Montrö Boğazlar Kontratı nedir? Montrö Boğazlar Kontratı maddeleri nedir? Türk Boğazlarından diğer ülkelerin geçij siyasetini ve boğazlar bölgesinin güvenliğini düzenleme eden kontrattır. İşte ayrıntılar…
Montrö Boğazlar Kontratı, Bulgarlar, Fransa, İngiltere, İrlanda ve Denizaşırı Britanya Ülkeleri, Hindistan İmparatorluğu, Elenler Kraliyeti, Japonya İmparatorluğu, Romanya Kraliyeti, SOVYET SOSYALIST CUMHURIYETLERI BIRLIĞI, Yugoslavya Kraliyeti ve Türkiye Cumhuriyeti içinde 1936 yılını imza atıldı.
MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ NEDİR?
Montrö Boğazlar Kontratı, Türk Boğazlarından geçiş rejimini ve boğazlar bölgesinin güvenliği işlerini düzenleme eden kontrattır.
– TİCARET GEMİLERİ
Madde 2
Barış zamanında, tecim gemileri, gündüz ve gece, sancak ve yük ne olursa olsun, aşağıdaki 3. madde kararları gizli saklı kalmak suretiyle, hiçbir işlem (formalite) olmaksızın, Boğazlardan geçiş ve gidiş-geliş (erişim) tüm özgürlüğünden faydalanacaklardır. Bu gemiler, Boğazlar’ın bir limanına uğramaksızın transit geçerlerken, Türk makamlarınca, alınması işbu Kontratının I sayılı Ek’inde öngörülen vergilerden ve harçlardan başka, bu gemilerden hiçbir vergi ya da harç alınmayacaktır.
Bu vergilerin ya da harçların alınmasını basitleştirmek suretiyle, Boğazlar’dan geçecek tecim gemileri, 3.
Bu teftiş, bir temiz sağlık evrakı (patentesi) ya da işbu maddenin 2. fıkrasındaki kararların kapsamına girmediklerini doğrulayan bir sağlık deklarasyonu gösteren gemiler için, gündüz ve gece, olabilen en büyük hızlıca yapılacak ve bu gemiler Boğazlar’dan geçişleri esnasında başka hiçbir duruş zorunda bırakılmayacaklardır.
İçinde veba, kolera, sarı humma, kirli humma (typhus exanlhematique) ya da çiçek hastalığı vakaları bulunan ya da yedi günden azca bir vakit evvel bu hastalıklar bulunmuş olan gemilerle, bulaşık bir limandan beş kez yirmi-dört saatten azca bir müddetten beri ayrılmış olan gemiler, Türk makamlarının gösterebilecekleri sağlık koruma misyonlularını gemiye almak suretiyle, sağlık istasyonunda duracaklardır.
ve 3. maddelerde öngörülen şartlar içinde Boğazlar’dan geçiş ve gidiş-geliş (erişim) özgürlüğünden faydalanacaklardır. Rehberlik ve yedekçilik (römorkörcülük) isteğe bağlı kalmaktadır.
Madde 5
Savaş zamanında, Türkiye savaşmışa, Türkiye ile muharebede olan bir ülkeye bağlı olmayan tecim gemileri, düşmana hiçbir şekilde destek etmemek şartıyla, Boğazlar’da geçiş ve gidiş-geliş (erişim) özgürlüğünden faydalanacaklardır.
madde kararlarının uygulanması tekrardan de sürdürülecektir; sadece, gemilerin Boğazlar’a gündüz girmeleri ve geçişin, her seferinde, Türk makamlarınca gösterilen yoldan yapılması gerekecektir. Rehberlik, bu vaziyette, lüzumlu kılınabilecek, sadece fiyata bağlı olmayacaktır.
Madde 7
“Ticaret gemileri” terimi, işbu Kontratın II. Kesiminin kapsamına girmeyen tam gemilere uygulanır.
KESİM II. – SAVAŞ GEMİLERİ
Madde 8
İşbu Kontrat bakımından, cenk gemilerine ve bu gemilerin kaliteleriyle tonajlarının hesabı için uygulanacak belirleme, işbu Kontratın II rakamlı Ek’inde yer edinen belirlemedir.
Madde 9
Deniz güçlerinin, sıvı olsun ya da olmasın, yakıt taşımak için bilhassa yapılmış olan destekçi gemileri, 13.
ve 18., maddeler gereğince kısıtlamaya bağlı tonajlar hesabına katılmayacaklardır. Bununla beraber, bu gemilerin, değişik geçiş şartlan bakımından, cenk gemileriyle bir yakalanmaları süregidecektir.
Bir evvelki fıkrada belirtilen destekçi gemiler, öngörülen kuraldışılıktan, sadece silâhları: yüzer hedeflere karşı en fazla 105 milimetre çapında iki toptan, hava hedeflerine karşı en fazla 75 milimetre çapında iki silâhtan fazlaca değilse faydalanabileceklerdir.
Madde 10
Barış zamanında, hafifçe su üstü gemileri, küçük cenk gemileri ve destekçi gemiler, ister Karadeniz’e kıyıdaş olan ister olmayan Devletlere bağlı bulunsunlar, sancakları ne olursa olsun, Boğazlar’a gündüz ve aşağıdaki 13.
Yukarıyadaki fıkrada belirtilen sınıflara giren gemiler haricinde kalan cenk gemilerinin sadece 11. ve 12. maddelerde öngörülen hususi şartlar içinde geçiş haklan olacaktır.
.
