Orucu kasten, kısaca mazereti olmadığı halde bilerek bozmak, Ramazan’ın hürmetine saygısızlıktır ve büyük günahtır.
Orucu kasten bozmanın hükmü nedir?
Orucu kasten, kısaca mazereti olmadığı halde bilerek bozmak, Ramazan’ın hürmetine saygısızlıktır ve büyük günahtır. Hz. Peygamber (s.a.s), orucunu bu şekilde bozanların keffâret ile yükümlü olacaklarını belirtmiştir (Buhârî, Savm, 30; Hibe 20; Nafakât, 13; Keffârâtü’l-eymân, 2-4; Müslim, Sıyâm, 81). Oruç keffâreti, iki kamerî ay yada 60 gün ara vermeksizin oruç tutmaktır. Buna da gücü yetmeyen şahıs, 60 fakiri bigün ya da bir fakiri 60 gün doyurur. Bu keffâretin yanında ek olarak, tövbe edilmesi ve bozulan orucun da kazası gerekir (Merğînânî, el-Hidâye, II, 261-262).
Bozulan vacip ve nafile oruçların kazası gerekir mi?
Gözden kaçırmayın
İnternetten program, yazılım, kitap, müzik vb. indirmek ve bu tarz şeyleri kullanmak helal midir?
Adak sebebiyle vacip olan oruç bozulursa kaza edilmesi gerekir (Merğînânî, el-Hidâye, II, 284-285). Nafile oruç ise, kişiye farz yada vacip olmadığı hâlde, isteğe bağlı olarak Ramazan ayının haricinde tutulan oruçtur. Nafile de olsa, başlanan bir ibadetin tamamlanması gerekir. Bu nedenle öteki nafile ibadetlerde olduğu benzer biçimde, bozulan nafile orucun da kaza edilmesi Hanefîlere gore vaciptir (Merğînânî, el-Hidâye, II, 271).
Kişinin fazlaca sayıda kaza orucu var ise iyi mi tutmalıdır?
Ramazan orucunu tutmakla yükümlü olduğu hâlde tutmamış yada bir mazeretten dolayı tutamamış kimseler; ilk olarak tutmadıkları bu oruçların sayısını belirlerler ve bu oruçlarını, oruç tutmanın yasak olduğu bayram günlerinin dışındaki günlerde kaza ederler.
Tutulacak her kaza orucuna, “Üzerimde borç olan ilk orucun kazasına…” diye niyet edilmesi uygun olur. Kazaya kalan oruçların hesaplanması mevzusunda iki durum söz mevzusu olabilir:
a. Kişi yükümlü olduğundan beri asla oruç tutmamış olabilir. Bu durumda ergenlikten itibaren geçen her yıl itibarı ile bir kameri ay hesabı ile —ki, bu yirmi dokuz yada otuz gündür; ihtiyaten otuz gün tercih edilmesi uygundur— oruçlarını meblağ.
b. Kişi yükümlü olduktan sonrasında bazı oruçları kazaya bırakmış olabilir. Bu durumda mümkün mertebe tutulmayan oruçların sayısı hesaplanıp gününe gün kaza edilir.
Orucunu mazeretsiz olarak terk eden kimselerin kaza yanında tevbe ve istiğfar etmesi de gerekir.
Orucu bozup bir tek kazayı gerektiren durumlar nedir?
Yolculuk, hastalık benzer biçimde meşru bir mazerete dayalı olarak bozulan orucun, bir tek kazası gerekir. Ayrıca, abdest alırken boğaza su kaçması benzer biçimde kasıt olmaksızın yemek-içmek; pişmemiş pirinç benzer biçimde beslenme amacı ve anlamı taşımayan, yenilip içilmesi mûtat olmayan yada toprak benzer biçimde insan tabiatının meyletmediği şeylerin yenilip içilmesi orucu bozup, bir tek kazasını gerektirir (Merğînânî, el-Hidâye, II, 259, 267-270).
Keffâret ve adak oruçları ile nâfile oruçların başlanıp bozulması durumunda kazâ edilmeleri gereklidir.
Ramazan’da bir mazeret olmaksızın tutulmayan oruçlar, gününe gün kaza edilir. Ancak mazeretsiz olarak Ramazan orucunu tutmamak büyük günahtır.
Cinsel birleşme haricinde doygunluk, ağza giren yağmur, kar yada dolunun istemeyerek yutulması, abdest alırken, yıkanırken yada yüzerken suyun istemeyerek yutulması, kasten ağız dolusu kusulması orucu bozar ve bozulan orucun kaza edilmesini gerektirir (Merğînânî, el-Hidâye, II, 256-259, 263).
İmsak vaktinin girip girmediği mevzusunda şüphesi bulunan kimse yiyip içmeye devam ederken o esnada ikinci fecrin doğan olduğu ortaya çıksa, oruç bozulur ve kazâ edilmesi gerekir. Aynı şekilde güneşin battığını zannederek iftar ederken güneşin hemen hemen batmadığı anlaşılsa gene kazâ gerekir (Merğînânî, el-Hidâye, II, 277-278).
Unutarak yiyip içtikten sonrasında orucunun bozulmuş olduğu zannıyla yada gece niyetlenemeyip gündüz niyetlendikten sonrasında, gündüz meydana getirilen bu niyetin niyet sayılmayacağı zannıyla günün geri kalan kısmında bilerek bir şey yiyip içmek yada cinsel ilişkide bulunmakla oruç bozulur ve kaza edilmesi gerekir.
Kaynak: Diyanet.gov.tr
