Küresel ısınmanın sebep olduğu büyük değişimler denizlerdeki canlı çeşitliliği ve yaşam alanlarında da çekince arz ediyor.

Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla beraber de Doğu Akdeniz’de daha ilkin bu sularda rastlanmayan yeni türler ortaya çıktı. Bu türlerden bazılarının Doğu Akdeniz’de her geçen gün çoğaldığı ve mahalli biyoçeşitliliği tehdit etmeye başladığı tespit edildi. Bununla beraber, istilacı tür olarak tabir edilen bu deniz canlılarının Doğu Akdeniz üstünden Ege Denizi’ne de ulaştığını ve burada da yayılım gösterdiği belirlendi.

Uzmanlar ise istilacı türlerin bir sonraki adresinin Marmara Denizi olabileceğini ve bu şekilde bir durumun Marmara Denizi’ndeki tüm biyoçeşitliliğin kaybedilmesine yol açabileceğini söylemiş oldu. Konu ile ilgili konuşan İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Saadet Karakulak, ekosisteme yabancı türlerin girmesinin son aşama tehlikeli sonuçlar doğuracağını belirterek, bu bağlamda alınabilecek önlemlerden bahsetti.

“Önlemler alınmazsa Marmara Denizi’ni büyük bir tehlike bekliyor”

Akdeniz ve Ege’de görülmeye başlanan istilacı türlerin Marmara’ya girmesi halinde yaşanacakları özetleyen Prof. Dr. Saadet Karakulak, “Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla uygun ortam bulunduğunda yeni türlerin görülmesi mümkün. Şu an 63 balık türünün Akdeniz’e girdiği ve Akdeniz’den Ege Denizi’ne yayıldığının kaydı yapılmış. Şu an Marmara Denizi’ne Ege ve Akdeniz’den gelmiş yaklaşık 10 balık türünün giriş yaptığı kaydedildi. İleride de eğer su sıcaklıkları artıyorsa, onlar için uygun ortam varsa, yeni türlerin gelmesi de mümkündür. İstilacı türlerden en fazla konuşulanı balon balığı ve aslan balığı. Balon balığının da 10 yıl önce Çanakkale Boğazı’ndan kaydı verildi. Fakat şu an Marmara Denizi’nde yayılım göstermedi. Ama bu olmayacağı anlamına gelmiyor. Zaten Marmara çeşitliliğinde insan baskısı fazla, biyoçeşitlilikte ciddi azalmalar var. Yeni türlerin girmesi ve onların çoğalması kendi biyoçeşitliliğimiz açısından ciddi problemlere yol açabilir. Eğer ekosisteme yabancı türler girerse Marmara Denizi’ndeki tüm biyoçeşitliliği kaybedebiliriz. Gerekli önlemler alınmazsa Marmara Denizi’ni büyük bir tehlike bekliyor” dedi.

Marmara Denizi’nde ‘istilacı tür’ tehlikesi: Biyoçeşitlilik tehdit altında – Video

“Ekosistem iyi izlenmeli, yabancı gemilerin denge sularını karasularımıza boşaltması önlenmeli”

Prof. Dr. Saadet Karakulak, yabancı türlerin ekosisteme girmesini engellemek için alınması ihtiyaç duyulan önlemlerden bahsederek, “Böyle durumlarda mutlaka ekosistemin iyi izlenmesi lazım. Ekosistemde yeni bir tür tespit edildiğinde onun çoğalmadan ekosistemden alınması, avcılığının yapılmasının teşvik edilmesi gerekiyor. Her bir tür Süveyş Kanalı’ndan değil, geminin balans sularıyla da giriş yapabilir. Geminin balans sularıyla her tür canlının, yavru bireyinin, erginin gelmesi mümkündür. Daha önce bunlar yaşandı. Geminin balans sularıyla Karadeniz’e gelen bir taraklı medüz, hamsi stoklarının çöküşüne yol açtı. Aynı şekilde 1950’li yıllarda bir geminin balans sularıyla gelen deniz salyangozu, Karadeniz’deki midyelerin azalmasına yol açtı. Mutlaka balans sularının kontrol edilmesi ve kendi karasularımızda boşaltılmasının önlenmesi lazım” ifadelerini kullandı.

İstilacı türler, vatandaşları da tedirgin etti

Öte taraftan, Marmara Denizi’nde balık tutan vatandaşlar da istilacı türlerin kendilerini endişelendirdiğini söylemiş oldu. Bu türlerin Marmara’ya girmesi halinde balık çeşitliliğinin negatif etkileneceğini düşünen vatandaşlar, yetkililerin tedbir alması icap ettiğini dile getirdi.

“Geçen sene tek tük balon balığı çıktı”

İHA’nın haberine gore, Unkapanı Köprüsü’nde balık tutan Mehmet Ünye isminde yurttaş, “Bu sene görmedik. Geçen sene tek tük çıktı. Balon balığı vardı. Henüz diğerleri gözükmedi. Diğer balıkların üremesi biter, sonlanır. İstila eder gider. İstavrit yok olur, çinekop yok olur. Diğer bütün balıkların yavaş yavaş nesli tükenir” dedi.

“Zaten Marmara can çekişiyor, İnşallah bu tarafa gelmez”

Galata Köprüsü’nde balık tutan Yalçın Şanlı isminde bir yurttaş ise, “Zaten Marmara şu anda can çekişiyor. Daha önce bir sürü balık çeşidi vardı ama var olan balıkların yüzde 80’i şu anda yok. Bir de o girerse şu an var olan istavrit, mezgit tamamen yok olur. Belki bir tek kefal kalır. O yüzden İnşallah bu tarafa gelmez diyelim” diye konuştu.

“İstilacı tür geldiği zaman olan balık da biter”

Balık tutan bir başka yurttaş olan Tuncay Demir, “Çok kötü olur. Bence gelmesin daha iyi. Biz zaten sabahtan beri balık tutamadık. Onlar da gelirse hiç balık kalmaz. Bence bir önlem alınması lazım” derken, Muhammet Okumuş isminde yurttaş, “Balıkçılığın akıbeti biter. Şu anda çıkan balık zaten istavrit, palamut, çinekop, lüfer azalır. Bir şey kalmaz. İstilacı tür geldiği zaman olan balık da biter” diyerek endişelerini dile getirdi.

“Uzmanları göreve çağırıyoruz”

Marmara Denizi’ni tehdit eden bu durum karşısında uzmanların emek harcama yapması icap ettiğini söyleyen Halil Yayla isminde balıkçı da, “Öyle bir şey olursa katliam olur. Yenilecek balıklar yok olur. Bu da doğaya aykırı. O zaman uzmanları göreve çağırıyoruz. Uzmanların gelmesi lazım ki bu işi çözsün. Yoksa biz bu cahil kafamızla neyi çözeceğiz?” şeklinde konuştu.