Kitap Künyesi

Yazar: Karl R. Popper

Çevirmen: İbrahim Turan

Çevirmen: İlknur Aka

Orijinal Adı: Logik der Forschung: Zur Erkenntnistheorie der modernen Naturwissenschaft

Yayın Evi: Yapı Kredi Yayınları

İSBN: 9789753634397

Sayfa Sayısı: 625

Bilimsel Araştırmanın Mantığı Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Önsöz 1934’te yazdığım -korkarım oldukça kısa – ilk önsözde, o zamanki felsefi ğeilimlere, bilhassa de dil felsefesine ve o devrin dil çözümleme okuluna yaklaşımımı açıklamaya çalıştım. Bu yeni önsözde ise, günümüzdeki sorunlara ve bugünkü her iki dil çözümleme okuluna yaklaşımımı ortaya koymak isterim. O zamanlar olduğu benzer biçimde bugün de, dil çözümleyicilerinin benim için önemi vardır; yalnızca karşıt olarak değil, bununla beraber, felsefede akılcılık geleneğinden bir şeyleri sürdüren biricik felsefeciler olarak göründüklerinden…

Bilimsel Araştırmanın Mantığı Alıntıları – Sözleri

• Popper bilimi, bataklıkta kazıklar üstüne dikilmiş bir yapıya benzetir. Bu kazıklar hiçbir süre “var olan” organik ve sağlam bir tabana dayanmaz. Zaman süre kazıkların sağlam bir temele dayandığı düşünülebilir; fakat bu bir yanılgı olacaktır. Şundan dolayı kazıklar yalnızca geçici bir süre için kendilerine sağlam bir dayanak bulmuştur. Bir süre sonrasında sağlam sanılan temel gene zayıflayabilir. Bu nedenle de kazıkların hep daha derine çakılması olmazsa olmaz olmalıdır. İşte Popper’in bilim insanı, bıkmadan usanmadan, uçsuz bucaksız derinliklere uzanmaya çalışan; ulaşmış olduğu bilgiyi yalnızca geçici bir süre için güvenilir data olarak kabul eden, bu şekilde de yetinmeyip hep daha fazlasını arayan insandır. Bu da sadece bilginin “mutlak” olmadığı görüşüyle bağdaşmaktadır. Mutlak olmayan data, doğru olmayan bilgidir, yanlışlanabilir bilgidir; evrenin herhangi bir yerinde “siyah tek bir kuğunun” var olabileceği kuşkusunun taşınmasıdır.
• Kuşkusuz ki Tanrı, kimse kendisiyle konuşacak değerde olmadığından, çoğu zaman kendi kendine konuşur.
• Benim iyi bir eleştiriden anladığım, içeriksel ağırlıklı olan; doğrusu önemsiz kişisel saldırılardan uzak, çarpıtılmayan eleştiri dir. Yanlış anlamalar kimi zaman yapıcı sonuçlara götürebilir; açıklığa kavuşturulmaları garip sonuçlar çıkarabilir. Öte taraftan, hiçbir özenli betimleme, yanlış anlamaları ortadan kaldıramaz’, (Bu oldukça mühim bir noktadır: Dille ilgili her şey daima yanlış anlaşılabilir. Anlaşmamız büyük oranda iyi niyetli oluşumuzdan; doğrusu antak kalma isteğinde olduğumuzdandır; mevcud tüm sorunları doğru anlayıp anlamadığımız mevzusundaki özeleştirel tutumu muzun ve “özdeşleyim” olarak adlandırılan bu tavrımızın sonu cundandır). Ama en iyi eleştiri, yanlış anlamalara yol açmayan ve gerçek sorunları ortaya çıkaran ya da yazarın bakış açısından kaçan hataları kabul eden eleştiridir.
• En iyi eleştiri, yanlış anlamalara yol açmayan ve gerçek sorunları ortaya çıkaran ya da yazarın bakış açısından kaçan hataları kabul eden eleştiridir.
• Her buluş ‘usdışı bir an’ içermektedir, her buluş ‘yaratıcı bir sezgidir’.
• … ben, düşünen tüm insanları ilgilendiren en azından bir felsefi probleminin var olduğuna inanıyorum. Bu da evrenbilim (Kosmologie) sorunudur: Dünyayı -ve ikimiz de bu dünyaya ilişik olduğumuzdan, bu bağlamda kendimizi ve bilgimizi- anlayabilme problemi. Tüm bilimlerin bu anlamda evrenbilim olduğuna inanıyorum; ve felsefe de, aynı tabiat bilimleri benzer biçimde, evrenbilime getirmiş olduğu katkı sebebiyle benim için ehemmiyet taşımaktadır. Felsefe ve tabiat bilimleri araştırmalarını bu amaçla sürdürmediğinde, benim için hiçbir çekicilikleri kalmayacaktır.
• Yine de sınırlandırma ayracı olarak “yanlışlanabilirliği” savunmaktan vazgeçmeyeceğiz; ve mantıksal açıdan yadsınamayan bu eğilimi dışlayarak, görgül yöntemi betimlemeye çalışacağız.

