İş Hukuku alanında 12.10.2017 tarihinde kabulü reelleşen 7036 rakamlı İş Duruşmaları (Yasa)u ile tertip etmesi yapılan ‘ İş Davalarında Arabuluculuk’ müessesi, söz konusu yasanın 3 maddesi uyarınca 01.01.2018 tarihinden sonraki bir kısım iş davaları güzergahından dava koşulu gidişatına gelmiştir.
Başka Bir Deyişle, İş Duruşmaları (Yasa)u 7036 rakamlı yasa 3/1 maddesi uyarınca işe iade arzıyla açılan davalarda ve emekçi ya da patron alacağı ve tazminatlarıyla alakalı davalarda arabulucuya müracaat etilmiş olması dava koşulu olarak ifade edilmiştir.
Arabulucuya müracaat etilmeksizin bu belirtilen davalardan birinin açıldığının tespiti gidişatında, rastgele bir işlem yapılmadan, dava koşulu yokluğu sebebine direnilerek bu açılan dava, Hukuk Idrakleri (Yasa)unda yer alan 114 ve 115.
maddesinin 3. fıkrasında ise gerekli arabuluculuk müessesine müracaat etilmeksizin açılabilecek davalara ait tertip etme yapılmıştır. Bu kapsamda;
İş kazası ile alakalı parasal ve manevi tazminat davaları,İş kazası ile alakalı maluliyet – iş göremezlik oranlarının tespiti davaları,İş kazası ile alakalı maluliyet oranına itiraz davaları,İş Kazası nedeni ile açılan rücu davaları,Iş hastalığı ile alakalı parasal ve manevi tazminat davaları,Iş hastalığı ile alakalı maluliyet – iş göremezlik oranlarının tespiti davaları,Iş hastalığı ile alakalı maluliyet oranına itiraz davaları,Iş hastalığı nedeni ile açılan rücu davaları
Olarak sayılabilir.
Maddesi 2. Fıkrası uyarınca ‘arabuluculuk çalışması neticesinde uyuşmaya varılamadığına dair zabtı’ dava açmadan evvel, dava arzuhallerine ilave etmeleri gerekir.
Arabuluculuk faaliyeti kapsamında uyuşmaya varılması vaziyetinde ise, arabulucu huzurunda tarafların, emekçinin işe başlatılma tarihi, fiyat ve öbür haklarının bir ölçü paranın ödenmesi olan ve işe başlatmama gidişatındaki tazminatın parasal ölçüsünü tanımlamaları lüzumlu hususlardır.maddesi 5 fıkrasındaysa arabuluculuğa nasıl başvurulacağı düzenlenmiştir. Buna göre başvuru karşı tarafın, birden fazla karşı taraf bulunması halinde bunlardan bir tanesinin yerleşim yeri ya da işin yapıldığı yer arabuluculuk bürosuna yapılır. Arabuluculuk bürosu olmayan yerlerde bu başvuru Sulh Hukuk Mahkemesi yazı işleri müdürlüğüne yapılır. Bu bürolar taraflar arasında tarafsız olarak vazife yapacak arabulucuyu görevlendirirler.
Zorunlu arabuluculuk başvurusundan son tutanağın düzenlendiği tarihe dek zamanaşımı ve hak düşürücü süreler durur, işlemez.
Arabuluculuk Süresi
7036 sayılı İş Mahkemeleri kanunu 3. Fıkrasına göre ise arabulucu, görevlendirildiği tarihten itibaren üç hafta içinde yapılan başvuruyu olumlu ya da olumsuz şekilde sonuçlandırmakla yükümlüdür ancak zorunlu durumların varlığı halinde bu süre arabulucu tarafından en çok bir hafta daha uzatılabilir.
Arabuluculukta Taraflar
Arabuluculuğun taraflarını ise işçi ve işveren oluşturur. Arabuluculuk faaliyetleri kapsamındaki görüşmelere taraflar bizzat katılabileceği gibi vekilleri, avukatları ya da kanuni temsilcileri aracılığı ile de katılabilirler. Ayrıca işveren tarafından yazılı olarak yetkilendirilen bir çalışan da işvereni görüşmelerde temsil etme hakkına sahip olabilir.
Arabuluculuk Faaliyeti Nasıl Sonuçlanır?
Zorunlu Arabuluculuk aşamasında tarafların uzlaşma sağlamaları zorunlu değildir. Bu aşamada son tutanak arabulucu tarafından düzenlenir.
Arabuluculuk Uzlaşma Tutanağı
6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18. Maddesi düzenlemesine göre uzlaşma sağlanması durumunda, mahkemeden alınan icra edilebilirlik şerhi ile bu uzlaşma tutanağı Mahkeme hükmü niteliğine ulaşır, ilamlı icra konusu olabilir ve uygulanması zorunlu hale gelir.
Arabuluculukta uzlaşmayla çözümlenen konular ile ilgili tekrar dava açılması ise mümkün değildir.
Zorunlu Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşma sağlanamadığı durumlarda, ücret alacakları için beş yıl içerisinde, işe iade davaları yönünden ise iki hafta içinde uzlaşma sağlanamadığına dair tutanak ile birlikte dava açılabilir.
.
