doksan Beş Tez İncelemesi – Kişisel Yorumlar

Gerek Kapitalizm zamanı için, gerek Avrupa zamanı, gerekse de Reform Hareketi zamanı için oldukça mühim bir yere haiz olan Martin luther’in, doğrusu Protestanlık anlayışının ya da mezhebinin başlamasına vesile olan büyük teologun, endüljansları ve de dolaylı olarak Papa ve Kiliseyi 95 tane vurucu başlıkla eleştirdiği eseri. Ilk olarak Martin Luther niçin önemlidir sorusuna bir yanıt aramaya çalışalım. Martin Luther’den de ilkin Papa’nın ve Kilisenin Hristiyanlığın özüyle ve İsa öğretileriyle çelişen uygulamalarına ses çıkaran ve reformist olarak tanımlanabilecek kişiler vardı. Ama bu kişilerin sonu, gerek konjonktürün uygunsuzluğundan, gerekse de Luther şeklinde dizgesel bir halde görüşlerini ifade edemediklerinden ölüm oldu. Luther ise bu kitapta da gördüğümüz şeklinde argümanlarını dizgesel bir halde ortaya dökerek bütüncül bir yaklaşım sergilemiştir. İşte Luther bu şekilde 3. büyük Hristiyan mezhebinin yolunu açmıştır. Lakin genel kanının aksine Protestanlık ya da Luther’in düşünceleri Hristiyanlığa ya da İncil’e ters değildir. Tersine Luther Katolik Kilisesini ve Papayı İsa öğretisinden ve gerçek Hristiyanlıktan sapmakla suçlayarak, öze dönüşü salık verir. Ayrıca yazımın başlangıcında da belirttiğim şeklinde Protestanlık anlayışı kapitalizmin oluşumuna sebep olmuştur. Çalışmaya ve emek harcayarak tanrının sevgili kulları olma anlayışına verilen ehemmiyet neticesinde kapitalizme giden yolun taşları dizilmeye başlanmıştır. Bu mevzuda daha ileri gitmek isteyenler Max Weber “Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu” adlı kitabı okuyabilirler. Okunması ihtiyaç duyulan mühim bir kitap. (Serkan Şimşir)

Doksan Beş Tez hakikaten de Martin Luther’in endüljans ile alakalı görüşlerinin Papa’ya ve halka sunmuş olduğu savlardan oluşan bir kitap.
Endüljans nedir?
Tezlerini anlamlandırmak ve özümsemek için kitabın önsözünde bu kavram Luther’in hayatıyla beraber uzunca açıklanmış. İş Bankası Kültür Yayınları’nın en sevdiğim özelliklerinden biri bu; okurken ek kaynağa gereksinim duyabileceğiniz yerlerse yayınevinin özverisi oldukça destek oluyor.
Endüljans özetlemek gerekirse din adamlarının para karşılığı günahlarından insanı arındırması. Hatta para karşılığı cennetten arsa, yer ayırması. Luther’in zamanında İncil’in oldukça değişik yorumları ortaya çıktı ve din adamları bir yerden sonrasında bu tarz şeyleri kullanıp hatta uydurup kendi çıkarlarına kullanmaya başladı. Luther Doksan Beş maddelik tezlerinde bu duruma karşı düzeltim başlatacak ilk sözlerini söylemiş oldu.
Tezler okunduktan sonrasında Luther aforoz edildi. Fakat savundukları uğruna yapacaklarından da vazgeçmedi. Dinsiz duyuru edildikten sonrasında sürgünden dük koruması altına girene kadar savruldu. Protestanlık mezhebinin kurulduğunu iddia etti ve insanların özünü anlayabilmesi için İncil’i Almanca’ya çevirdi.
Batıda İslam’ın yayılması düşüncesi de aklına geldi ve Hristiyanlara karşı İslam’ı yürüyerek Türkler hakkında savaşmalarının üstlerine düşen bir vazife bulunduğunu söylemiş oldu.
Luther’in günahlar ve affedilme mevzusunda söyledikleri oldukça hoşuma gitti. Sonuç olarak yazıldığı döneme ve bir şeyleri olduğu şeklinde söyleyebilme cesareti de hayranlık verici. Bu yüzden kitap 10/10 luk bir kitap…
“Ölmek suretiyle olan insanoğlunun kusurlu dindarlığı ve kusurlu sevgisi kaçınılmaz olarak bununla beraber büyük bir korku getirir, sevgi ne kadar küçükse, korku o denli büyüktür.” (Nihal)