Bilimsel Araştırmanın Mantığı İncelemesi – Kişisel Yorumlar

Kitabın YKY yayınlarından çıkan Türkçe çevirisini 65.sayfaya kadar okudum, fakat pek keyifli geçmiyordu. Kitap hakkında yazılan yorumlara bir bakayım dedim ve gördüm ki çeviriden şikayetçi olan oldukça şahıs olmuş. Bilhassa Ekşi Lügat’teki şu incelemeyi de okuyunca iyice canım sıkıldı: https://eksisozluk.com/entry/30636635
Kitabın Almanca orijinalini okuma olanağım yok fakat İngilizce çevirisini buldum. Popper’ın kendisinin de İngilizce bildiğini, bu çeviriyi detaylı bir şekilde gözden geçirip onay verdiğini, dolayısıyla İngilizcesinin de iletmek istediği düşünceler bakımından orijinali benzer biçimde kabul edilebileceğini de ek olarak öğrendim.
Kolay bir metin değil elbet ve tercüme Almanca orijinalinden yapılmış. O yüzden çevirmenlerin ortaya koyduğu tercüme mevzusunda daha çok yorum yerine, şu birkaç karşılaştırmayı ekleyip, bu tercüme konusunu kapatıyorum. Emeği geçenlere gene de teşekkürler. Umalım ki bu eleştiriler yapıcı olarak algılansın ve bundan sonraki basımları yapacaklara yardımı dokunsun.
KİTABIN ADI
* Logik der Forschung : The Logic of Scientific Discovery (Bilimsel Keşif Mantığı) : Bilimsel Araştırmanın Mantığı
İTHAF
* TO MY WIFE who is responsible for the revival of this book (bu kitabın tekrardan hayata dönmesini elde eden EŞİME) : Seneler sonrasında, kitabın tekrardan yayımlanmasını elde eden EŞİME
İÇİNDEKİLER
* PART I Introduction to the Logic of Science (Bilim Mantığına Giriş) : Giriş
* A Survey of Some Fundamental Problems (Bazı Temel Problemlere Genel Bir Bakış) : Bilgi Mantığının Temel Sorunları
* The Problem of Demarcation (Sınır Belirleme Sorunu) : Sınırlandırma Sorunu
* Falsifiability as a Criterion of Demarcation (Sınır Belirleme Ölçütü Olarak Yanlışlanabilirlik) : Sınırlandırma Ayracı Olarak Yanlışlanabilirlik
* The Problem of the ‘Empirical Basis’ (‘Deneysel Temel’ Sorunu) : Deneyimin Temeli Sorunu
* On the Problem of a Theory of Scientific Method (Bilimsel Yöntem Kuramı Sorunu Hakkında) : Yöntem Öğretisi ile İlgili Sorunlar
* The Naturalistic Approach to the Theory of Method (Yöntem Kuramına Doğalcı Yaklaşım) : Yöntem Öğretisinde “Doğalcı” Yaklaşım
* PART II Some Structural Components of a Theory of Experience (Bir Deneyim Kuramının Bazı Yapısal Bileşenleri) : Bir Deneyim Kuramının Temel Taşları
Birebir karşılaştırmayı daha çok uzatamayacağım fakat sözcük bazında gözüme çarpan bazı örnekler de şu şekilde (yalnız içindekiler kısmındakiler):
*universal: kimi zaman “evrensel” kimi zaman “tümel” diye alınmış
*system: “dizge” güzel bir karşılık fakat dilimize yerleşmiş değil
*axiom: “belit” yerleşmiş bir karşılık değil
*empirical: “görgül” yerleşmiş değil, “deneysel” kullanılıyor
*Perceptual Experiences: “yaşantılar” diye çevrilmiş fakat “algısal deneyimler” ne denmek istendiğini daha iyi anlatırdı
*Resolution of Fries’s Trilemma: “üçlemin çözünürlüğü” olmamış
*Euclidean Geometry: Euklid değil, Öklit olacak
Kitabın kendi içinde ne olduğunun doğrusu ilk bölümünün İngilizce ve Türkçelerini karşılaştırmaya başladığımda, İngilizcesini daha rahat anlayabildiğimden güvenli olunca, Türkçesine devam etmeme sonucu aldım. (Uzel)

