Kitap Künyesi

Yazar: Steven Weinberg

Çevirmen: Zekeriya Aydın

Çevirmen: Zeki Aslan

Orijinal Adı: Minutes: A Modern View of the Origin of the Universe

Yayın Evi: Kırmızı Kedi

İSBN: 9786054927449

Sayfa Sayısı: 236

İlk Üç Dakika Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Nobel ödüllü meşhur fizikçi Steven Weinberg’in 38 yıl ilkin yazdığı İlk Üç Dakika kitabı güncelliğini koruyor. Kitabın yazıldığı 1976’da evrenin kabaca 14 milyar senelik öyküsüyle ilgili ana kuram, Büyük Patlama Kuramı, ana hatlarıyla ortaya çıkmıştı. Bu öykünün bilhassa ilk birkaç dakikası 1960 ve 1970’lerde büyük ilerlemeler kaydetmiş olan temel parçacıklar fiziğine dayanır; temel parçacıklar fiziğinin “Standart Model”i o tarihlerde, bilhassa Weinberg’in mühim kuramsal katkılarıyla tamamlanmıştı. Kitapta evrenin tüm evrimine değinilmekte; mesela, “Evrenin hacmi yine gerisin geri Büyük Çökmeye kafi gelecek midir, yoksa Soğuk Ölüme mi yol açacaktır?” şeklinde hemen hemen yanıtsız olan sorular da ele alınmaktadır.

İlk Üç Dakika’nın bu güncellenmiş ikinci baskısında, ülkemizin biri astrofizik-kozmoloji ve diğeri kuramsal yüksek enerji-parçacık fiziği mevzularında yetkin iki çevirmeni, Weinberg’in 1993 güncellemesinden sonraki 20 yıl içinde elde edilmiş deneysel neticeleri, Weinberg’e duydukları huşu içinde, mümkün olduğunca kısa dipnotlarla uygun bölgelere iliştirmişlerdir. 2013’e kadarki deneysel verileri de içeren kitabın bu sürümü, okurları evrenimizin ilk zamanlarından başlamış olan ve günümüze dek devam eden coşku dolu bir yolculuğa çıkaracak.

(Tanıtım Bülteninden)

İlk Üç Dakika Alıntıları – Sözleri

• Evren sonsuza dek genişlemeye devam edebilir; bu, evrenin gittikçe daha soğuk, daha boş ve daha ölü olması anlama gelir. Yahut evren yine büzülebilir; o süre galaksiler, yıldızlar, atomlar ve atom çekirdekleri parçalanarak tekrardan bileşenlerine ayrılırlar. Bu durumda ilk üç dakikayı anlamada karşılaştığımız tüm problemler, son üç dakikadaki olayların akışını öngörmede de ortaya çıkacaktır.
• Yüz milyarlarca yıl sonrasında, evren bugünkü boyutunun yüzde birine yine büzüldüğünde, arkaplan ışınımı göğe egemen olmaya başlayacaktır. Gece göğü, şimdiki gündüz göğümüz kadar sıcak olacaktır. Ondan sonraki yetmiş milyon yılda, evren on kat daha büzülecek, vârislerimiz (eğer var ise) göğü dayanılmaz derecede parlak bulacaklardır. Gezegen ve yıldız atmosferlerinde, ve yıldızlararası uzayda bulunan moleküller kendi yapı-taşı atomlarına ayrılmaya başlayacaklar; atomlar da özgür elektronlara ve çekirdeklere parçalanacaklardır.
• Evreni idrak etmek için harcanan çaba, insan yaşamını gülmece düzeyinin birazcık üzerine çıkaran, ağlatısal çekiciliğe haiz birkaç şeyden biridir.
• Doppler tesirinin esas itibariyle bir yıldızın rengiyle hiçbir ilgisinin olmadığı açıklandı: Uzaklaşan bir yıldızdan gelen ışığın kırmızıya kaydığı doğrudur; fakat bununla beraber yıldızın düzgüsel olarak görünmeyen morötesi ışığının bir kısmı da görünür tayfın mavi kesimine kaymaktadır; bundan dolayı toplam renk pek fazla değişmez. Yıldızların renkleri farklıdır, bunun aslolan sebebi yüzey sıcaklıklarının değişik olmasıdır.
• Bugünkü evren öylesine soğuktur ki, değişik parçacıklar ve etkileşmeler arasındaki simetriler bir tür donmayla gözlerden saklanmıştır; bunlar, olağan vakalarda apaçık ortada değildir, sadece ayar alanı kuramlarımızda matematiksel olarak ifade edilmelidir. Şimdi matematikle yaptığımız şeyler, erken evren öncesinde ısıyla yapılmıştı: Fiziksel vakalar tabiatın basitliğini sergilemişti fakat bunu görmek için asla kimse orada değildi!
• İlk üç dakikanın sonunda evrenin içinde ne olduğu çoğunlukla ışık, karşınötrinolardan ibaretti.
• Evren sonsuza dek genişlemeye devam edebilir; bu, evrenin gittikçe daha soğuk, daha boş ve daha ölü olması anlama gelir. Yahut evren yine büzülebilir; o süre galaksiler, yıldızlar, atomlar ve atom çekirdekleri parçalanarak tekrardan bileşenlerine ayrılırlar. Bu durumda ilk üç dakikayı anlamada karşılaştığımız tüm problemler, son üç dakikadaki olayların akışını öngörmede de ortaya çıkacaktır.
• Kuantum kuramı ışığın sıfır kütleli ve sıfır elektirik yüklü, foton denen parçacıklardan oluştuğunu söyler.
• Peebles şunu farketti: Eğer evrenin ilk birkaç dakikası içinde şiddetli bir ışınım (ışınım) arkaalanı mevcut olmasaydı, çekirdek tepkimeleri o şekilde süratli ilerlerdi ki mevcut hidrojenin büyük bir kesri “pişip” daha ağır elementlere dönüşürdü. Bu ise şimdiki evrenin ortalama üçte ikisinin hidrojen olduğu gerçeğine ters düşmekteydi.

