Kitap Künyesi

Yazar: Ha-Joon Chang

Çevirmen: Belgin Tupal

Yayın Evi: Say Yayınları

İSBN: 9786050200447

Sayfa Sayısı: 344

Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey’de Ha-Joon Chang dünya ekonomisinin işleyişine ilişkin mitleri büyük bir ustalıkla yıkıyor. Çamaşır makinesinin dünyayı internetten daha fazlaca değiştirdiğini, aslen endüstri sonrası çağda yaşamakta olmadığımızı, zenginleri daha da zenginleştirmenin yoksulları daha da yoksullaştırdığını ve aslen özgür piyasa diye bir şey olmadığını ikna edici ve çarpıcı bir halde ortaya koyuyor.

Serbest piyasa ideolojisini son aşama esprili bir üslupla eleştiren Chang, yanıtlarını eğlenerek okuyacağınız oldukça garip sorular ortaya atıyor:

* Son aşama kaliteli kıtalararası balistik füzeler ve nükleer denizaltılar yapım edebilen bir ülke iyi mi oluyor da doğru dürüst çalışan bir tv üretemiyor?

* Nasıl oluyor da ekonomik açıdan en başarı göstermiş ülkelerin ekonomisini ekonomist olmayan kişiler yönetiyor?

* Bugün tüm Avrupalılar niçin özgürlüklerini Rus komünistlerine borçlular?

* Hangi ülkede, endüstri yatırımı yapmayanı dövüyorlar?

* Ekonomi bilimi niçin ekonomiye zarar veriyor?

Dünya politikasındaki son gelişmeler ile küresel krizin ardındaki dinamikleri idrak etmek isteyenler bu kitabı kesinlikle okumalı.“Önemli… İkna edici… Küreselleşmenin duyarlı olması gerektiğini iyi anlatıyor.”

— Financial Times

Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey Alıntıları – Sözleri

• İnsanlar hakkında en kötüsünü düşünürsek, başımıza en kötüsü gelir.
• Hristiyan bir ülkede değişik mesleklerin temsilcileri bir araya gelmiş dünyadaki en eski mesleğin ne işe yaradığını tartışıyorlarmış:
  Doktor çıkıp şu şekilde demiş: “Tanrı insanlara en önce ne yapmış oldu? Bir ameliyat gerçekleştirmiş oldu, Adem’in kaburga kemiğinden Havva’yı yarattı. Doktorluk en eski meslektir.”
  Mimar itiraz etmiş: “Hayır, bu doğru değil. İlk ilkin dünyayı kaostan kurtardı. Mimarlar da bu şekilde yapar, kaostan seviye yaratırlar. Dünyadaki en eski meslek bizimki.”
  Sabırla dinleyen siyasetçi sırıtarak şu şekilde sormuş: “Sizce, o kaosu kim yarattı?”
• Piyasanın sınırları siyasal olarak belirlenir ve özgür piyasa ekonomistleri piyasayı düzenlemek isteyenler kadar “siyasal”dir.
• Afrika’nın gelişme trajedisini açıklamaya ve atlatmaya yönelik olasılıkları keşfetmeye emek vermeden ilkin cevaplanması ihtiyaç duyulan bir sual var: hakikaten ortada bir trajedi var mı? Cevap, “hayır”. Bölgedeki gelişme eksikliği kronik değildir.
• Artık endüstri sonrası çağda yaşıyor olduğumuz efsanesi pek fazlaca hükümetin sanayisizleşmenin negatif etkilerini göz ardı etmesine niçin oldu.
• Bu ülkelerdeki yüksek öğretim sistemi bazı insanların daha iyi görmek için ayağa kalkarak ötekinin görüşünü engellediği bir tiyatroya benzedi. Yeterince insan ayağa kalktığı vakit, hepimiz ayağa kalkmak zorunda kalıyor. Ve bu da kimsenin görüşünün bir diğerine gore daha iyi olmadığı fakat her insanın ayakta olduğundan daha rahatsız olduğu anlamına geliyor.
• culture is more of an outcome, rather than a cause, of economic development.
• Milton Friedman Kapitalizm ve Özgürlük adlı kitabında kısa ve öz şekilde ifade ediyor: “Kimse, satın almış olduğu ekmeğin yapımında kullanılan buğdayın bir komünist, cumhuriyetçi, zenci yada bir beyaz tarafınca yetiştirilip yetiştirilmediğini anlayamaz.” Friedman’a gore bu yüzden piyasa eninde sonunda ırkçılığı ortadan kaldıracaktır, en azından kayda kıymet bir halde azaltacaktır, şundan dolayı bir tek beyaz işçileri işe almakta ısrar eden olan o ırkçı işverenler eninde sonunda ırklarına bakmaksızın bir tek en iyi kabiliyetleri çalıştıran daha açık görüşlü işverenler tarafınca geçilecektir.
• Fakir ülkelerin fukara olmalarının sebebi fukara ülkelerdeki fakirlerin birçoğunun varlıklı ülkelerdeki mevkidaşlarıyla rekabet edemeyecek durumda olması değil, tam aksine fukara ülkelerin varlıklı vatandaşlarının, varlıklı ülkelerdeki mevkidaşlarıyla rekabet edemeyecek durumda olmasıdır.
• Education is valuable, but its main value is not in raising productivity. It lies in its ability to help us develop our potentials and live a more fulfilling and independent life. If we expanded education in the belief that it will make our economies richer, we will be sorely disappointed, for the bağlantı between education and national productivity is rather tenuous and complicated.

Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey İncelemesi – Kişisel Yorumlar

Cenup Koreli bir iktisatçı tarafınca kaleme alınan bu yapıt; iktisat okuyan veyahut ekonomiye ilgi duyan her insanın kesinlikle başvurması ihtiyaç duyulan bir kaynak durumunda. Yazar, doğru bildiğimiz yanlışları çarpıcı bir halde bizlere gösteriyor. Bunu da “söylenenler” doğrusu piyasaya hakim olan güçlerin yalanları/aldatmacaları ve “söylenmeyenler” doğrusu arka planda kalan, gerçeklik barındıran durumlar şeklinde değişik iki başlık altında gerçekleştiriyor.
Yazar, her insanın doğru yada yanlış minimum bir fikrinin bulunmuş olduğu Kapitalizm hakkında, kimi vakit kabul etmekte zorlanacağımız savlarda bulunuyor.
* * *
“Bazı insanoğlu bacaklarına bağlı kum torbalarıyla 100 metre koşmak zorundayken, kimsenin önde başlamasına izin verilmemesi yarışı adil yapmaz. Gerçekten adil ve etkin bir cemiyet için fırsat eşitliği kesinlikle gereklidir fakat kafi değildir.” (Sayfa 278)
“Hangi ülkenin varlıklı yada fukara olacağını belirleyen etmen, zenginlik yaratan faaliyetlerin fizyolojik doğası değil, bu faaliyetlerin içeriğini oluşturan bilgilerin üretimi ve kontrolüdür.” (Sayfa 324)
“Bilhassa Afrika ve Latin Amerika ülkeleri olmak suretiyle bir çok fukara ülke IMF ve Dünya Bankası şeklinde özgür piyasa hayranı internasyonal finans örgütlerinden ve IMF ve Dünya Bankası’nı denetim altında tutan varlıklı ülkelerin hükümetlerinden borç para alabilmek için özgür piyasa politikaları uygulamak zorunda bırakıldılar.” (Sayfa 328)
Üniversite (Oktay Sinanoğlu’nun deyişiyle Evrenkent) okuyan öğrencilerin sayısının artması ve bunun sonucunda artan işsizlik oranları asla bu kadar iyi bir halde ifade edilmemiştir sanıyorum ki. Bkz.
gonderi/27660316
gonderi/27660251
En fazlaca dikkatimi çeken ve ne yazık ki gerçeklik barındıran unsurlar yukarıda belirttiğim ifadelerdir. Birçoğumuz bu mevzular üstüne kafa yorduğumuzda gerçekleri açık bir halde görebiliriz.
* * *
Diğer taraftan kitabın adına baktığımızda ise akıllara “Acaba nedir bu 23 şey” sorusu geliyor.
-Serbest piyasa diye bir şey yoktur.
-Çamaşır makinesi dünyayı internetten daha fazlaca değiştirdi.
-ABD dünyadaki en yüksek yaşam standartlarına haiz ülke değil.
-Azgelişmişlik Afrika’nın kaderi değil.
-İyi iktisat politikaları iyi ekonomistler gerektirmez.
Kapitalizm hakkında bizlere söylenmeyen 23 şeyin tamamı için muhakkak kitabı okumanızı tavsiye ederim. Bilhassa iktisat öğrencileri okulda verilen basmakalıp müfredatla yetinmemeli, bu biçim kitaplar okuyarak kendilerini daha fazlaca geliştirmeli. (Ayşegül tatilde)