Kendimce :): Kitap, Martin Luther’in köylü ve zengin bir ailede doğup. Babasının, avukat olmasını istediği için üniversitelere gönderilmiş olduğu, yüksek lisanslar yaptırdığı oğulları Martin’in ölümle burun buruna gelip “Eğer kurtulursam keşiş olacağım” yemini etmesinin üstüne hukuk kitaplarını ve her şeyini satıp fakirlere dağıtarak Wittemberg’deki Keşişler Tarikatı’nda Üstat oluşunu özetleyen bir sunuşla başlamış olan bu kitabın aslolan yazılma amacı;
Martin’ in, Papalık endüljanslarının halk tarafınca yanlış anlaşıldığını ve bu yüzden halkın sapıtma derecesindeki davranışlarını fark etmesi üstüne hem mevzuya açıklık getirmek için hem de yanlışlıkları düzeltmek için devrin Papası Albercht’e yazdığı mektuptur. (lalalaSILA)

Doksan Beş Tez PDF indirme linki var mı?

Martin Luther – Doksan Beş Tez kitabı için internette en oldukça meydana getirilen aramalardan birisi de Doksan Beş Tez PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan bir çok kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF’leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.

Kitabın Yazarı Martin Luther Kimdir?

Martin Luther (10 Kasım 1483 – 18 Şubat 1546), Alman keşiş, teolog, üniversite profesörü, Protestanlığın babası ve Lüterciliği yaratan, geliştiren ve yürüyerek şahıs.

Almanya’nın Eisleben şehrinde doğan Martin Luther, Erfurt Üniversitesi’nde okudu. Ailesine yapmış olduğu bir ziyaret dönüşü, Erfurt yolunda yıldırım çarpma tehlikesiyle karşılaşınca keşiş olmaya karar verdi. 21 yaşlarındayken Aziz Augustin tarikatına bağlı bir manastıra girip tanrı bilim eğitimine başladı ve aynı yıl rahip oldu. Ertesi yıl Wittenberg Üniversitesi’nde doktorasını tamamlayarak ders vermeye başladı. O günlerde, Roma’nın görevlendirdiği bir Dominiken keşişi olan Johann Tetzel, Wittenberg civarında endüljans satıyordu.

Luther manastırdaki günlerinden beri sorguladığı bu uygulamaya karşı bir eleştiri yazdı. “Endüljansın Kuvvetine Dair Tezler” başlıklı, 95 maddeden oluşan bu metni 31 Ekim 1517 günü piskoposlara gönderdi ve bununla birlikte birer mektupla endüljans mevzusundaki vaazların teolojik açıdan sağlam bir zemine oturtulmasını istedi. Martin Luther’in bu tezleri üniversitenin bülten panosu sayılabilecek bir yer olan Wittenberg Saray Kilisesi’nin kapısına asmış olduğu yolundaki, sadece seneler sonrasında yayılan rivayet kanıtlanmış değildir. Sonuçta bu tezler Almanya’da ve komşu ülkelerde Luther’in kendisinin de öngörmüş olmadığı bir hızla yayılınca yalnız endüljans satışlarında bir düşüş yaşanmakla kalmadı, bu vaka tüm düzeltim hareketinin başlangıcı oldu.[7]

1518 senesinde Roma’da Luther’in fikirlerine karşı bir Papalık davası açıldı. Bu engizisyon davasında Luther gıyabında yargılandı. Papa her ne kadar aforoz ettiyse de o, aforoz nameyi halk içinde yaktı. İmparator Maximillian onu heretik (dinden çıkmış, sapkın) duyuru etti; Luther, suçlamalara yanıt vermek suretiyle Roma’ya çağrıldı. Ama o, Roma’ya gitmek yerine, Augsburg’da Kardinal Cajetan’a ifade vermeyi tercih etti. Cajetan ondan fikirlerinden ve Kilise’ye yapmış olduğu saldırılarından vazgeçmesini isteyince, Luther, Wittenberg’e döndü. Burada Kutsal Roma Germen İmparatorluğu’nun imparator seçme yetkisi olan Saksonya Dükü III. Frederick onu himayesi altına aldı. Papa X. Leo, III. Frederick’ten Luther’in sürgüne gönderilmesini talep ettiyse de, dük bu emre itaat etmedi. Bu arada bazı görüşlerinden vazgeçen, hatta Papa’ya bir özür mektubu bile gönderen Luther, Ingolstadt Üniversitesi rektörü Johann Eck ile endüljans mevzusunda bir münazaraya katıldı.