İlk Üç Dakika İncelemesi – Kişisel Yorumlar

Yazar kitabın önsözünde matematik ve fizikle ilgilenmeyenlerin de anlayabileceği bir dilde yazdığını belirtmiş, matematik mevzusunda haklıydı fakat fizik mevzusunda pek haklı bulunduğunu söyleyemeyeceğim. Fizik alt yapısı olmayan birinin anlayabileceğini sanmıyorum. En azından parçacık fiziği hakkında düşünce sahibi olmalı. Fakat bu kitabı yaşayan her insanın ne olursa olsun minimum iki kere okuması icap ettiğini düşünüyorum. Evrenin 14 milyar senelik geçmişine Büyük Patlama kuramına bakılırsa ışık tutan temel kitaplardan biri olabilir. (Seren)

Büyük Patlama: Okumam dan seneler geçmesine karşın büyük patlama teorisi ile ilgili informasyon almak isteyen hakkaten informasyon öğrenmek için tavsiye edeceğim okuyacakları bir kitap (Alperen Çalışıcı)

Yaşamın , evrenin ve onu oluşturan atomaltı parçacıkların karmaşık öyküsü. Kesinlikle bu alanda brllinbir birikimi olanlar tarafınca okunmali. Madde , kozmolojik ışınım, enerji nedir iyi mi birbirlerine tesir ederler. Karşı parçacıkların görevi ve önemi nedir? Uzak gelecekte evreni neler beklemektedir ve her şey iyi mi oluştu şeklinde insan zihnini meşgul eden en sıkıntılı sorulara yanıt arayan kitap algı edilerek okunduğunda birçok yanıt sunmuş olduğu şeklinde asla bilincinde olunmayan sual işaretlerinin de kapısını aralamaktadir. Zamanın Kısa Tarihi , Ceviz Kabuğundaki Evren , şeklinde kitaplara nazaran dili daha karmaşık olan yaratı kanaatime bakılırsa ilkin yukarıdaki eserlerin okunmasını getektirmektedir.
Keyifli okumalar… (Burak Erdoğdu)

İlk Üç Dakika PDF indirme linki var mı?

Steven Weinberg – İlk Üç Dakika kitabı için internette en fazlaca meydana getirilen aramalardan birisi de İlk Üç Dakika PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan bir çok kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF’leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.