Yapı Kredi Yayınları Kazım Taşkent Klasik Yapıtlar Dizisi’nden bir kitap. Bilim insanı tanımıyla bilim felsefesi hakkında görüşlerin ortaya koyan Popper, önyargılardan ve dogmalardan arınmış bir bilim adamının evreni iyi mi sorgulayabileceği sorusuna cevap arıyor. (Onur Deniz)

Bilimsel araştırmalarda ortaya attığı ‘Yanlışlanabilirlik Teorisi’ ile bir çığır açan Karl Popper, bu araştırmaların temelini oluşturan mantığa, kendi kuramı ile değişik bir perspektif kazandırmaktadır.Felsefesini en ince ayrıntısına kadar anlatmıştır fakat yanlış anlaşılmalar yüzünden zorluklar yaşamıştır.
Bu kitap sekiz kere basılmış ve her seferinde eklemeler yapılarak günümüzdeki son haline ulaşmıştır.
Bilim felsefesine ilgi duyanlar ve Karl Popper felsefesini öğrenmek isteyenler için idealdir.Her okuyucuya hitap etmediği bir gerçek.
Eserin Ek Bölümlerinin yer verildiği alanda bir oldukça yazım hatası var.Ancak okuma bütünlüğüne zarar verecek türden değil.
Bu tür içeriğe haiz eserlerin devletimizde daha oldukça okuyucuya erişmesi lazım.Umarım daha oldukça ilgi gösterilir.Keyifli okumalar. (Volkan Uzunyurt)

Bilimsel Araştırmanın Mantığı PDF indirme linki var mı?

Karl R. Popper – Bilimsel Araştırmanın Mantığı kitabı için internette en oldukça meydana getirilen aramalardan birisi de Bilimsel Araştırmanın Mantığı PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan bir çok kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF’leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.

Kitabın Yazarı Karl R. Popper Kimdir?

