Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Azerbaycan ziyareti kapsamında, Bakü’den Füzuli şehrine geçerek, 26 Ekim 2021’de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafınca açılışı meydana getirilen Füzuli Uluslararası Havalimanı’nda Azerbaycan Başbakanı Ali Asadov tarafınca karşılandı.

Oktay, havalimanından “Zafer yolu” olarak malum Füzuli–Şuşa Otoyolu’nu kullanarak, aralarında Türkiye’nin Bakü Büyükelçisi Cahit Bağcı, Ticaret Bakan Yardımcısı Sezai Uçarmak, Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Selim Dursun, Milli Eğitim Bakan Yardımcısı Sadri Şensoy, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Ali Taha Koç’un da bulunmuş olduğu heyetle Şuşa’ya ulaştı.

Şuşa‘daki zamanı mekanları ve kültür varlıklarını ziyaret eden Oktay’a, Asadov ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı Şuşa Hususi Temsilcisi Aydın Kerimov data verdi.

“Har-ı Bülbül” önünde hatıra fotoğrafı

Şuşa Valiliği önünde heykelleri bulunan “Bülbül” ismiyle tanınan Azerbaycanlı Tenor Murtaza Memmedov, 19. yüzyıl Azerbaycan’ında Fuzuli okulunun en tanınmış temsilcisi olarak kabul edilen Hurşidbanu Natevan ve Azeri müzisyen Üzeyir Hacıbeyov hakkında data alan Oktay, heykellerin üstünde, Ermenistan askerlerinin açmış olduğu ateş sonucunda oluşan mermi izlerini inceledi.

Oktay, Şuşa Beyannamesinin imzaladığı 10. Natevanın Sarayını, Bulak çeşmesini, Şuşa Kalesini gezdi ve 2020 Dağlık Karabağ Savaşı’nda ölen Azerbaycan askerlerin anısının sembolü olarak kabul edilen “Har-ı Bülbül”ün önünde hatıra fotoğrafı çektirdi.

Türkiye tarafınca restore edilen Yukarı Gevher Ağa Camisi‘nde araştırmalarda bulunan Oktay, cami bahçesinde bulunan şehit mezarlarının başlangıcında yakarış etti.

Oktay, Cıdır Ovası’nı da ziyaret ederek, buradan dürbünle Hankendi şehri istikametine baktı ve burada heyetle hatıra fotoğrafı çektirdi.

Azerbaycan’ın ulusal lideri Haydar Aliyev tarafınca 1982’de Molla Penah Vagif’in onuruna yaptırılan, Ermenistan ordusunca yıkılmaya çalışılan ve Şuşa’da ilk restore edilen yapı olan Vagif Anıt Mezarı’nı da gezen Oktay, anıt hakkında data aldı.

Oktay, Azerbaycan Başbakanı Ali Esedov ile yapmış olduğu ortak basın açıklamasında ise Şuşa’da tek millet olmanın ne anlama geldiğini bir kez daha hissettiğini söylemiş oldu.

“Azerbaycan’dan Türkiye’ye ve Türkiye üstünden Avrupa’ya naturel gaz iletim kapasitesinin artırılması”

Yalnızca cenk döneminde değil, öncesinde de Ermeni mezalimiyle toprakların, şehirlerin ve köylerin iyi mi yerle bir edildiğine Şuşa’da şahit olduklarını özetleyen Oktay, Türklerin tarih süresince yerleştiği bölgeleri inşa ve ihya ettiğini belirtti.

Oktay, Türkiye’nin işgal ve cenk döneminde olduğu benzer biçimde Karabağ’ın inşa ve ihya sürecinde de Azerbaycan’ın yanında bulunduğunu vurgulayarak Türkiye’deki ve Türk dünyasındaki gençleri Şuşa’ya çağrı etti.

Azerbaycan’daki temaslarına değinen Oktay, Karma Ekonomik Komisyon toplantısıyla ikili ilişkilerin ekonomik ve ticari altyapısını ve iş birliğinin yol haritasını düşünce birliğiyle güncellediklerini aktararak mühim kararlara imza atıldığını ifade etti.