15 Haziran 1520 günü Papa X. Leo, Luther’i bir bildiriyle aforoz etti. Ekim ayında Papalık bildirisi Luther’in eline geçti fakat Erfurt Üniversitesi’ndeki öğrencileri onu parçalayıp suya attı. Üniversite yetkilileri ise bu vakaya müdahale etmedi. Derken Luther, kim bilir en ünlü kitabı olan “Von der Freiheit des Christenmenschen” (Hristiyan Kişinin Özgürlüğü Üstüne) isminde kitabını Papa X. Leo’ya yönelttiği bir açık mektupla beraber yayımladı. Onun düşüncesinin teolojik ve ideolojik temellerini yansıtan bu ufak eserin özünde “Freiheit” (özgürlük) terimi vardır.

1521 senesinde Luther bu sefer de İmparator V. Karl tarafınca Worms Kurulu’na ifade vermek suretiyle çağrıldı.[8] Yolda Erfurt, Eisenach, Gotha ve Frankfurt’ta vaazlar verdi ve Worms’a büyük bir kalabalık eşliğinde zafer kazanmış komutan edasıyla girdi. Burada kendisinden yazmış olduğu kitaplardaki heretik fikirlerinden vazgeçmesi istendi. Luther şöyleki bir ifade verdi: “Kutsal Metinler ve akıl kanalıyla ikna edilmediğim sürece papalar ve konsüllerin otoritesini kabul edemem. Zira bunlar kendi aralarında çelişmekte ve benim vicdanım da yalnız Tanrı’nın sözüne bağlıdır. Bu sebeple hiçbir görüşümden dönmüyorum bu sebeple kişinin vicdanına karşın yazdıklarını inkar etmesi doğru ve güvenilir olmaz. Tanrı yardımcım olsun”.

Worms Kurulu, netice alınamadan dağıldı. Luther de yerleştiği Wartburg’da İncil’in Almancaya tercümesine başladı. Luther, Wartburg’dayken Wittenberg’de de mühim değişimler oluyordu. Hususi ayin isteklerini reddeden keşişler Augustinien tarikatını terk etti. Kale Kilisesi’nin rahibi evliliğe ilk adımını attı; öğrenciler Fransisken manastırındaki sunağı tahrip etti; ayinler Almanca yapılmaya başlandı ve şarap kadehi ilk kez kiliseye gelen cemaate de sunuldu. Luther ile alakalı yasaklamalar kaldırıldı ve o da Wittenberg’e dönerek kilisede vaaz vermeye başladı. Nürnberg Kurulu, Luther’den artık kitap yayımlamamasını isteyerek Katolik doktrini dışındaki vaazları yasakladıysa da Luther yazmaya devam etti; hatta ozan ve müzisyenlerden ayinlerde kullanılacak mahalli dile katkıda bulunmalarını istedi.

1524, Almanya’da karışıklıkların yaşandığı bir yıldı. Köylüler Luther’in öğretileri doğrultusunda ekonomik koşullarının iyileştirilmesi için ayaklandı. Liderleri içinde Wittenberg’de eğitim almış bir ilahiyatçı olan Thomas Müntzer de vardı. Luther köylülerin saldırılarına karşı bir kitap yazdı ve ayaklanma Frankenhausen’de bir çatışmada 50 bin kadar köylünün öldürülmesiyle bitti, Protestan rahiplerden bazıları Katolik prensler tarafınca idam edildi ve köylüler Luther’in kendilerini aldattığına inandı.