1902 Viyana doğumlu Avusturyalı bilim ve cemiyet felsefecisi. Üniversite öğrenimi esnasında matematik, fizik ve felsefe okudu. İlk kitabı mantıkçı pozitivistlerin merkezi olan Viyana Çevresi yayınları içinde çıkmakla beraber Çevreyle ilişkisi daima münakaşa ve eleştiri düzeyinde sürdü. Bu yüzden kimilerince ‘resmî muhalif’ diye deklare edildi. 1937 senesinde okutman olarak gittiği Yeni Zelanda’da kendisine aslolan ününü kazandıran ‘Açık Toplum ve Düşmanları’ kitabını (Türkçeye çevirisi: C. 1, Mete Tunçay, Ankara, 1967, C. 2 Harun Rızatepe, Ankara, 1968; Türk Siyasi İlimler Derneği Yayınları) yayınladığı yıl olan 1945’e kadar kaldı. Aynı yıl Londra Üniversitesi London School of Economics’de okutmanlığa başladı. 1969’da emekli oluncaya kadar burada mantık ve bilimsel yöntem profesörlüğü yapmış oldu.

Karl R. Popper Kitapları – Eserleri

• Daha İyi Bir Dünya Arayışı
• Açık Toplum ve Düşmanları
• Bilimsel Araştırmanın Mantığı
• Tarihselciliğin Sefaleti
• Hayat Problem Çözmektir
• Yüzyılın Dersi / Özgürlüğün En Büyük Düşmanı Eşitlik
• Açık Toplum ve Düşmanları Cilt: 1
• Bitmeyen Arayış
• Açık Toplum ve Düşmanları Cilt: 2
• Conjectures and Refutations: The Growth of Scientific Knowledge
• The Logic of Scientific Discovery

