Anadolu’da kurulan ilk medeniyetlerden olan Hititlerin başkenti Çorum’un Boğazkale ilçesindeki Hattuşa Ören Yeri’nde 1907’de başlamış olan arkeolojik kazılar, Alman Arkeoloji Enstitüsünden Prof. Dr. Andreas Schachner başkanlığında devam ediyor.

3 bin 500 senelik çizimler

Farklı ülke ve üniversitelerden kazıbilimci, Hititolog ve benzeri uzmanlık alanından bilim adamlarının beraber yürüttüğü kazılarda 80 metre uzunluğunda, binlerce taş kullanılarak inşa edilen Yerkapı Tüneli’nde ortalama 3 bin 500 yıl ilkin çizildiği tahmin edilen yeni simgeler bulundu.

Kazı ekibinden Mardin Artuklu Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Genç, 13 Ağustos’ta öğrencilerle fotoğraf çekmek için ören yerinde gezdirilmiş olduğu sırada Yerkapı Tüneli’nin orta kısmındaki taşlara kök boya ile çizildiği tahmin edilen simgeleri fark etti.

Tünelde 249 simgeyi tespit eden Genç, keşfini kazı başkanı Schachner ile paylaştı. Schachner de Yerkapı ve simgelerin 3 boyutlu taramasını yaptırarak, hiyeroglifleri bilim yaşamına kazandırdı.

Simgelerin, tünelin her mevsim averaj sıcaklığa haiz olması, güneş ve yağmur girmeyen karanlık bir ortamda bulunması benzer biçimde nedenlerle binlerce senedir bozulmadan günümüze ulaşmış olduğu tahmin ediliyor.

Simgelerin hangi anlamları taşıdığıyla ilgili emek verme başlatıldı

Schachner, tanrıların betimlendiği değerlendirilen 249 hiyeroglifle ilgili değişik uzmanlık alanlarından bilim adamlarının incelemesinin sürdüğünü söylemiş oldu.

Hattuşa’da arkeolojik kazı çalışmalarının 1907’de Yerkapı’dan başladığını, bugüne dek kendisi de dahil kazı meydana getiren her insanın onlarca kez tünelden geçtiğini sadece kimsenin hiyeroglifleri fark etmediğini dile getiren Schachner, keşfin arkasından İstanbul Üniversitesinden Hititolog Doç. Dr. Metin Alparslan’ın simgelerin hangi anlamları taşıyor olabileceğini belirlemek suretiyle çalışmalara başladığını aktardı.

Hattuşa’nın zirvesinde yer edinen Yerkapı Tüneli’nin Hititler için son aşama mühim bulunduğunu vurgulayan Schachner, yeni bulunan hiyerogliflerle tünelin ne amaçla kullanıldığını daha iyi anlama imkanı bulacaklarına işaret etti.

“Boya ile yazıldıkları için daha fazlaca grafiti tarzında yorumlamamız lazım”

Tüneldeki hiyerogliflerin benzerlik gösterdiğine dikkati çeken Schachner, “Simgeleri bilim dünyasıyla paylaştığımızda Hititlerle ilgili çalışan dostlar düşünce yürütecek ve buna bakılırsa bir ihtimal bir, bir ihtimal birkaç düşünce oluşacak. Burada toplam 249 Anadolu hiyeroglifi belirledik fakat hepsi birbirinden değişik değil. Toplam 8 gruba ayırabiliyoruz. Onlar bizlere şu şekilde yenilik katıyor toplumsal açıdan. Boya ile yazıldıkları için daha fazlaca grafiti tarzında yorumlamamız lazım. Süratli yapılmış ve süratli da anlaşılsın diye yapıldığını düşünüyoruz.” dedi.

Anadolu’da bulunan hiyerogliflerin çoğunun kendi anlamlarını barındıran anıtsal yazıt ya da mühürlerde görüldüğünü özetleyen Schachner, tüneldeki simgelerin keşfi ile Hitit döneminde hiyeroglifin fazlaca daha yaygın şekilde kullanıldığı görüşünün oluştuğunun altını çizdi.

“Hitit devleti yıkıldıktan sonrasında çivi yazısı kayboluyor fakat Anadolu hiyeroglifleri kullanılmaya devam ediyor”

AA’nın haberine bakılırsa, Arkeolojik açıdan yeni bir şey keşfetmenin heyecanını yaşadıklarını dile getiren Schachner, şunları kaydetti:

“Hititleri en fazlaca çivi yazılı metinlerden biliyoruz sadece görüyoruz ki Hititler ve Hitit kültürünün içinde apayrı ve Anadolu’ya örneksiz bir yazı sistemi de var. İşin garip tarafı, Hitit devleti yıkıldıktan sonrasında çivi yazısı kayboluyor fakat Anadolu hiyeroglifleri kullanılmaya devam ediyor. İç Anadolu’nun cenup kısmında, bilhassa Güneydoğu Anadolu’da demir çağı döneminde, şu demek oluyor ki Hititleri takip eden zamanlarda 400 yıl daha bu biçim yazıtların kullanıldığını görüyoruz.”