Kitap Künyesi

Yazar: Richard E. Nisbett

Çevirmen: Gül Çağalı Itimat

Yayın Evi: Varlık Yayınları

İSBN: 9789754342802

Sayfa Sayısı: 198

Düşüncenin Coğrafyası Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Profesör Nisbet’in kültürel psikoloji alanında çığır açacak internasyonal araştırmalarını belgeleyen Düşüncenin Coğrafyası, doğruluğuyla ikna edici ve vardığı neticelerle şaşırtıcı görünen bir takım karşılaştırmalı incelemede şu tür sorulara cevap arıyor:

Kadim Çinliler niçin Yunanlılar şeklinde geometride değil de yalnız cebir ve aritmetikte başarı göstermiş olmuşlardır?

Doğu Asyalılar bir nesneyi çevresinden soyutlamakta niçin

zorlanırlar?

Batılı bebekler adları fiillerden daha süratli öğrenirken, Doğu

Asya’da niçin tam tersi geçerlidir?

Bu bilişsel farklılıkların internasyonal siyasetin geleceği açısından

ne şeklinde neticeleri olabilir? Bunlar Fukuyama’nın “tarihin sonu”

senaristliğini mu, yoksa Hungtington’un “uygarlıklar çatışması’nı

mı desteklemektedir?

Düşüncenin Coğrafyası Alıntıları – Sözleri

• Uygar dünyanın iki ucundaki gelenekler içinde görülen en çarpıcı fark, mantığın kaderidir. Batı için mantık merkezi ehemmiyet taşır ve aktarım zinciri asla kopmaz
• Her toplumun entelektüel yönleri, kendine özgü toplumsal özelliklerinin ışığında anlam kazanır.
• Sefalet açısından bakıldığında,mutluluk ona dayalıdır; mutluluk açısından bakıldığında,sefalet onun içinde saklıdır.
• Bir kültüre haiz insanların inançları bir başka kültürde yetişmiş insanlarınkinden değişik olduğunda, bunun sebebi değişik bilişsel süreçlere haiz olmaları değil, dünyanın değişik yanlarına maruz kalmaları yada değişik şeyler öğrenmeleridir.
• Bir kültüre haiz insanların inançları bir başka kültürde yetişmiş insanlarınkinden değişik olduğunda, bunun sebebi değişik bilişsel süreçlere haiz olmaları değil, dünyanın değişik yanlarına maruz kalmaları yada değişik şeyler öğrenmeleridir.
• “Toplumsal uygulamalar dünya görüşlerini destek sunar; dünya görüşleri kendine uygun fikir süreçlerini dayatır; fikir süreçleri ise hem dünya görüşlerini doğrular, hem de toplumsal uygulamaları destek sunar.”
• Syllogisın – İki öncüllü çıkarım (dolaylı çıkarım). Verilmiş iki önermeden, bu önermelerin içerdiğini içinde bulunduran bir üçüncü önermeyi çıkarsama iş­lemi. Tasımda, kendilerinden çıkarım meydana getirilen önermelere öncüller; bunlardan çıkarılan önermeye netice denir.
• Bir şeyin var olmadığından söz etmek bir çelişkidir.
• Asyalı ya nazaran dünya kesintisiz maddelerden oluşan parçalardan ziyade tüm olarak anlaşılabilen ve kişisel den oldukca kolektif  denetime doğal olarak karmaşık bir yerdir.
  Batılı ya nazaran dünya bağlama oldukca fazla dikkat göstermeksizin anlaşılabilen değişik nesnelerden oluşan ve kişisel denetime son aşama doğal görece rahat bir yerdir.
• Çin’de bilgiye informasyon adına hiçbir süre büyük ilgi duyulmamıştır.

