Güncel

Meyve Yetiştiriciliğinde Zirai Dondan Korunma Yöntemleri

Bitkilerin temel fizyolojik yaşam vakaları üstüne en etkili iklim faktörü sıcaklıktır. Bahçe bitkilerinin gelişebilme sıcaklıkları ortalama olarak 5-36 0C’dir.

Meyve Yetiştirciliğinde Don Zararı ve Korunma Yolları

Bitkilerin temel fizyolojik yaşam vakaları üstüne en etkili iklim faktörü sıcaklıktır. Bahçe bitkilerinin gelişebilme sıcaklıkları ortalama olarak 5-36 0C’dir.Düşük sıcaklıkların bitkilere negatif tesiri don ziyanı şeklinde ortaya çıkmaktadır.Don ziyanı ise suyun donma sıcaklığının  altındaki sıcaklıklarda oluşur ve tüm bitkilerde zarar yapar.

Don ziyanı, oluştuğu döneme kış soğukları,ilkbahar geç donları,güz erken donları olarak  üçe ayrılır.

Kış süresince dinlenme halinde bulunan meyve ağaçlarında kış soğukları sebebi ile sıcaklığın oldukca düşük sıcaklıklarda seyretmesi tür ve çeşide bağlı olarak değişik derecelerde ilk olarak çiçek tomurcuklarından başlayarak hasara sebep olabilmektedir. Beden ve ana dallar  oldukça düşük sıcaklıklara dayanabilmektedir. Genç dallar ve çiçek tomurcukları daha yüksek sıcaklıklarda zarar görmektedir. Elmada beden ve ana dallar -35,-40 oC,

Kirazda -30,-40 oC, Erikde -20, -25 oC ye kadar dayanabilmektedirler.

İlkbahar geç donları iç bölgeler ile İlimiz benzer biçimde  geçit yörelerinde bazen zarar oluşturmaktadır.

Tomurcukların düşük sıcaklıklara en duyarlı oldukları dönem tomurcuk patlaması zamanıdır. Elma ve Kirazın değişik ilkbahar gelişme dönemlerinde dayanabildikleri minimum ısı değerleri şöyledir:

Sonbahar erken donları ise meyve bahçelerinde hemen hemen tam olgunlaşmamış ürüne ve sürgünlere zarar verebilmektedir. Don zararından korunmak için alınması ihtiyaç duyulan tedbirleri etken ve eylemsiz tedbirler olarak iki grupta değerlendirmek mümkündür.Yapılan ziraat şekli, bitkinin özelliği ve çiftçinin imkanları dikkate alınarak bir yada birkaç yöntem bir arada uygulanmak suretiyle don ziyanı önlenebilmektedir. Burada dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan nokta doğru ve en etkili metodun seçilerek uygulamanın tam olarak yapılmasıdır.

Gözden kaçırmayın

Mustafa Karataş ile Sahur Vakti Kanal 7 Canlı İzle
Mustafa Karataş ile Sahur Vakti Kanal 7 Canlı İzle

1-      PASİF YÖNTEMLER

  1. Yer seçimi: Bu mevzuda don boşlukları yada don çukurlarına dikkat edilmelidir.Herhangi bir yükseklikte meydana gelebilen don boşlukları, çoğu zaman organik yada suni olarak oluşmuş şiddetli rüzgarlardan korunan ve içine soğuk hava hareketi olmayan, ufak vadiler (oluklar) yada alçak tazyik merkezleridir. Bu don bölgeleri bilhassa don zararlarına açıktır ve bu bölgelerde zirai etkinlik yapılmamalıdır.
  2. Bitki İdaresi: Bitkilerin en fazla hava akımına olanak verecek şekilde dikiminin yapılması bu mevzuda alınabilecek tedbirlerden en ekonomik ve en uygulanabilir olanıdır.
  3. Bitki seçimi ve üretimi: Dona karşı duyarlı olan meyve çeşitleri yerine,dirençli olanların üretilmesi don tehlikesini azaltacaktır.Elma yetiştiriciliğinde geç çiçeklenen türler tercih edilmelidir.Don riskinin arttığı dönemlerde herhangi bir toprak işleme yapılmamalı;yabancı otları temizlemenin haricinde başka herhangi bir kültürel işlem yapılmamalıdır.