İktisadi anlamda dünyaya değişik bakmayı sağlayacak bir yapıt. Klasik kapitalizm eleştirisi yapmak yerine alternatif modelleri göz önüne seren yazar kapitalizmin aslen hangi çeşidinin insanlığa yararlı olacağını tartışıyor. Bazı kısımları iktisat ile uğraşmayanlar için eziyet olabilir fakat okunmalı. (Cihan Kara)

Cenup Koreli ekonomist Ha-Joon Chang tarafınca yazılan, bildiğimiz ekonomistlerden fazlaca fazla duyamayacağımız şeylerin söylendiği garip bir kitap. Serbest piyasa ekonomisini yerden yere vurduğunu söyleyebiliriz. Ancak bu bir iktisat kitabı olmaktan ziyade, popüler bilim kitabı olarak adlandırılabilir. Kitabın nerede ise tamamında somut veriler ve karşılaştırmalara çıkarılan sonuçlar sizi şaşırtabilir. Bilhassa “Daha fazla eğitim bir ülkeyi daha da zenginleştirmez” şeklinde mevzu başlıklarını düşündüğümüzde, her insanın söylediklerinden değişik şeyler söylendiğini kestirebilirsiniz. Uzun zamandır bu kadar değişik düşünceler içeren bir kitap okumamıştım. Kesinlikle tavsiye ediyorum. (Özgür Adem Işıklı)

Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey PDF indirme linki var mı?

Ha-Joon Chang – Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey kitabı için internette en fazlaca meydana getirilen aramalardan birisi de Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan bir çok kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF’leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.

Kitabın Yazarı Ha-Joon Chang Kimdir?

Cambridge Üniversitesi Kalkınma Emekleri’nda yönetici yardımcısıdır. Çeşitli BM kurumları (UNCTAD, WIDER, UNDP VE UNIDO), Dünya Bankası ve Asya Kalkınma Bankası dahil pek fazlaca internasyonal organizasyonda danışmanlık yapmıştır. Devlet, pazar ve kurum teorilerinden, geçiş ekonomilerine kadar pek fazlaca mevzuda yazıları yayınlanmıştır.

Ha-Joon Chang Kitapları – Eserleri

• Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey
• Sanayileşmenin Gizli Tarihi
• Kalkınma Reçetelerinin Gerçek Yüzü
• Ekonomi Rehberi
• Kalkınma Yeniden