Karl R. Popper Alıntıları – Sözleri

• Marx’ın Kapital’i yazmaktaki amacı, toplumsal gelişmenin kaçınılmaz yasalarını bulmaktı. Toplum teknolojisine yararlı olacak iktisat yasaları bulmak değildi. Kapital, ne âdil fiyatlar, servetin eşit dağıtımı, güvenlik, üretimin akla yakın bir halde plânlanması ve her şeyin üstünde,
  özgürlük benzer biçimde toplumcu amaçların gerçekleşmesini sağlayacak ekonomik koşullar
  mevzusunda bir incelemeydi, ne de bu amaçları çözümlemek ve açıklamak yolunda
  bir girişimdi.
  Ama her ne kadar Marx toplumcu amaçların ahlâk açısından haklı çıkarılması
  çabasına olmasıyla birlikte Ütopyacı teknolojiye de şiddetle karşı çıkmış olsa da, yazılarında örtük olarak, bir ahlâk kuramı da vardır. O, bunu başlıca cemiyet kurallarını
  ahlâk açısından değerlendirmekle dile getiriyordu. Ne de olsa Marx’ın kapitalizme
  yönelttiği suçlama ahlâksal bir suçlamaydı. Seviye, içindeki tam bir biçimsel adâlet
  ve hakkaniyet ile beraber ortaya çıkan, zâlim adâletsizlikten dolayı suçlanmaktadır.
  Seviye suçlanmaktadır, şu sebeple sömürücüyü sömürüleni köleleştirmeye zorlayarak
  her ikisini de özgürlüklerinden yoksun kılmaktadır. Marx ne servete karşı çıkmış,
  ne de fakirliği övmüştür. O, kapitalizmden servet birikimine yol açmış olduğu için değil,
  oligarşik niteliğinden dolayı nefret ediyordu; bu düzende servet demek diğer insanların hayatlarını etkileme iktidarı anlamında siyasal iktidar demek olduğundan
  ondan nefret ediyordu. Emek gücü bir meta hâline getirilmektedir; bu da insanların kendilerini pazarlarda satmaları gerektiği anlamına gelir. Marx, düzenden köleliği çağrıştırdığı için nefret ediyordu. (Açık Toplum ve Düşmanları Cilt: 2)
• Neyi atıp neyi alıkoymalı? İşte problem bu. (Bitmeyen Arayış)
• İyi olmak demek fenalık yapmamaktır. Bir de fenalık yapmayı istememektir. (Açık Toplum ve Düşmanları)
• Soru: “Birkaç komünist gencin Viyana’da polis tarafından öldürülmesi üzerine, komünistlerden biraz uzaklaşmaya karar verdiniz. Oysa o olayda komünistler ateş açan taraf değil, kurbandı. Ama komünizmden vazgeçmeye o olay üzerine karar verdiniz. Bu biraz garip değil mi?”
  Popper: Bir tür mesuliyet duyuyordum, insanoğlunun kendini feda etmesinin, kendini tehlikeye atmasının düzgüsel bulunduğunu düşünüyordum; fakat biz başkalarını, kendilerini tehlikeye atmaları, vurulmaları için cesaretlendiriyorduk, oysa bunu halletmeye hakkımız yoktu. Parti liderlerinin başkalarına, kendilerini feda etmelerini ya da hayatlarını tehlikeye atmalarını söyleme hakları yoktu. (Yüzyılın Dersi / Özgürlüğün En Büyük Düşmanı Eşitlik)
• Eğer eleştirici bir tutuma haiz değilsek, daima bulmayı istediğimiz şeyleri bulacağız: Cici teorilerimizi teyid edecek hususları arayıp, bulacak; onlar için tehlikeli olabilecek herşeyi ise gözden ırak tutacak ve görmeyeceğiz. (Tarihselciliğin Sefaleti)
• Şu şekilde diyordu Bach, öğrencilerine aralıksız çalma mevzusunda yönerge verirken: “Tanrının ihtişamı ve zihnin izin verilen seviyede zevk-ü sefası için uyumlu seslerden örülü bir harmoni olmalı; ve her müzik benzer biçimde bitimi ve nihai amacı Tanrının şan ve şerefiyle zihnin tazelenmesi haricinde başka bir şey olmamalı. Buna dikkat edilmediği sürece, gerçekte müzik yoktur, cehennemsel uluma ve takırtı vardır.” (Bitmeyen Arayış)
• Özgürlüğün hiçbir çeşidi devlet tarafınca itimat altına alınmadıkça olanaklı olması imkansız. (Açık Toplum ve Düşmanları)
• “Yaşamın anlamı, hayatımız boyunca arayıp bulacağımız gizli bir şey değil, hayatımıza kendi elimizle katabileceğimiz bir şeydir.” (Daha İyi Bir Dünya Arayışı)
• Yaşamın anlamı, yaşantımız süresince arayıp bulacağımız gizli saklı bir şey değil, yaşamımıza kendi elimizle katabileceğimiz bir şeydir. (Daha İyi Bir Dünya Arayışı)
• Evrensel ve kişisel olmayan bir doğruluk ölçütüne başvurulması
  anlamında, akılcılık son aşama önemlidir… Yalnız kolayca egemen
  olduğu çağlarda değil, bununla beraber, hatta daha oldukça, düşünce birliğine