Eski bir rahibe olan Katharina von Bora ile evlenmiş olan Luther, 1526’da Deutsche Messe und Ordnung des Gottsdienstes (Almanca Ayin ve Kutsal Merasim Düzeni) adıyla yayımlamış olduğu ayinlere başladı. 1529 senesinde ilkin Batı medeniyetini İslam tehlikesinden korumak için Türklere karşı savaşmanın her hristiyanın üstüne vazife bulunduğunu bildiren bir eserden (Türklere Karşı Savaşta) sonrasında, Hristiyanlığın temel inanç ve doktrinlerinin sual-yanıt şeklinde öğretildiği “Ufak ve Büyük Kateşizm’i yayımladı. Üç yıl sonrasında Nürnberg Dini Barış Komitesi, Alman Protestanlara özgürlük tanıdı. Luther, Wittenberg İlahiyat Fakültesi’nin dekanlığına getirildi. Sağlık sorunları olmasına karşın yazmayı sürdürdü. Ilkin Anabaptistler (vaftiz uygulamasının yalnız ergenlikte olabileceğini iddia eden bir Protestan mezhebi), sonrasında Yahudiler aleyhine yazdı ve Kutsal Metinler’den hareketle Papalığa karşı oldukça ağır bir üslupla eleştiri olarak “Wider das Papsttum zu Rom vom Teufel Gestiftet” (Roma’da Şeytan Tarafından Kurulmuş Papalığa Karşı) eseriyle Papalığa son darbesini indirdi. 17 Şubat 1546 günü doğduğu yer olan Eisleben’de kalp ve böbrek yetmezliğinden öldü. Luther’in endüljans uygulamasına karşı 95 tezinin yayılmasıyla başlamış olan ve 1521’de savaşlara ve şiddete varacak seviyede tırmanan düzeltim hareketi Avrupa’da o zamana kadar tek mezhep olan Katolikliğin bölünmesine ve genel olarak Reform Kiliseleri adında olan yeni oluşumların doğmasına yol açmıştır: Daha oldukça Almanya, Avusturya, İskandinavya’da (ve dolayısıyla ABD’de) yaygın olan Lutheryan Kilisesi ve bilhassa İsviçre, Fransa, Hollanda ve İskoçya’da (dolayısıyla ABD’de) bulunan Presbiteryan Kilise, daha oldukça İngiltere’de ve dünyada Büyük Britanya’nın etkili olduğu ülkelerde hakim olan Anglikan Kilisesi.

Eserleri

Latince

Epistola Lutheriana ad Leonem decimum summum pontificem 1519.

Dissertatio de libertate Christiana per autorem recognita 1519.

De Captivitate Babylonica ecclesiae praeludium 1520.

De votis monasticis 1521.

Enarrationes epistolarum et evangeliorum, quas postillas vocant 1521.

De servo arbitrio 1525.

Libellus de vita et moribus Turcarum 1529.

Almanca

Von den guten Wercken 1520.

Von welltlicher Uberkeytt, wie weyttman yhr gehorsam schuldig sey 1523.

Das diese Wort Christi (Das ist mein leib etce.) noch fest stehen widder die Schwermgeister 1527.

Vermahnung zum Gebet Wider den Türchen 1530.

Kaynak: https://tr.wikipedia.org/wiki/Martin_Luther

Martin Luther Kitapları – Eserleri

• Doksan Beş Tez
• Seküler Otorite Sivil Yönetim
• Köle Doğanlar
• Nasıl Dua Edeyim?
• Martin Luther’in Kısa İlmihali – Açıklamalı