Düşüncenin Coğrafyası İncelemesi – Kişisel Yorumlar

Sizce Doğulular ve Batılılar birbirinden değişik mı düşünür?
Dünyayı bir çember olarak gören Doğuluların aksine, Batılılar dünyayı niçin bir çizgi olarak tasvir eder, asla merak ettiniz mi?
Evet, Bilişsel Psikolojiye nazaran temelde hepimiz aynı ‘bilişsel süreçlere’ haiz. Ancak kitabın da kaynaklık etmiş olduğu Sosyal Psikolojik emekler şunu gösteriyor ki “İnsan bilişi her yerde aynı değildir.”
Ekoloji–>Ekonomi ve Toplumsal Yapı
En başta ‘ekolojik çevrenin’ inşa etmiş olduğu değişik etnografiler, dünyadan çıkardığımız anlamaları değiştirmekte ve bu anlamların inşasını icra eden bilişsel gereçler de farklılık arz etmektedir. Mesela tarımsal kültüre elverişli Çin ekolojisinde insanoğlu komşularıyla iyi idame zorundadır. Bilhassa Çin ve Japonya’ya özgü olan ve insanların toprağı birbirleri ile uyum içinde işlemesini gerektiren pirinç tarımı buna örnektir. Öte taraftan çoğunlukla denize paralel dağlardan oluşan Yunanistan coğrafyasında ise ekolojinin temin etmiş olduğu ekonomik örgütlenme avcılık, balıkçılık ve ticarete -dürüst olmak gerekirse korsanlığa- dayalıdır. Bunlar başkaları ile azca ilişki oluşturmayı gerektiren uğraşlardır. Yunanistan, Çin’den iki bin yıl sonrasında yerleşik tarıma geçse de onlar bu alanı da ticarileştirmiş, tarımı bir yaşam sürdürme aracı olarak görmemiştir. Belki de bu yüzden pazarda, siyasal meclislerde birbirleri ile tartışmayı tane edinmiş, retorik sanatını bu denli önemsemişlerdir.
Ekolojinin oluşturduğu iktisat insanların ‘toplumsal yapı’larını da inşa eder. Topluluk tarımının yapıldığı Çin’de tarımı bu kadar iyi kılan şeylerden bir tanesi sulama sistemleriydi. Bu durum kişinin komşularıyla iyi geçinmesi kadar ‘merkezi denetimi’ de gerektiriyordu. Kadim hanedanlıkların temsilcisi olan bölgesel yönetim memurları; bu denetimi, uyumu ve kim bilir kısıtlamaları elde eden toplumsal statünün başat unsuruydu.
Toplumsal Yapı ve Toplumsal Uygulama–>Dikkat ve Halk Metafiziği
“Çinliler; ekonomik, toplumsal ve siyasal yaşamlarında emsallerine ve yetkililere dikkat ederek yaşamak zorundaydılar.”
Bu durum onlarda toplumsal dünyaya karşı dikkatli olma, ortama dikkat etme ve toplumsal ilişkilere ehemmiyet vermek şeklinde eğilimler oluşturur. Belki de bu yüzden dünyayı ‘süreklilik arz eden ve maddelerden oluşan bir tüm’ şekilde hayal etmişlerdir. Evrene dair çizdikleri nedensellik ilkeleri ‘alanda yada nesne ile alan arasındaki ilişkilerde’ şekilleniyordu.
Tıpkı kişi-cemiyet örgüsünde olduğu şeklinde. Oysa Yunanlılar; diğeri insanlarla ilişkileri aşırı kısıtlanmaksızın, nesnelere dikkat etme ve onları odaklarına alma lüksüne sahipti. ‘Ben’i önceleyip ‘Biz’ olgusunu arka plana atan herhangi bir Yunanlı; bu yüzden hiç kimseye danışmadan hasat hayata geçirmeye çalışabilir, koyun sürüsüne yeni bir otlak bulabilirdi. Pratikteki bu yansımalar fikir dünyasında ise Yunanlıları “kategorize etme amaçlı nesnelerin niteliklerine odaklanmış” hale getirir. Bu yüzden bir akvaryuma baktıklarında Çinliler orada inşa edilmiş mini okyanus ekosistemine odaklanırken Yunanlılar balıkların/yosunların renklerine, şekillerine ve boyutlarına odaklanır.
Her iki toplumun halk metafiziği de tam olarak burada şu demek oluyor ki “dikkat” hedeflerinde adım atar. Çinlilerde ‘çevre ve alan’ Yunanlılarda ise ‘nesne’.
Halk Metafiziği–>Üstü Örtülü Epistomoloji ve Bilişsel Süreçler
Toplumların dikkat hedeflerinden neşet eden halk metafiziği, bilginin iyi mi elde edileceğini açık bir halde yordar.
Eğer dünya nesneler ve vakalar arasındaki ilişkilerin can alıcı olduğu bir yerse , o süre nesneler ile vakalar arasındaki ilişkileri görmek ve idrak etmek esastır. Bu çerçevede Doğuluların çizdiği dünya perspektifi kolektivist, karmaşık ve bir bütünden meydana gelmiş şekildedir. Batılılar içinse değişik nesnelerden oluşan, kişisel denetimler yapılabilecek rahat bir yerdir.
Hasılı; daha birçok örneklemenin ve metodolojinin yer almış olduğu kitap, insanı rahat fakat bir o denli karmaşık olan düşüncenin peşine düşürüyor. Düşünmek nerede, iyi mi ve şekilde var olagelmiştir? Milletlerin geçmişten gelen bu “düşün” mirası hala geçerliliğini koruyor mu? Amerikalıların ve Avrupalıların günümüzdeki fikir yapısı Antik Yunanlıların tesiri ile mi şekillenmiş? Bu şeklinde soruların cevaplarına erişebileceğiniz mükemmel bir kitapla karşı kaşıyasınız.
Belki de insanoğlunun varoluşundan beri olagelen “Düşüncenin Coğrafyası”ndaki bu farklılık, İsmet Hususi’i bir mevzuda daha haklı çıkartıyordur. Ne ilgi demeyin:) Üç Zor Mesele’de geçen “Düşüncenin İthaline Dair” yazısında Hususi, bu mevzuya güzel bir açıklık getirir.
“… O şekilde ise düşüncedeki farklılığın ilk belirleyicisi olarak yaşama biçimini anabiliriz. Şundan dolayı yaşama biçimimiz dünyayı idrak etme ve hayata yorum getirme tarzımıza direkt tesir eden ve onlardan direkt etkilenen tavrımızdan başka bir şey değildir. İkinci belirleyici, dile bağlı olarak tarihe ve kültürel geçmişe ilişkindir.” (Nisâ)