2-      AKTİF YÖNTEMLER

  1. Havanın karıştırılması: Isı transferinin yoğun olduğu gecelerde yer ile temas eden hava soğuyarak yüzeye yakın yerde soğuk hava tabakası meydana gelir.Normal günlerde yerden yükseldikçe düşen ısı bu şekilde gecelerde yerden yükseldikçe artar. Üst seviyelerdeki daha sıcak hava ile aşağıdaki daha soğuk havanın karıştırılmasıyla don ziyanı en aza indirilebilir. Bu şekilde yere yakın soğuk hava tabakasının sıcaklığı birkaç aşama arttırılır. Bu , rüzgar makineleri, fanlar ve hatta helikopterler bile kullanılarak sağlanabilir.
  2. Direk hava ve nebat ısıtması: Yeryüzünden radyasyonla atmosfere olan ısı kaybını azaltmak için çoğu zaman ufak ateşler yakılmaktadır. Bu yöntemde odun, kömür yada mangal kömürü kullanılabildiği benzer biçimde, dizel yağlar da çeşitli tip ve büyüklüklerdeki uygun ekipmanlar yardımıyla yaygın olarak kullanılırlar. Fazlaca sayıda yakılan ufak ateşler, azca sayıdaki büyük ateşlere bakılırsa havayı ısıtmada daha etkilidir.
  3. Su uygulaması: Yağmurlama yönteminde, nebat su soğuduğu ve dondurulmuş olduğu vakit, radyasyonla kaybolan ısıyı kazandırmak için eritme ısısını ortama verir. 1 gr yada 1 santimetre3 suyun 1°C soğuması için 1 kalori ısı açığa çıkar, fakat nebat için daha mühim olan durum 1 gr suyun donması için 80 kalorinin açığa çıkmasıdır. Eğer yaprak yada tomurcuk ince bir su filmi kaplanırsa, suyun donmasıyla ısı açığa çıkar ve nebat sıcaklığının 0°C’nin altına düşmesi engellenir. Bu su filminin olabildiğince sürekliliği sağlanmalıdır, bu sayede nebat üstünde buz tabakaları oluşmasına ve ortam sıcaklığı donma noktasının altına düşmesine karşın nebat sıcaklığı donma noktasının altına düşmeyecektir.Islak termometre sıcaklığı donma noktasına ulaşmış olduğu vakit yağmurlama işlemine başlamaktır. Yağmurlama işlemi nebat dokularının dayanabilmesi için mümkün olmasıyla birlikte sürdürülmelidir. Uygulama hava sıcaklığı 0 °C’nin üstüne çıkıncaya kadar devam ettirilmelidir. Yağmurlama sistemi, ürün yitirilmesine niçin olabilen birkaç dakikalık tehlikeli sonuç devreyi engelleyecek yada kesecek şekilde tam ve devamlı olarak su örtüsü sağlamalıdır. Yağmurlama sisteminin evvel kontrol edilmesi gereklidir 12-20 saniye aralıklarla çalışan ufak yağmurlayıcılardan  da başarıya ulaşmış sonuçlar alınmıştır. Mini-spring sulama sistemi ile de dona karşı savaşım edilmektedir.Sistemin riskli durumlarda hava sıcaklığının 0°’Cye yükselinceye kadar çalıştırılması halinde don ziyanı tehlikesi azaltılmaktadır.
  4. Toprak işleme ve idaresi: Don zararlarını en aza indirebilmek için; toprak nemli, yabancı otları temizlenmiş, düzeltilmiş ve pekiştirilmiş olmalıdır. Don tehlikesi olan dönemlerden ilkin toprak üstündeki ürünler, organik madde artıkları, gübre artıkları ve yabancı otlar sürülmeli ve toprak sıkıştırılmalıdır. Bu işlemlerden sonrasında toprak sulanmalı ve kuru kalmasına fırsat verilmemelidir.

    Çiçeklenmeyi geciktirme: İlkbaharda meydana gelen son don olaylarının oldukca sık görüldüğü yerlerde, meyve ağaçlarının çiçeklenme devresinde don vakasından fazla zarar görmemesi için çiçeklenmenin geciktirilmesi amacıyla ağaç dipleri 1 m çapında açılarak kar yada buz kalıpları konulur. Elma üreticilerimizin  don ziyanı ile mücadelede gösterecekleri  çabayı yürekten kutlar, aynı çabayı, hastalık ve zararlılar ile mücadelede organik dengeyi gözeterek, sulama ve gübrelemeyi bilgili ve tekniğine uygun olarak  göstermelerini, bolca ve verimli ürün almalarını dilerim.

     
    ELMA ÜRETİCİLERİNİN YAPMASI GEREKENLER

    Elma üreticilerinin erken ilkbahar donlarına karşı zamanında uyararak lüzumlu tedbirleri almalarını sağlamak suretiyle her yıl Tarım İl Müdürlüğünde kriz masası oluşturulmaktadır.

    Burada sahada tahmin  ve erken uyarı istasyonlarından verdilerle Ulusal ve Uluslar arası meteorolojik tahminler beraber değerlendirilmektedir. Kriz masasında meydana getirilen tahmin ve değerlendirmeler genel niteliktedir.

    Hava sıcaklığı bölgeler itibariyle farklılık gösterebildiği benzer biçimde aynı bahçenin değişik noktalarında bu değişik dereceler de olabilmektedir. Bu nedenle; üreticilerimizin don için tehlikeli sonuç olan gecelerde bahçenin 3-4 değişik noktasına termometre asarak her saat ısı değişimlerini takip edip kaydetmelidirler. Bahçelerde don ziyanı daha oldukca gece yarısından sonrasında sabaha karşı olmaktadır. Bahçede ısı gece yarısı ( 0)  dereceye yaklaşırsa dondan korunmak amacıyla zaman geçirmeden suluma sistemleri çalıştırılmalıdır. Sulamaya ertesi gün hava sıcaklığı normale gelinciye kadar devam edilmelidir.
     

    İlgili Makaleler

    Başa dön tuşu
    toptan çakmak
    Pusulabet Betoffice Giriş ataşehir escort pendik escort sitene canlı tv ekle bonus veren siteler deneme bonusu veren siteler madridbet meritking kingroyal madridbet yeni giriş kingroyal giriş