Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA), Ulusal Nükleer Kurumu (CNNC) ve Atom Enerjisi Otoritesinden (CAEA) yetkililer, düzenledikleri basın toplantısıyla yeni mineralin keşfini duyurdu.

Mineralin adı: Çangızit-(Y)

2020’de Ay’a fırlatılan Çang’ı-5 bulgu aracının toplamış olduğu kaya ve toprak örneklerinde bulunan fosfat minareline “Çangızit-(Y)” adı verildi.

CNNC yetkilisi Vang Şuecun, kuruma bağlı Pekin Uranyum Jeolojisi Araştırma Enstitüsünden bilim adamlarının, X-ışını kırılımı yöntemiyle 140 binden fazla Ay parçacığı içinden tek bir kristal parçacığını yalıttığını, saç telinin ortalama onda biri çapındaki 10 mikronluk parçanın yeni bir mineral bulunduğunun anlaşıldığını belirtti.

Helyum-3’ün yoğunluk derecesi ölçüldü

Vang, ek olarak, araştırma ekibinin Ay numunelerinde gelecekte füzyon enerjisinden kullanılma potansiyeli bulunan “Helyum-3”ün yoğunluk derecesini de ölçtüğünü beyan etti.

Ay’dan toplanan bazalt kayaçlarda tespit edilen Çangızit-(Y) minerali, Uluslararası Mineroloji Birliği Yeni Mineraller, Terimler ve Sınıflandırma Komisyonu tarafınca doğrulanarak kayıtlara geçti. Çangızit-(Y), bugüne dek Ay’da keşfedilen 6. yeni mineral oldu.

Ay Festivali

Çin’den ilkin ABD ve Rusya, Ay yüzeyinden kaya ve toprak numuneleri biriktirerek yeni minerallerin keşfine öncülük etmişti.

Keşif, Çin’de yarın kutlanacak “Ay Festivali” olarak da adlandırılan Sonbahar-Ortası Festivali öncesinde duyuruldu.

Mineral, tıpkı Çin’in Ay bulgu programı benzer biçimde Çin mitolojisindeki Ay perisi “Çang’ı”nın adını taşıyor.

Ay bulgu programı

Çin, 2019’da “Çang’ı 4” robotik aracını Ay’ın karanlık yüzüne indirerek bunu başarabilen ilk ülke olmuştu. Ay’ın yüzeyinden örnek toplaması planlanan “Çang’ı 5” aracı ise 24 Kasım 2020’de uzaya fırlatılmış, toplamış olduğu 1,73 kilogram kaya ve toprak örnekleriyle 16 Aralık 2020’de Dünya’ya dönmüştü.

AA’nın haberine bakılırsa, CNSA’nın Ay Keşif ve Uzay Programı Merkezi Direktörü Liu Cicong, bugüne dek 4 parti halinde ortalama 53 gramlık 152 numune öbeğini 33 araştırma kurumundan 98 başvurucuya dağıttıklarını bildirdi.

Çin, Ay’ın karanlık yüzüne bulgu aracı indirdiği Çang’ı 4 ile yüzeyden kaya ve toprak örnekleri toplayan Çang’ı 5 görevlerinin arkasından 2023-2024 yıllarında yeni numune toplamayı amaçlayan Çang’ı 6 ve Ay’ın cenup kutbunda bulgu faaliyeti yürütmeyi amaçlayan Çang’ı 7 görevlerini planlıyor.

Öte taraftan 2030’da Ay’a insanlı uzay görevi gerçekleştirmek de ülkenin hedefleri içinde.