Hafız : “Ezberleyen, muhafaza eden” lügat anlamıyla muhaddislere verilen lakablardan biridir. Hadis İlminde yüksek derecelere erişmiş olanlara verilmiştir. Tanımında birlik yoktur.
el-Huseyn b. Abdilvâhid eş-Şirâzî’ye göre hafız, hadislerin isnadlarmı öğrenen, metinlerini öğren hadiscidir. İbn Seyyidi’n-Nâs hafızı kendi şeyhlerinin şeyhlerinin şeyhlerini katman tabaka öğrenen ve her katmanda bildiği bilmediğinden çok olan hadisci olarak tasvir etmiştir.
Abdirrahmân el-Mizzî’ye göre ise hafız, bildiği bireyler öğren çok olan kimsedir. İbn Haceri’l-Askalânî’nin söylenti ettiği bir haberde şeyhi el-Irakî’ye o gün için bir talibin hafızlık derecesine yükselebilmesi için gereken miktarı sorduğunda İbn Seyyidi’n-Nâs’ın tasvirini basit ve kolay, el-Mizzî’nin tasvirini ise dar bir tasvir olarak nitelemiştir. 335
Bazı muhaddislere göre hafiz, çehre bin hadisi senedleriyle birlikte hıfzeden, tahvilleri teşkil eden ravilerin yaşam öykülerini, hallerini cerh ve ta’dil açısından herbiri hakkında verilmiş kararları öğrenen hadiscidir.
Çoğulu huffâz kazanç. Hafızlık derecesine yükselmiş bilginlerden birkaçı şunlardır: Abdurrahmân b. Mehdî, Ebu Bekr b. Ebî Şeybe, ed-Dârimî, İbn Abdilberri’l-Kurtubî, İbn Asakir.
.