  varamadıkları süre adam öldürecek kadar kudretli olamayanların
  boş rüyası olarak hor görülüp reddedildiği daha bahtsız devrelerde de.
  BERTRAND RUSSELL (Açık Toplum ve Düşmanları Cilt: 2)
• “Belki ben haksızım, sen de haklısındır, ne olursa olsun tartışmamızdan sonrasında ikimiz de bazı şeyleri eskiye nazaran daha net olarak görebilmeyi umabiliriz, ve ne olursa olsun, kimin haklı olduğundan oldukça doğruluğa daha da yaklaşmanın mühim bulunduğunu unutmadığımız sürece, ikimiz de birbirimizden öğrenebiliriz.” s.129 (Hayat Problem Çözmektir)
• Hiç kimse kendi davasında yargıç olmamalı. (Açık Toplum ve Düşmanları)
• Popper bilimi, bataklıkta kazıklar üstüne dikilmiş bir yapıya benzetir. Bu kazıklar hiçbir süre “var olan” organik ve sağlam bir tabana dayanmaz. Zaman süre kazıkların sağlam bir temele dayandığı düşünülebilir; fakat bu bir yanılgı olacaktır. Şundan dolayı kazıklar yalnızca geçici bir süre için kendilerine sağlam bir dayanak bulmuştur. Bir süre sonrasında sağlam sanılan temel gene zayıflayabilir. Bu nedenle de kazıkların hep daha derine çakılması olmazsa olmaz olmalıdır. İşte Popper’in bilim insanı, bıkmadan usanmadan, uçsuz bucaksız derinliklere uzanmaya çalışan; ulaşmış olduğu bilgiyi yalnızca geçici bir süre için güvenilir data olarak kabul eden, bu şekilde de yetinmeyip hep daha fazlasını arayan insandır. Bu da sadece bilginin “mutlak” olmadığı görüşüyle bağdaşmaktadır. Mutlak olmayan data, doğru olmayan bilgidir, yanlışlanabilir bilgidir; evrenin herhangi bir yerinde “siyah tek bir kuğunun” var olabileceği kuşkusunun taşınmasıdır. (The Logic of Scientific Discovery)
• Kapitalistlerin insanların sefaleti karşısındaki sorumsuzluklarından yakınan bu insanların kendilerinin bu türlü dogmatik iddialarla insan sefaletini iyi mi azaltabileceğimizi ve toplumsal davranışlarımızın bazı beklenmedik neticelerini iyi mi denetim altına alabileceğimizi öğrenmemizi mümkün kılabilecek bu türlü deneyimlere karşı çıkacak kadar sorumsuz olduklarını görmek şaşkınlık vericidir. Ne var ki, Marxçılığı savunanlar kendi çıkarları uğruna ilerlemeye karşı çıktıklarının bilincinde değildirler; onlar Marxçılık benzer biçimde hareketlerin ana tehlikesinin bir süre sonrasında türlü türlü çıkarları temsil etmeye başlamaları bulunduğunu ve maddi çıkarlar yanında düşünsel çıkarlar da olabileceğini göremiyorlar. (Açık Toplum ve Düşmanları Cilt: 2)
• Her buluş ‘usdışı bir an’ içermektedir, her buluş ‘yaratıcı bir sezgidir’. (Bilimsel Araştırmanın Mantığı)
• Demokratik devlet teorisindeki mühim noktalardan biri de siyaset sorunudur, şu sebeple bizim bürokrasilerimiz anti-demokratiktir. Bürokrasilerde, davranış ve ihmâllerinin hesabını vermek zorunda olmayan oldukça sayıda “küçük diktatör” bulunur. (Yüzyılın Dersi / Özgürlüğün En Büyük Düşmanı Eşitlik)
• Demokrasi en fena yönetim biçimidir, eğer tüm öteki yönetim biçimlerini saymazsak.
  Winston Churchill (Yüzyılın Dersi / Özgürlüğün En Büyük Düşmanı Eşitlik)
• … ben, düşünen tüm insanları ilgilendiren en azından bir felsefi probleminin var olduğuna inanıyorum. Bu da evrenbilim (Kosmologie) sorunudur: Dünyayı -ve ikimiz de bu dünyaya ilişik olduğumuzdan, bu bağlamda kendimizi ve bilgimizi- anlayabilme problemi. Tüm bilimlerin bu anlamda evrenbilim olduğuna inanıyorum; ve felsefe de, aynı tabiat bilimleri benzer biçimde, evrenbilime getirmiş olduğu katkı sebebiyle benim için ehemmiyet taşımaktadır. Felsefe ve tabiat bilimleri araştırmalarını bu amaçla sürdürmediğinde, benim için hiçbir çekicilikleri kalmayacaktır. (The Logic of Scientific Discovery)
• kendi seyircilerine, aldatıcıdır diye, akılcı kanıtlara kulak vermeyi yasaklayabilirler ve onlara kanıta karşı yumruklarını veya tabancalarını kullanmayı öğretebilirler. (Açık Toplum ve Düşmanları)
• Devletçilik ne kadar artarsa,
  özgürlük de o denli azalır. (Yüzyılın Dersi / Özgürlüğün En Büyük Düşmanı Eşitlik)