Martin Luther Alıntıları – Sözleri

• “Çocuklar ırk ve din bilmezler, insan ayrımı yapmazlar….
  Ölçütleri yalnız sevgidir, nefreti büyüklerden öğrenirler” (Köle Doğanlar)
• “Esenlik, esenlik” diyen tüm o peygamberler bizlerden uzak olsun, ortada esenlik diye bir şey yok. (Doksan Beş Tez)
• Büyük adamların bizim övgümüze ihtiyacı yok, bizim onları bilmeye ihtiyacımız var. (Doksan Beş Tez)
• Kuşlar şeklinde uçmayı, balıklar şeklinde yüzmeyi öğrendik, sadece insan şeklinde yaşamayı unuttuk. (Köle Doğanlar)
• Tam bağışlanmaya mazhar olduğundan güvenilir olmak şöyleki dursun, asla kimse kendi pişmanlığının gerçekliğinden bile güvenilir olması imkansız. (Doksan Beş Tez)
• “…vaizler, ya seküler nüfuz sahipleri şeklinde davranıyorlardı ya da dürüstçe söylemek gerekirse, kendi kuralları, yasaları, mahkemeleri ve kendi tebaası, kendi vergileri ve mülkleriyle bir devlet olan Kilise’nin üyeleri idiler. 16. yüzyılda sekülerlikle ruhanilik öylesine iç içe geçmişti ki, Hristiyan Avrupa’nın milletler topluluklarının kamu düzenleri dönüşmeden hiçbir dini reformasyonun meydana gelmesi ya da bu şekilde bir dönüşümün seküler hükümdarların desteği olmadan kurumsallaşması mümkün değildi.” (Seküler Otorite Sivil Yönetim)
• “Ancak yöneticiler, iyi insanları zalimlerin adaletsizliğinden koruyup, zulme uğrayanlara yardım ederek onları koruyamadıkları sürece[kendilerine verilen görevleri] yerine getiremeyecek oldukları için, kötülükleriyle toplumsal barışa zarar verip problem yaratan canileri bastırmak suretiyle güçle donatıldılar.” (Seküler Otorite Sivil Yönetim)
• “Hristiyanlar hakaret ve adaletsizliklere katlanmak, kötülüğe, aldatmaya ve insanoğlunun alaylarına hedef olmak için dünyaya gelmiş insanoğlu olmalıdır. Sadece bu kadarla kalmayıp, bu tür kötülüklere sabırla, doğrusu bir ıstırapla karşılaştıklarında kendilerini yeni bir ıstıraba hazırlayacak bir itidal ile göğüs germeli, tüm yaşamları süresince devamlı kendi haçlarını taşımaktan başka bir şey beklememelidirler. Bu arada, kendilerine fenalık yapana iyilik yapmalı, kendileri hakkında fena konuşanlar için yakarış etmeli ve kötülüğün hakkından iyilikle gelmeye çalışmalıdırlar; bu sebeple onların tek zaferi bu olacaktır(Romalılar 12:21; Matta 5:39)” (Seküler Otorite Sivil Yönetim)
• “Hayır, bu sebeple kimsenin haksız hareket etmek şeklinde bir görevi yoktur; insanlara değil,(adaletin yerine gelmesini elde eden) Tanrıya itaat etmeliyiz[Elçilerin İşleri 5:29].” (Seküler Otorite Sivil Yönetim)
• “…Luther, Seküler Otorite’de Kilise’yi, her Hristiyan’ın bir ‘Kral, Rahip ve Peygamber’ olduğu özgür bir topluluk(Gemeinde, bununla birlikte komünite, cemaat ya da komün anlamına gelmektedir) olarak tanım etmiştir. Bu papazın ayrı bir sorumluluğu olduğu gerçeğini reddetmek anlamına gelmediği şeklinde, aslen Luther reforma uğramış bir piskoposluğa da karşı değildi.” (Seküler Otorite Sivil Yönetim)
• “Ama iş yoksul insanlara eziyet etmek ve Tanrı’nın arzusunu kendi hazzı isteklerine doğal olarak kılmak olunca, buna ‘İmparator’un buyruklarına itaat etmek’ denmesi gerekiyor. Eskiden bu tip insanlara alçak adamlar denirdi, fakat şimdi onlara ‘Hristiyan ve itaatkâr prensler’ demek zorundayız.” (Seküler Otorite Sivil Yönetim)
• Sevgi ne kadar küçükse, korku o denli büyüktür. (Doksan Beş Tez)
• Martin Luther Almanya’nın Saxonia bölgesinde dünyaya geldi. O zamanlarda dinsel sorular her insanın kafasını kurcalıyordu. Genç Martin’i de en oldukça düşündüren sual şuydu: “Ben Allah’ın merhametini iyi mi kazanabilirim?” (Martin Luther’in Kısa İlmihali – Açıklamalı)
• “Mesih’in krallığını bu dünyayı oluşturan şeyler içinde aramak ve onu bunların arasına hapsetmek Yahudilere özgü bir ahmaklıktır; İncil öğretisinin açıkça desteklediği suretiyle, bizim düşüncemiz, aksine, lütuftan elde ettiğimiz meyvenin içsel bir meyve olduğu şeklindedir.” (Seküler Otorite Sivil Yönetim)
• Büyük adamların bizim övgümüze ihtiyacı yok, bizim onları bilmeye ihtiyacımız var. (Doksan Beş Tez)
• ”Balık şeklinde yüzüp kuş şeklinde uçmayı başardık fakat oldukça kolay birşeyi yapamadık; kardeş şeklinde yaşamayı..” (Köle Doğanlar)
• “…bu sebeple Mesih baskı yada sınırlamadan, yasa yada Kılıç’tan uzak, özgür, gönüllü bir halk istemişti.” (Seküler Otorite Sivil Yönetim)
• “Krallık tiranlığa dönüşebilir. Ama aristokrasi de aynı kolaylıkla hizipleşmeye dönüşebilir. Halkın yönetiminden kargaşaya[düşmek] ise en kolay olanıdır.” (Seküler Otorite Sivil Yönetim)
• Sevgi ne kadar küçükse, korku o denli büyüktür. (Doksan Beş Tez)
• “Esenliğin güvencesyle değil, oldukça çile çekerek aden’e gireceklerinden güvenilir olsunlar.” (Doksan Beş Tez)