Oktay, 86 eylemden oluşan Karma Ekonomik Komisyon Protokolü’nün Türkiye ve Azerbaycan’a hayırlı olmasını dileyerek şu şekilde devam etti:

“Aldığımız kararlar içinde, Kamu şirketlerimizin Azerbaycan’daki mevcut ve potansiyel yatırımları ile petrol ve naturel gaz sahalarında yeni ortaklık girişimlerinin desteklenmesi, Azerbaycan’dan Türkiye’ye ve Türkiye üstünden Avrupa’ya naturel gaz iletim kapasitesinin artırılması, Azerbaycan’dan ülkemize mevcut iletim araçları üstünden naturel gaz ve petrol arzının artırılması, Azerbaycan’ın deniz alanlarında SOCAR-TPAO ortaklığı ile gerçekleştirilebilecek hidrokarbon çalışmalarında iş birliği yapılması, yeşil enerji konseptinde ortak akılla hareket edilmesi, maden arama ile ilgili olarak ortak girişim oluşturulması yönünde adımların atılması, Türkiye-Azerbaycan elektronik devlet hizmetlerinin her iki ülkede de kullanılabilmesi için veri paylaşımı çalışmalarının başlaması, böylece Türkiye’de okuyan Azerbaycanlı gençlerimizin, iki ülke içinde gezi eden yurttaşlarımızın, tecim icra eden iş insanlarımızın elektronik devlet yardımıyla hayatlarının kolaylaştırılması doğrusu sizin tabirinizle asanlaştırılması, yeni nesil teknolojilerden kabul edilen blokzinciri kullanarak iki ülke içinde güvenli veri iletişiminin sağlanması, Azerbaycan’ın suni zeka stratejisinin hazırlanması mevzusunda ortak hareket edilmesi, Türkiye-Azerbaycan Gençlik Forumu’nun gelecek yıl İstanbul’da düzenlenmesi, Azerbaycan şirketlerinin Borsa İstanbul’da kotasyonuna yönelik bir modelin tasarlanması, Türkiye’de yaşayan Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşları ve Azerbaycan’da yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının göç alanında karşılaştıkları sorunların çözümü, iki ülke arasındaki ticarete ivme kazandırılması amacıyla taşıma maliyetlerinin düşürülmesi, kota her iki ülkenin de lojistik kapasitesinin güçlendirilmesine ve transit geçişlerinin geliştirilmesi, ulaşım mevzusunda bilhassa Türkiye’den gelen araçlara istediği kadar kota verileceği ve kota sınırına kadarki araçlardan geçiş tutarı alınmayacağı mevzusunda aynı fikir olduk.”

15 milyar dolarlık tecim hacmi hedefi

Ayrıca bölgesel kalkınma planları ile tematik endüstri stratejilerinin geliştirilmesi yönünde deneyim paylaşımı yapılması, tarımsal üretim, su yönetimi ve ormancılık alanında iş birliğinin güçlendirilmesi benzer biçimde mevcut iş birliğini yükselten ve iş birliğini yeni alanlara yürüyerek maddelerin de bulunduğunu aktaran Oktay, müdafa sanayisi sektörü ve işgalden kurtarılan toprakların kalkındırılması mevzularındaki çalışmaların da ilerletildiğini dile getirdi.

Oktay, Türk-Azeri öncesiz kardeşliğini ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in kalbi dostluğunu, talimatlarını kurumlar arası iş ve işleyişlere tam olarak yansıtmaya çalıştıklarını söylemiş oldu.

Oktay, alınan kararların hayata geçmesini, Azerbaycan Başbakanı Esedov ile yakından takip edeceklerini belirterek 15 milyar dolarlık tecim hacmi hedefi başta olmak suretiyle, belirlenen hedefleri aşarak ilişkileri kardeşlik hukukunu yansıtacak seviyelere taşıyacaklarına inandığını kaydetti.

“Karabağ’ın gözbebeği Şuşa, ulusal kültürümüzün merkezidir”

Azerbaycan’ın işgalden kurtarılan kadim topraklarında, Şuşa’da bulunmaktan büyük mutluluk duyduğunu dile getiren Oktay, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in kesin duruşu yardımıyla Karabağ’ın 30 yıl sonrasında esaretten kurtulduğuna işaret etti.

Oktay, Azerbaycan ordusunun Karabağ’da eşine azca rastlanır büyük bir zafere imza attığının altını çizerek konuşmasını şu şekilde sürdürdü:

“44 günlük bu savaşım; cesaret, akıl ve teknoloji bir araya ulaştığında nelerin mümkün bulunduğunu tüm dünyaya göstermiştir. Milletimizin birliği, beraberliği ve dayanışmasının da somut şekilde gözler önüne serildiği süreçte Azerbaycan’la paylaştığımız müdafa endüstri ürünlerimizin başarısına da hepimiz tanık olmuştur. 8 Kasım’da Şuşa’nın işgalden kurtuluşunun 2. yıl dönümünü, zafer gününü kutlayacağız. Azadlığı kutlu ve kutsal olsun. Şuşa’ya bağımsızlık ile gelen bahar daim olsun. Görüyoruz ki Şuşa’ya ‘Karabağ’ın atan kalbi’ denilmesi boşuna değildir. Karabağ’ın gözbebeği Şuşa, ulusal kültürümüzün merkezidir. Her biri kıymetli birer sanat eseri olan Han ve Gahal mağaraları, Şuşa Kalesi, İbrahim Han’ın ve kızı Gara Büyükhanım’ın kaleleri, Gence kapıları, Gövhar Ağa Camii ve ticaretin ana merkezi olan Rastabazar benzer biçimde yapılarıyla kendine fanatik bırakmaktadır. Türk dünyası için büyük öneme haiz olan Azerbaycan’ın kültür başkenti Şuşa, ‘iki devlet bir millet’ olan Türkiye ve Azerbaycan’ın ikili ilişkileri bağlamında da hususi bir yere haiz. Azerbaycan’la ilişkilerimizin ahdi alanda adeta taçlandırılmasını ifade eden Şuşa Beyannamesi, 15 Haziran 2021 tarihinde Sayın Cumhurbaşkanlarımız tarafınca burada imzalanmıştı. Sayın Cumhurbaşkanlarımızın liderliklerinde her alanda önümüze konulmuş olan hedefleri gerçekleştirmek için var gücümüzle çalışmaya devam ediyoruz.”

Oktay, bu çerçevede, ikili ekonomik iş birliğini geliştirdiklerine ve Türkiye olarak, Azerbaycan’ın işgalden kurtarılan topraklarının tekrardan bayındır ve kalkınmasına olan kuvvetli desteği sürdürdüklerine dikkati çekerek Türkiye- Azerbaycan 10. Karma Ekonomik Komisyonu toplantısı kapsamında alınan kararlarda da ziraat, şehircilik, yerelden kalkınma ve altyapı benzer biçimde alanlarda Karabağ bölgesini ihya etme yönündeki kararlılıklarını teyit ettiklerini kaydetti.

“Hedefimiz, kalıcı barışın tesisi, güvenin ve iyi komşuluk ilişkilerinin kurulması”

Türkiye ile Azerbaycan’ın, bölgede iki büyük ekonomik güç bulunduğunu ve bu gücün fazlaca daha üst seviyelerde iş birliğine dönüşmesinin oluşturacağı sinerjinin, iki ülke halklarının refahının artmasına ve bölgenin istikrarına katkı sağlayacağını belirten Oktay, “Hedefimiz, kalıcı barışın tesisi, güvenin ve iyi komşuluk ilişkilerinin kurulması, kalkınmanın hızlanmasıyla bölgemizde istikrarın perçinlenmesidir. Tek millet, iki devlet, iki dost, iki gardaş ülke olarak her alanda ilişkilerimizi daha ilerilere taşıyacağız.” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, Azerbaycan’da bulunmuş olduğu süre içinde şahsına ve heyetine gösterilen özen ve misafirperverlik için teşekkür ederek “Cumhurbaşkanlarımızın öncülüğünde her alanda ilerlettiğimiz çalışmaların bölgemizde sulh, rahatlık ve istikrarın kuvvetlenmesine vesile olmasını diliyor, Azerbaycanlı tüm gardaşlarımı bir kez daha sevgi, saygı ve muhabbetle selamlıyorum.” dedi.

Azerbaycan Başbakanı Esedov: Şuşa Beyannamesi, iki ülke ilişkilerinin zirve noktasıdır

Azerbaycan Başbakanı Ali Esedov da Azerbaycan’ın 44 günlük vatan savaşındaki başarısının, ülke tarihinin en mühim zaferlerinden olduğuna dikkati çekerek “Şuşa’nın kurtuluşu zafer günü olarak tarihe yazıldı. Azerbaycan’a yakın tüm halklar Şuşa’nın kurtuluşunu bizimle beraber kutluyor.” ifadelerini kullandı.

AA’nın haberine nazaran Esedov, Türkiye ile Azerbaycan içinde dünyada görülmemiş bir dostluk, kardeşlik ve müttefiklik ilişkisi bulunduğunu vurgulayarak “Şuşa Beyannamesi, iki ülke ilişkilerinin zirve noktasıdır. Beyanname, ilişkilerimizi stratejik müttefiklik seviyesine çıkarmıştır.” değerlendirmesini yapmış oldu.

İki ülke arasındaki ilişkilerin bu kadar kuvvetli ve sağlam olmasında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in yakın dostluklarının büyük tesiri olduğuna işaret eden Esedov, ülkeler arasındaki müttefiklik ilişkilerinin her sahada geliştiğini söylemiş oldu.

Esedov, “44 günlük vatan savaşının ilk anlarından itibaren Azerbaycan devletinin ve halkının yanında duran Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türk halkına minnettarız. Biz bu desteği hiç unutmayacağız.” diye konuştu.