Basın toplantısı düzenleyen Putin, “Minsk Anlaşması, dün Donbas’taki halk cumhuriyetlerinin tanınmasından oldukca öncesinde öldürüldü” dedi.
Anlaşmayı ortadan kaldıranların kendileri ya da tanıdıkları iki bölgenin yönetimleri olmadığını söyleyen Putin, bunun sorumluluğunun Kiev yönetiminde bulunduğunu savundu.
Peki, Moskova’nın Batılı ülkeler tarafınca görmezlikten gelmekle suçlamış olduğu, Putin’in ise artık var olmadığını söylediği Minsk Anlaşması nedir, neleri kapsıyor ve tarafları kimler?
Birinci antak kalma
Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgelerinde Rus destekli ayrılıkçı güçler ile Ukrayna’ya bağlı askeri birlikler içinde çıkan çatışmaları sonlandırmak amacıyla Rusya, Ukrayna, Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT) ve iki ayırlıkçı bölgenin temsilcileri Eylül 2014’te Belarus’un başkenti Minsk’te bir araya geldi.
Toplantının peşinden Kiev ile ayrılıkçı güçler, ağır silahların ortadan kaldırılması ve mahkum takası da dahil olmak suretiyle 12 madde üstünde anlaştı ve Minsk Protokolü diye de anılan ve ateşkesi amaçlayan Minsk Anlaşması’nı imzaladı.
12 Maddelik Minsk Protokolü,
- Derhal ateşkes ilanı edilmesi
- Ukrayna’daki silahlı gruplar askeri donanım, savaşçılar ve paralı askerlerin geri çekilmesi
- Ateşkesin Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı AGİT tarafınca gözlenip denetlenmesi
- Donetsk ve Luhansk’daki isyancıların elindeki bölgelere yönetim yetkileri devredilmesi
- Ukrayna-Rusya sınırının AGİT tarafınca gözlenmesi ve sınırda tampon güvenlik bölgeleri oluşturulması
- “Kapsayıcı ulusal diyalog”un devam ettirilmesi
- Donetsk ve Luhansk’da erken mahalli seçime gidilmesini içeriyordu.
Ancak antak kalma, her iki tarafın da sık sık gerçekleştirdiği ihlaller sebebiyle çatışmayı durdurmayı başaramadı.
İkinci antak kalma
Bundan 5 ay sonrasında Şubat 2015’te, Ukrayna’nın Rusya yanlısı ayrılıkçılara toprak kaybetmesinin peşinden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko’nun katılımıyla yeni bir toplantı daha gerçekleştirildi.
Batı yanlısı Kiev hükümeti toplantı öncesinde, varılacak her türlü anlaşmanın Minsk protokolünde çizilen sınırlara dayanması ve çatışma bölgesinde ateşkes duyuru edilerek ağır silahların geri çekilmesi taleplerini altını çizdi.
Kiev, Donetsk ve Luhansk bölgelerinin “federal” bir yapıya kavuşmasına karşı durdu sadece daha çok özerklik tanıyabileceğini ve Rus nüfusun anadile dair taleplerini karşılamaya hazır olduklarını söylemiş oldu.
Ukrayna hükümeti Rus ordusu ve askeri donanımının ülkesine geçmesine engel olunmasını da istedi.
Ayrılıkçı bölgenin sözcüleri ise toplantılar öncesinde yaptıkları açıklamalarda, Eylül 2014’te Minsk protokolüyle kayda geçirilen sınır çizgilerinin o tarihte geçerli olmadığını ve ilerledikleri alanlardan geri çekilmeyeceklerini belirtti.
İsyancılar ek olarak Ukrayna içinde hususi statü ya da özerklik şeklindeki bir çözümden değil ayrılıktan yana olduklarını da belirtti.
