Mart ayı başladı, marteniçka araştırmaları başladı. Balkan coğrafyası ve Trakya bölgesinde her yıl Mart ayının ilk günü, baharın ve Mart’ın başlamasını temsilen takılan kırmızı beyaz bileklikler merak mevzusu oldu. Pek; Marteniçka (Martenitsa) nedir? nasıl yapılır? İşte tam ayrıntılar.
MARTENİÇKA NEDİR?
Marteniçka, Martipi ya da Martenitsa, Balkan ve Trakya coğrafyasında 1 Mart’tan itibaren Mart ayı süresince bileklere takılan bilekliklere ve süslemelere verilen addır.
Leyleklerin göç için yola çıkması baharın gelişinin bi göstergesi kabul ediliyor. Mart ayında kırmızı ve beyaz iplerle hazırlanmış bu bileklikler ve ziynetler iyilik, esenlik, bolluk dilekleriyle bileklere bağlanıyor ve Mart ayı süresince bileklerde kalıyor. Mart ayında senenin ilk leyleği bakılmış olduğu vakit bileklerden çıkarılıp meyve veren bir ağaca bağlanıyor. Mart ayında leylek bakılırsa marteniçka takılırken yalvaran dileklerin reelleşeceğine inanılıyor.
MARTENİÇKA HİKAYESİ NEDİR?
Bulgaristan folkloründe Marteniçkaya dair çeşitli efsaneler anlatılır.
Bulgarlart 1 Mart’tan itibaren Baba Marta (Marta Nine) günlerinin başladığına inanırlar. Baba Marta – Marta Nine, günümüze kadar korunmuş en saygıdeğer geleneklerden biridir. Bu takılar, meyve ağaçlarına, evlere, ev hayvanlarına da takılırlar. Bu şekilde yeni süregelen ziraat senesinin de verimli ve verimli olması için dilekler yakalanır.
İlk martenitsalar, başka takı ve ayrıntılar kullanmadan, yalnızca kırmızı beyaz ipliklerden yapılırmış ve nazardan korunmak için insanlara ve hayvanlara takılırmış.
Evvelleri kırmızı-beyaz yünden meydana getirilen martenitsalara, püskül, top, insan benzer biçimde değişik biçimler verilir. Martenitsaların gelmiş geçmiş tarihinde en ehemmiyetli yere haiz olan biçimler ise; “Pijo ve Penda” adıyla öğrenilen kırmızı ve beyaz ipten yapılmış kuklalardır.
Martenitsalarda kullanılan beyaz renk uzun ömrü, kırmızı renk ise esenlik ve eforu temsil eder.
MARTENİÇKA NASIL YAPILIR?
Geleneğe nazaran marteniçkaların satın alınmaması ya armağan edilmesi ya da örülmesi gerekir.
Marteniçka örmek oldukça basittir. Bir parça kırmızı ip ve bir parça beyaz ip marteniçka örmek için yeterlidir.
Kırmızı ve beyaz ipi bir ucundan birbirine bağlayıp değişik uçları birbirine dolayarak marteniçka örebilirsiniz. İsteyen tığ ya da şişle de örgü örer benzer biçimde istediği şekilde marteniçka örebilir. Marteniçkalara isteğe nazaran boncuk ve süslemeler de takılabilir.
.