Kitabın Yazarı Steven Weinberg Kimdir?

Yahudi göçmen bir aileye mensuptur, fakat kendisi ateisttir. Kuramsal parçacıklar fiziğinde uzmanlaştı; ondan sonra yer çekimini inceledi. 1967’de elektromanyetik etkileşimle zayıf etkileşimi birleştirmeyi elde eden bir kuram önerdi, Amerikalı Glashow ve Pakistanlı Muhammed Abd’üs-Selâm ile 1979 Nobel Fizik Ödülü’nü paylaştı.

Steven Weinberg Kitapları – Eserleri

• İlk Üç Dakika
• Atomaltı Parçacıklar
• İlk Üç Dakika
• Bir Ötesi Olmayan Kuram Düşleri

Steven Weinberg Alıntıları – Sözleri

• Birinci Dünya Savaş esnasında milyonlarca ağlatısal ölümden biri, fizik dünyasını kedere boğan Moseley’in ölümüydü. İngiltere Kraliyet Mühendislerine İşaret Subayı olarak yazılmıştı. 15 Ağustos’ta (1915) Gelibolu’da yaşamını yitirdi. (Atomaltı Parçacıklar)
• Doppler tesirinin esas itibariyle bir yıldızın rengiyle hiçbir ilgisinin olmadığı açıklandı: Uzaklaşan bir yıldızdan gelen ışığın kırmızıya kaydığı doğrudur; fakat bununla beraber yıldızın düzgüsel olarak görünmeyen morötesi ışığının bir kısmı da görünür tayfın mavi kesimine kaymaktadır; bundan dolayı toplam renk pek fazla değişmez. Yıldızların renkleri farklıdır, bunun aslolan sebebi yüzey sıcaklıklarının değişik olmasıdır. (İlk Üç Dakika)
• Yüz milyarlarca yıl sonrasında, evren bugünkü boyutunun yüzde birine yine büzüldüğünde, arkaplan ışınımı göğe egemen olmaya başlayacaktır. Gece göğü, şimdiki gündüz göğümüz kadar sıcak olacaktır. Ondan sonraki yetmiş milyon yılda, evren on kat daha büzülecek, vârislerimiz (eğer var ise) göğü dayanılmaz derecede parlak bulacaklardır. Gezegen ve yıldız atmosferlerinde, ve yıldızlararası uzayda bulunan moleküller kendi yapı-taşı atomlarına ayrılmaya başlayacaklar; atomlar da özgür elektronlara ve çekirdeklere parçalanacaklardır. (İlk Üç Dakika)
• Bir telden geçen elektrik akımı, elektronların akışından başka bir şey değildir. (Atomaltı Parçacıklar)
• Acaba kaçımız, bir avuç kumun içindeki ufacık taş parçacıklarını inceleyerek, tüm madde biçimlerini oluşturan fazlaca ufak ve sert zarreleri kafamızda canandırabilirdik? Madde atom (yunancada bölünmez) dediğimiz görünmez parçacıklardan oluşmuştur. Ifadesinin, trakya sahilindeki eski abdera nahiyesine kadar uzanır. Orada, MÖ beşinci yüzyılın sonlarında yunan filozoflar, leukippos ve demokritos, tüm maddenin, atomlardan ve boş uzaydan oluştuğunu düşünmüşlerdi. (Atomaltı Parçacıklar)
• evren şu anda, 125 milyar ışık yılı kadar olduğu tahmin edilen sonlu bir çevreye haizdir. (İlk Üç Dakika)
• Peebles şunu farketti: Eğer evrenin ilk birkaç dakikası içinde şiddetli bir ışınım (ışınım) arkaalanı mevcut olmasaydı, çekirdek tepkimeleri o şekilde süratli ilerlerdi ki mevcut hidrojenin büyük bir kesri “pişip” daha ağır elementlere dönüşürdü. Bu ise şimdiki evrenin ortalama üçte ikisinin hidrojen olduğu gerçeğine ters düşmekteydi. (İlk Üç Dakika)
• İlk üç dakikanın sonunda evrenin içinde ne olduğu çoğunlukla ışık, karşınötrinolardan ibaretti. (İlk Üç Dakika)
