Genel

Ortaoyunu nedir kısaca

ortaoyunu nedirortaoyunu hakkinda ayrintili bilgi h
Türk doğaçlama halk tiyatrosudur.Karagöz, meddah,kukla benzer biçimde diğer geleneksek seyirlik oyunlarla ortak yada benzer yönleri vardır.Oyun, izleyicilerin çevrelediği bir alanda oynandığı için adını buradan alır.Geleneksel Türk tiyatro anlayışının hususi, emsalsiz bir türüdür.

Anadolu Selçuklu döneminde karşılıklı konuşmaya dayalı oyunların varlığı bilinmektedir.Osmanlı döneminde de çalgılı , danslı ,taklide dayalı oyunlar kentlerde yaygındı ve rağbet görüyordu.Tarihsel gelişmesi içinde meydan oyunu ,kol oyunu, zuhuri benzer biçimde adlarla anılırken son olarak 19.yy.’da ortaoyunu adını almıştır.Ortaoyununun doğuşu hakkında ;Kanuni Sultan Süleyman döneminde Süleymaniye’de bulunan tımarhanedeki hastaların tedavisi için oynanan oyunlardan esinlenildiği , başka bir bilgiye gore gölge oyunu , Karagöz-Hacivat’tan etkilenildiği , öteki bir anlatıma gore ise, İtalyan halk komedyası izlerini taşımış olduğu söylenilmektedir.Ancak akla ve gerçeğe en yakın izahat, Osmanlı- Türk toplumunda çeşitli eğlencelerde görülen müzik, dans, yansılamak benzer biçimde ögelerin birazcık daha gelişerek ortaoyununun ortaya çıkmış olduğu yönündedir.

Ortaoyunu açık yerlerde , palanga yada meydan isminde olan yuvarlak yada elips alanlarda oynanır.Oyun alanı ip gerilmiş kazıklarla belirlenir.İzleyicilerin önünde köşede  çalgıcılar oturur.Erkek ve hanımefendilerin oturmuş olduğu kafes birbirinden ip gerili kazıklarla ayrılır.Oyuncular giysilerini sandık odası denilen önü perde ile kapatılmış yerde değiştirirlerdi.Oyunun başlıca dekoru ,yenidünya isminde olan 2-3 kanatlı bir paravan ve arkalıksız bir iskemledir.

Ortaoyunu 4 bölüme ayrılır.Mukaddime, muhavere,fasıl ve bitiş.Alana ilk Pişekar girer, baş çalgıcı zurnacı ile kısa bir konuşma yapar ve oyunun adını taktim eder.Oyunun ikinci mühim kişisi,Kavuklu alana gelir, aralarında konuşmaya başlarlar.Bu bölüm kendi içinde ikiye ayrılır.İlk bölüm arzbar olarak adlandırılır.Tekerleme adlı ikinci bölümde Kavuklu bir öykü anlatır.Oyunun aslolan kısmı , fasıldır.Kavuklu , devamlı sahnededir.Sahneye gelen çeşitli tiplerle güldürücü konuşmalar yapılır.Ara ara Pişekar sahneye çıkar ve tiplemeleri Kavuklu ile tanıştırır.Bitişte , Kavuklu ve Pişekar aralarında kısaca birkaç söz söylerler.Pişekar, oyunun son bulduğunu ve gelecek oyunun yerini duyurur.Müzik eşliğinde sahneden ayrılırlar.

Cumhuriyet döneminden sonrasında ,çağıl tiyatro karşısında varlığını daha çok devam ettirememiş, yavaş yavaş kaybolmuş ve usta meddah İsmail Dümbüllü ‘nün ölümü ile tarihe karışmıştır.

.

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu
toptan çakmak
Pusulabet Betoffice Giriş ataşehir escort pendik escort sitene canlı tv ekle bonus veren siteler deneme bonusu veren siteler madridbet meritking kingroyal madridbet yeni giriş kingroyal giriş