İbn-i Rüşd ( Arapça: ابن رشد; Künyesi Ebū ‘l-Velīd Muḥammed ibn Aḥmed ibn Muḥammed ibn Rüşd ابوالوليد محمد بن احمد بن محمد بن رشد; Latince: Averroes, d. 1126 – ö. 10 Aralık 1198), Endülüslü-Arap felsefeci, doktor, fıkıhcı, matematikçi ve tıpçı.
İbn-i Rüşd’e göre biricik feylesof Aristo’ydu.
Ehemmiyeti
İbn-i Rüşd en fazla Aristo’nun yapıtlarından yaptığı, bugün Batı’da pek çoku unutulmuş, çeviri ve şerhleriyle ünlüdür. 1150’den evvel Avrupa’da Aristo’nun yapıtlarının birkaç çevirisinden başkası yoktu ve bunlar da din adamlarınca rağbet bakıp, incelenmiyorlardı. Batı’da Aristo’nun mirasının yine keşfedilmesi, İbn-i Rüşd’ün yapıtlarının 12. asır başlarında Latince’ye çevirisiyle başlamıştır.
İbn Rüşd’ün Aristo üzerine çalışmaları otuz senelik bir dönemi içerir ve bu dönem içinde, erişemediği “Siyaset” dışında tam yapıtlarına şerhler yazmıştır.
İbn Rüşd’ün düşünceleri, Hıristiyan skolastik gelenekten, Aristo’nun anlam çalışmalarına değer katan [Brabant’lı Siger], Thomas **uinas ve (özellikle Paris Üniversitesi’ndeki) değişikleri tarafından benimsenmiştir. Thomas **uinas gibi tanınmış skolastik feylesoflar, ona adı yerine “Şârih” (Yorumcu) ve Aristo’ya da “Feylesof” diyecek yüksek derecede umursuyorlardı. İslam dünyasında bir mektep bırakmamış ve vefatı Endülüs’teki özgür düşünce yaşamının gurubunu işaret etmiştir.
Edebiyatta İbn-i Rüşd
Orta Çağ’ın Avrupalı skolastiklerinin kendisine gösterdikleri hürmetten dolayı, Dante İbn Rüşd’ü İlahi Komedya’da öbür büyük pagan feylesoflarla beraber, “övgünün üne borçlu olunduğu” Limbo’da öne sürmüştür
Bazı yapıtları
Felsefe üzerine iki yapıtı vardır;
- Tehafütü’t Tehafüt
- Makela fı’l Mizac
.
