Romalıların kendine hususi şekillerle sayı yazılarına roma rakamı denir. Bu seneye özgü 2019 ve 2020 ve 2021 roma rakamı ve öteki romen rakamlarını tablomuzda bulabilirsiniz. Bunlara roma sayıları denilir. Roma sayıları hesaplama yapmayı gelin hep beraber bakalım. Roma sayıları iyi mi yazılır? Detaylarına bakalım.
göster
Roma Rakamıyla 2019 ve 2020 iyi mi yazılır?
| Yıl | Roma Rakamı |
|---|---|
| 1000 | M |
| 1100 | MC |
| 1200 | MCC |
| 1300 | MCCC |
| 1400 | MCD |
| 1500 | MD |
| 1600 | MDC |
| 1700 | MDCC |
| 1800 | MDCCC |
| 1900 | MCM |
| 1990 | MCMXC |
| 1991 | MCMXCI |
| 1992 | MCMXCII |
| 1993 | MCMXCIII |
| 1994 | MCMXCIV |
| 1995 | MCMXCV |
| 1996 | MCMXCVI |
| 1997 | MCMXCVII |
| 1998 | MCMXCVIII |
| 1999 | MCMXCIX |
| 2000 | MM |
| 2001 | MMI |
| 2002 | MMII |
| 2003 | MMIII |
| 2004 | MMIV |
| 2005 | MMV |
| 2006 | MMVI |
| 2007 | MMVII |
| 2008 | MMVIII |
| 2009 | MMIX |
| 2010 | MMX |
| 2011 | MMXI |
| 2012 | MMXII |
| 2013 | MMXIII |
| 2014 | MMXIV |
| 2015 | MMXV |
| 2016 | MMXVI |
| 2017 | MMXVII |
| 2018 | MMXVIII |
| 2019 | MMXIX |
| 2020 | MMXX |
2021 = MMXXI
2022 = MMXXII
Roma Rakamları Nasıl Yazılır ve Nasıl Okunur?
[table id=33 /]
Roma Rakamları tüm detaylarına bakalım.
1. Sembolleri ve değerlerini bilir.
Temel sembolleri ve ilgili değerlerini attığınızda, Roma rakamlarını okumak oldukça kolaydır.
Yedi temel sembol var. Bu yedi sembolle nerede ise istediğiniz sayıda sayı yapabilirsiniz (negatifler, ondalık sayı şeklinde egzotik sayılar hariç).
2. Bir sayı oluşturmak için bir yada daha çok sayı kullanıldığında, her sembolün kıymeti soldan sağa doğru (genel olarak) eklenmiş olur.
Harfler sayı oluşturmak için soldan sağa doğru azalan azami sırayla düzenlenir:
- II = 2
- XXX (10 + 10 + 10) = 30
- LII (50 + 1 + 1) = 52
- MMLVII (1000 + 1000 + 50 + 5 + 1 + 1) = 2,057
3. Bazı durumlarda, daha büyük bir rakamın önüne yerleştirilen daha düşük bir sayı, daha düşük rakamın büyükten çıkarılması icap ettiğini gösterir .
Çıkarma kuralı benzersiz bir sembolü olan bir numaraya yaklaştığınızda adım atar. Mesela 4’ü al. Kendi simgesi (“V”) olan 5 numaradan bir tek bir numara. Dört tane “ben” yazmak yerine, “IV” yazar, ki bu da 5’den 1 çıkartıp 4’ü almanızı gösterir.
9 iyi mi Kendi simgesine (“X”) haiz 10’dan bir tek bir haneli. Yani “VIIII” (5 + 1 + 1 + 1 + 1) yerine “IX” yazarsınız (1’den 10 çıkarılır).
Peki ya 40? Kendi sembolü (“L”) olan 50’den bir tek 10 uzaktayken, XXXX yazmak yerine, bir tek XL (50’den 10 çıkarılır) koyarsınız. Unutmayın, daha yüksek bir değerin önünde daha düşük bir kıymet gördüğünüzde , bu kaide devreye girer.
Eylemde çıkarma kuralının bazı daha örnekleri:
- 29 = XXIX (10 + 10 + (10-1))
- 399 = CCCXCIX (100 + 100 + 100 + (100-10) + (10-1))
- 444 = CDXLIV ((500-100) + (50-10) + (5-1))
Not: Çıkarma kuralı aslına bakarsak çağıl bir kuraldır. Antik Roma’dan meydana getirilen yazıtlar, eski Romalılar bunu kullanırken, hepsini tutarlı bir halde kullanmadığını gösteriyor. Bunun yerine, istediği sayıyı elde edene kadar sayı eklemeye devam ediyorlardı. Yani sayı 4 aslına bakarsak IIII yazılmış ve sayı 9, VIIII yazılmıştır. Bazı durumlarda, 5’i belirtmek için V’yi bile kullanmazlar ve bir tek IIIII’yi keserler.
4. Bir rakamın üstündeki bir çubuk, 1000 ile çarpmanız icap ettiğini gösterir.
MMM olarak 4000 yazmak yerine, bir tek IV (4 x 1000) olarak yazabilirsiniz .
Bu kuralın daha çok örneği, çıkarma kuralıyla birleştirildi:
- 4,949 = IV CMXLIX
- 6,354 = VI CCCLIV
- 9, 972 = IX CMLXXII
Çıkarma kuralı şeklinde, çubuk çarpan sembolü antik Roma’da sporadik olarak kullanıldı. İstedikleri 1.000 numaraya ulaşıncaya kadar Ms eklemeye devam etme ihtimalleri daha yüksekti. Bugün bile bar çarpanı çoğunlukla kullanılmıyor. Seneler Roma rakamlarıyla yazıldıklarında göremezsiniz. Böylece 2014 yılı MMXIV yazılmış olacaktı.
Biroldukca ortaçağ metninde, çarpan çubuğunu 100.000 arttırmak için üst çizgiyle beraber sayıdan ilkin ve sonrasında iki dikey çizginin eklenmesini görmüş olacaksınız. Öyleyse | IV | 400.000 olurdu.