Ha-Joon Chang Alıntıları – Sözleri

• Lincoln köleliğe devamlı karşı olması durumunda daha ilkin köleliğin güç kullanılarak kaldırılmasını savunmuş değildi; siyah ırkın daha aşağı bulunduğunu düşünüyordu ve siyahların oy vermesine karşıydı. (Kalkınma Reçetelerinin Gerçek Yüzü)
• culture is more of an outcome, rather than a cause, of economic development. (Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey)
• Bu insanoğlu mutlu olduklarını zannederler şundan dolayı baskı kuranların/ayrımcılık yapanların değerlerini kabul etmişlerdir; “içselleştirme” bunun için kullanılan süslü bir kelimedir. (Ekonomi Rehberi)
• Küreselleşmeyi yönlendiren teknolojiden ziyade siyasettir. (Sanayileşmenin Gizli Tarihi)
• Hiç kimse buğdayı altı ay yerine altı dakikada yetiştirmenin bir yolunu bulamamıştır ki eğer son iki yüz elli yılda buğday endüstrisindeki verimlilik iğne yapımındaki kadar süratli gelişmiş olsaydı olması ihtiyaç duyulan ortalama süre buydu. (Ekonomi Rehberi)
• Bu ülkelerdeki yüksek öğretim sistemi bazı insanların daha iyi görmek için ayağa kalkarak ötekinin görüşünü engellediği bir tiyatroya benzedi. Yeterince insan ayağa kalktığı vakit, hepimiz ayağa kalkmak zorunda kalıyor. Ve bu da kimsenin görüşünün bir diğerine gore daha iyi olmadığı fakat her insanın ayakta olduğundan daha rahatsız olduğu anlamına geliyor. (Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey)
• Ancak insan doğasının kusurlarını kabul edersek “gerçek” tercihlerden bahsedebiliriz. (Ekonomi Rehberi)
• Sanayileşmiş ülkeler geçmişte başarıyla kullandıkları ulusalcı politikaları kullanarak yükselen daha fazlaca rakip istemiyorlar. (Sanayileşmenin Gizli Tarihi)
• İnsanlar hakkında en kötüsünü düşünürsek, başımıza en kötüsü gelir. (Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey)
• ” Ancak, dünya sahnesinde bir tek Amerikalıların ve Avrupalıların yerinin bulunduğunu düşünen Üçüncü Dünyalı bir okul evladı için bu liderlerin içinde bir de Türk liderinin bulunması garip bir durumdu. Bu Türk önder, General Kemal Paşa ya da Kore’de daha fazlaca malum adıyla Kemal Atatürk’tü. ” (Kalkınma Reçetelerinin Gerçek Yüzü)
• “19’uncu yüzyılın ortalarında Guatemala’nın zenginliğinin deposu olan cochinilla (koşineal) böceğinden çıkarılan fazlaca pahalı kızıl boya, Avrupalıların suni boyayı buluş etmesiyle neredeyse anında yok olmuştu.” (Sanayileşmenin Gizli Tarihi)
• Ticaret, en yalın ifadesiyle tecim yanlısı iktisatçılara bırakılamayacak kadar önemlidir. (Sanayileşmenin Gizli Tarihi)
• Ekonomi bilimi politik savlar ihtiva eder. Bildiğimiz anlamda bilim değildir ve asla da olması imkansız. (Ekonomi Rehberi)
• Serbest tecim, çoğu zaman zayıf ülkelerce tercih edilmekten ziyade onlara dayatılmıştır. (Sanayileşmenin Gizli Tarihi)
• Hristiyan bir ülkede değişik mesleklerin temsilcileri bir araya gelmiş dünyadaki en eski mesleğin ne işe yaradığını tartışıyorlarmış:
  Doktor çıkıp şu şekilde demiş: “Tanrı insanlara en önce ne yapmış oldu? Bir ameliyat gerçekleştirmiş oldu, Adem’in kaburga kemiğinden Havva’yı yarattı. Doktorluk en eski meslektir.”
  Mimar itiraz etmiş: “Hayır, bu doğru değil. İlk ilkin dünyayı kaostan kurtardı. Mimarlar da bu şekilde yapar, kaostan seviye yaratırlar. Dünyadaki en eski meslek bizimki.”
  Sabırla dinleyen siyasetçi sırıtarak şu şekilde sormuş: “Sizce, o kaosu kim yarattı?” (Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey)
• 1930 senesinde ABD özgür ticareti terk edip ünlü Smoot-Hawley tarifesini yasalaştırdı. De Clercq’e gore, bu tarifenin “internasyonal tecim üstünde hemen sonra da Amerika’nın tutumsal büyümesi ve istihdamı üstünde feci tesirleri oldu”. Bugünlerde bazı iktisatçılar Büyük Bunalım’ın aslolan sebebinin bu tarifeler olduğuna bile inanmaktalar. Almanya ve Japonya şeklinde ülkeler, ticarete koydukları engelleri yükselttiler ve daha sonraki yıllarda ülkelerinin dışarıya karşı saldırganlaşmasıyla ve faşizmle de yakından ilişkili kuvvetli karteller oluşturdular. En sonunda 1932’de o ana dek özgür ticaretin şampiyonu olan Britanya da tarifelerin albenisine dayanamadı ve tekrardan tarife uygulamaya başladı. Bunların sonucu olarak dünya ekonomisinde ortaya çıkan daralma ve istikrarsızlık, ve hemen sonra da İkinci Dünya Savaşı, Birinci Dünya liberal düzeninden kalanları da yok etti. (Kalkınma Reçetelerinin Gerçek Yüzü)
• Popüler algının aksine, yatırım finansmanının ana deposu yeni hisse senetleri ve banka kredileri çıkarmak değil, dağıtılmamış kârlardır. (Ekonomi Rehberi)
• Artık endüstri sonrası çağda yaşıyor olduğumuz efsanesi pek fazlaca hükümetin sanayisizleşmenin negatif etkilerini göz ardı etmesine niçin oldu. (Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey)
• Bir borsadaki fiyat hareketleri çoğu zaman bir borsa endeksi ile temsil edilir, bu endeks göreli boyutlarına gore değerlendirilmiş mühim firmalardan oluşan bir grubun hisselerinin averaj fiyat hareketlerini kaydeder. (Ekonomi Rehberi)
• İnsanları çılgınlıktan korumanın tek sonucu, aptallarla dolu bir dünya olacaktır. Herbert Spencer (Kalkınma Reçetelerinin Gerçek Yüzü)