Doğu ve Batı kavramlarının uygarlık bakış açısından anlatılışı. Ben ders kitabı olarak okudum fakat zevkli bir kitap. Bakış acınızı değişik yönde şekillendirebilir. Tabi yanlış yorumlamazsanız ️ (Nilgün AYDIN)

Zorunlu okunmalık kitaplar da güzeldir: Sevgili Okur,
Bir ders kitabı olarak okuduğum , bakış açısını birazcık şekillendiren güzel bir kitap ~
Doğuluların bir çember olarak gördükleri dünyayı , Batılıların bir çizgi olarak tasvir etmesinin nedenlerini merak ediyorsan bu güzelliği oku derim.
insan temelde aynı bilişsel süreçlere haiz olsa da toplumsal psikolojinin çalışmalarına nazaran insan bilişi her yerde aynı değildir. Bunu farkettiren mükemmel bir bilimsel nitelikli emek harcama eseri.
güzel okumalar.. (Şükü)

Düşüncenin Coğrafyası PDF indirme linki var mı?

Richard E. Nisbett – Düşüncenin Coğrafyası kitabı için internette en oldukca meydana getirilen aramalardan birisi de Düşüncenin Coğrafyası PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan bir çok kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF’leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.

Kitabın Yazarı Richard E. Nisbett Kimdir?