• Kuantum kuramı ışığın sıfır kütleli ve sıfır elektirik yüklü, foton denen parçacıklardan oluştuğunu söyler. (İlk Üç Dakika)
• Evren sonsuza dek genişlemeye devam edebilir; bu, evrenin gittikçe daha soğuk, daha boş ve daha ölü olması anlama gelir. Yahut evren yine büzülebilir; o süre galaksiler, yıldızlar, atomlar ve atom çekirdekleri parçalanarak tekrardan bileşenlerine ayrılırlar. Bu durumda ilk üç dakikayı anlamada karşılaştığımız tüm problemler, son üç dakikadaki olayların akışını öngörmede de ortaya çıkacaktır. (İlk Üç Dakika)
• Evreni idrak etmek için harcanan çaba, insan yaşamını gülmece düzeyinin birazcık üzerine çıkaran, ağlatısal çekiciliğe haiz birkaç şeyden biridir. (İlk Üç Dakika)
• 1875 yılından beri Kilogram, Paris yakınında Pavillion de Breteuil’deki Uluslararası Ağırlıklar Bürosu’nda gizlenen platin-iridyum alaşımı bir çubuğun hacmi olarak tanımlanmaktadir. (Atomaltı Parçacıklar)
• Bir kere Standart Model’in niçin bu şekilde bulunduğunu anlamalıyız. Neden bu kadar fazlaca kuark ve lepton var? Model niçin bir W ve bir Z ve bir foton ile tam 8 tür gluonun var olmasını mecburi kılan bakışım ilkelerine uymaktadır? Gravitonun tüm bunlarla işi ne? (Atomaltı Parçacıklar)
• Bugünkü evren öylesine soğuktur ki, değişik parçacıklar ve etkileşmeler arasındaki simetriler bir tür donmayla gözlerden saklanmıştır; bunlar, olağan vakalarda apaçık ortada değildir, sadece ayar alanı kuramlarımızda matematiksel olarak ifade edilmelidir. Şimdi matematikle yaptığımız şeyler, erken evren öncesinde ısıyla yapılmıştı: Fiziksel vakalar tabiatın basitliğini sergilemişti fakat bunu görmek için asla kimse orada değildi! (İlk Üç Dakika)
• Fotonlar sıfır kütle ve sıfır elektrik yüküne haizdir ve daima ışık hızıyla gider; dolayısıyla atomların içinde bulunamazlar. (Atomaltı Parçacıklar)
• “Yaşamının sonlarına doğru, tüm yaşamı süresince bir tek iki yıl mutlu bulunduğunu söylemişti.” (Atomaltı Parçacıklar)
• Bir telden geçen elektrik akımı, elektronların akışından başka bir şey değildir. (Atomaltı Parçacıklar)
• (19.yy) Almanya’da atomculuga karşı direnç sürüp gidiyordu. Ludwing Boltzmann (1844-1906) ısı ve benzerler olayların kuramlarını oluştururken atom varsayımlarını kullandı; fakat meslektaşlarınca horlanmaya katlanmak mecburiyetinde bırakıldı. Dediklerine bakılırsa, 1906’da Boltzmann’in kendini öldürmesinde Mach taraftarının Boltzmann’in çalışmalarına karşı çıkmalarının da oranı vardır. (Atomaltı Parçacıklar)
• Gökbilimci J. Norman Lockyer (1836-1920) bunun yeni bir elemente ilişik olduğuna karar verdi; bu element Yunanca “güneş” anlamına gelen “helios” kelimesinden helyum olarak adlandırıldı. (Atomaltı Parçacıklar)
• Evren sonsuza dek genişlemeye devam edebilir; bu, evrenin gittikçe daha soğuk, daha boş ve daha ölü olması anlama gelir. Yahut evren yine büzülebilir; o süre galaksiler, yıldızlar, atomlar ve atom çekirdekleri parçalanarak tekrardan bileşenlerine ayrılırlar. Bu durumda ilk üç dakikayı anlamada karşılaştığımız tüm problemler, son üç dakikadaki olayların akışını öngörmede de ortaya çıkacaktır. (İlk Üç Dakika)