Richard E. Nisbett Kitapları – Eserleri

• Düşüncenin Coğrafyası
• Mindware
• The Geography of Thought

Richard E. Nisbett Alıntıları – Sözleri

• Düğünler, cenazeler, hekim muayeneleri için şemalara haiz olmasaydık, bu şeklinde durumlarda iyi mi davranılacağına ilişkin açık ve net kurallar konulmamış olsaydı, devamlı, olarak bir şeyleri çok kötü eder dururduk. (Mindware)
• “Toplumsal uygulamalar dünya görüşlerini destek sunar; dünya görüşleri kendine uygun fikir süreçlerini dayatır; fikir süreçleri ise hem dünya görüşlerini doğrular, hem de toplumsal uygulamaları destek sunar.” (Düşüncenin Coğrafyası)
• Bir kültüre haiz insanların inançları bir başka kültürde yetişmiş insanlarınkinden değişik olduğunda, bunun sebebi değişik bilişsel süreçlere haiz olmaları değil, dünyanın değişik yanlarına maruz kalmaları yada değişik şeyler öğrenmeleridir. (Düşüncenin Coğrafyası)
• Kalbiniz, aklınızın bilmediği sebepleri bilir. (Mindware)
• Bazı şeyler o denli aptalcadır ki onlara yalnız enteller inanır. (Mindware)
• Bir kültüre haiz insanların inançları bir başka kültürde yetişmiş insanlarınkinden değişik olduğunda, bunun sebebi değişik bilişsel süreçlere haiz olmaları değil, dünyanın değişik yanlarına maruz kalmaları yada değişik şeyler öğrenmeleridir. (Düşüncenin Coğrafyası)
• Syllogisın – İki öncüllü çıkarım (dolaylı çıkarım). Verilmiş iki önermeden, bu önermelerin içerdiğini içinde bulunduran bir üçüncü önermeyi çıkarsama iş­lemi. Tasımda, kendilerinden çıkarım meydana getirilen önermelere öncüller; bunlardan çıkarılan önermeye netice denir. (Düşüncenin Coğrafyası)
• Evlilikte harcanan süre ve enerji bu eşiyle olan evliliği sürdürme sebebi olarak sayılır. Daha ilkin kıymetli olan süre ve enerji gelecekte de kıymetli olabilir.
  Bir söz vardır şu şekilde der;
  Evlilik, sevgisiz geçen zamanları sağ salim atlatmanız içindir, dikkate almakta yarar var !… (Mindware)
• Gerçekler teoriyi desteklemiyorsa gerçekleri değiştirin. (Mindware)
• Basit bir meselede bir karar vereceksem, tüm avantaj ve dezavantajları incelemeyi yararlı bulurum. Mühim meselelerdeyse sonucu bilinçaltımızla, içimizden gelen sesle vermek gerekir. (Mindware)
• Evrim teorisi ve Yaradılış teorisi elbet birbiriyle uyumsuz değildir. “Tanrı’nın işlerine akıl sır ermez” derler. Evrim, aslına bakarsak her şeye kâdir bir varlığın, yaşamı başlatmak ve devamlılığını sağlamak için seçtiği, daha azca sırlı bir yöntemdir. (Mindware)
• Bir şeyin var olmadığından söz etmek bir çelişkidir. (Düşüncenin Coğrafyası)
• İnsanlar bazı şeylerle ilgili yalan söylerler ;
  Mesela cinsellik, örneğin para insanoğlu hem kendileri hemde başkaları nezdinde iyi görünmek isterler. Sosyal albeni yanlılığı deden bu olgu bizi pozitif yönde yönlerimizi abartıp negatif yönlerimizi gizlemeye yöneltir. Ancak yalanlar ve iyi görünme çabası insanların tutum ve davranışlarındaki doğruları ve neye niye inandıklarını neyi niye yaptıklarını bulma gayretlerimizin karşısındaki sorunların en önemsizleridir. En azından bizi nelerin mutlu nelerin mutsuz ettiklerini biliyoruz. Yoksa bilmiyor muyuz ? (Mindware)
• Her toplumun entelektüel yönleri, kendine özgü toplumsal özelliklerinin ışığında anlam kazanır. (Düşüncenin Coğrafyası)
• Antropologların işi gördüğünü yorumlamaktır. Farklı insanoğlu değişik yorumlar yapabilir. Şundan dolayı bakış açıları farklıdır !… (Mindware)
• Politika oyununda rakamlar, rakamsızlıktan daima iyidir. (Mindware)
• Sefalet açısından bakıldığında,mutluluk ona dayalıdır; mutluluk açısından bakıldığında,sefalet onun içinde saklıdır. (Düşüncenin Coğrafyası)
• Uygar dünyanın iki ucundaki gelenekler içinde görülen en çarpıcı fark, mantığın kaderidir. Batı için mantık merkezi ehemmiyet taşır ve aktarım zinciri asla kopmaz (Düşüncenin Coğrafyası)
• Çin’de bilgiye informasyon adına hiçbir süre büyük ilgi duyulmamıştır. (Düşüncenin Coğrafyası)
• Asyalı ya nazaran dünya kesintisiz maddelerden oluşan parçalardan ziyade tüm olarak anlaşılabilen ve kişisel den oldukca kolektif  denetime doğal olarak karmaşık bir yerdir.
  Batılı ya nazaran dünya bağlama oldukca fazla dikkat göstermeksizin anlaşılabilen değişik nesnelerden oluşan ve kişisel denetime son aşama doğal görece rahat bir yerdir. (Düşüncenin Coğrafyası)