Tarihte 5 Mart gününde yaşanmış olan doğumlar, vefatlar ve ehemmiyetli vakalar, "Tarihte bugün ne oldu?" başlığı ile yurttaşlar tarafınca büyük bir merakla inceleniyor. Peki, tarihte bugün ne oldu 5 Mart? 5 Mart'ta ne oldu? Kim hayata merhaba dedi, kim can verdi? Detaylar haberimizde…
Günümüzde derhal her gün, tarihte yaşanmış olan ehemmiyetli gelişmelere tanık oluyor ve bu gelişimleri inceliyoruz. Yurttaşlar, tarihte 5 Mart günü ne bulunduğunu, ehemmiyetli zamanı vakaları, doğumları ve vefatları büyük bir merakla inceliyor.
Traven hayata merhaba dedi. Kimliğini açıklamayı yalanlayan ve gerçek adı asla bilinemeyen Traven’in kimliği hakkında kati olarak öğrenilen tek şey, romanlarının çoğunun Almanca olarak yazıldığı ve ilk baskılarının Almanya’da yapıldığıydı.
1912 – İtalyan Ordusu, hava balonlarını askeri emellerle kullanan ilk ordu oldu. İtalyanlar bu hava araçlarını, Türk korunma hatlarının gerisine bulgu yapmak emeliyle gönderdiler.
1917 – Woodrow Wilson, AMERIKA BIRLEŞIK DEVLETLERI Başkanlığı misyonuna ikinci kez getirildi.
1918 – Bolşevikler, Rusya’nın başşehrini Petrograd’tan Moskova’ya taşıdılar.
1920 – Türkiye Yeşilay Cemiyeti kuruldu.
1923 – Şile’de Rum Değirmenlik Semti’nde oluşan yangında, bir çok terk edilmiş takribî 550 Rum, 200 Müslüman hanesi, 100 dükkân, 1 cami, 2 kilise ve bazı resmi binalar yandı.
Roosevelt, tam bankaları kapattı ve finansal işlemleri durdurdu.
1942 – Mektep bahçelerine patates, yerelması ve fasulye şeklinde sebzeler dikilmeye başlandı.
1946 – II. Dünya Savaşı’nda ortaya çıkan ve Sovyetler Birliği ile Doğu Avrupa ülkelerini simgeleyen Demirperde terimi; ilk kere İngiltere Başbakanı Winston Churchill’in bir konuşmasında kullanıldı.
1950 – Eskikent’de su baskın faciayı: 50 bin kişi açıkta kaldı, 2500 ev devrildi ve 6 kişi boğuldu.
Ağır Ceza Mahkemesi’nde başlandı. Tarikat Şeyhi Kemal Pilavoğlu, 1954 senesinde mahkûm olduktan sonrasında Ticaniliği bıraktığını söylemiş oldu.
1953 – 1929’dan beri SOVYET SOSYALIST CUMHURIYETLERI BIRLIĞI liderliğini elinde yakalayan Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreteri Josef Stalin can verdi; bigün sonrasında yerine Malenkov geçti. Hakikat adı Yosif Vissariyonoviç Çugaşvili olan Stalin, Pravda’daki yazılarında ve Parti içinde, Rusça “çelik adam” anlamına gelen “Stalin” mahlasını kullanmaya başladı. Lakabı ise, Gürcü dilinde “Çivi” anlamına gelen “Koba”dır.
1956 – AMERIKA BIRLEŞIK DEVLETLERI’de Yüksek Duruşma, diğer duruşmaların mekteplerdeki ırk ayrımcılığını menetmesini onayladı.
1966 – İngiliz Hava Yolları’na (British Airways) ilişik Boeing 707 tipi bir yolcu uçağı, Fuji dağına düştü: 124 fert can verdi.
1969 – Yemin mecmuası’nde piyasaya çıkan “İşgal Toprağı, Kurt Köpeği” başlıklı yazısından dolayı suçlanan Yaşar Kemal salıverilme etti.
1969 – Balıkesir’de Akbaşlak Köyü Muhtarı, “aminli düğün tüzüğü” hazırladı ve mevlit okutmayan damatlara ceza kesileceğini deklare etti.
1971 – İstanbul’da Akbank’ın Selamiçeşme Şubesi silahlı 5 fert tarafını ceddildi, soygun maznunlarından olduğu ileri sürülen Salman Kaya, Bebek’te yakalandı.
1971 – Kırıkhan’da Türkiye Emekçi Partililere (TİP) saldırıldı; 3 fert can verdi, 23 kişi da yaralandı.
Bir duyum üstüne Polisin üniversiteye düzen etmiş olduğu baskında çatışma çıktı; Erdal Şener isminde talebe can verdi, yaralananlar da oldu. Kaçırılan askerler 8 Mart’ta özgür bırakıldı.
1972 – Ağustos 1971’de Sultanahmet’te esrar satarken yakalanan ve 6 yıl mapusa mahkûm edilen 14 yaşındaki İngiliz çocuk, Türkiye ile İngiltere içinde problem oldu. İngiliz medyayı, “Zalim Türkler” diye manşetler attı. Bunun üstüne Başbakan Nihat Erim, programında olmasına rağmen, AMERIKA BIRLEŞIK DEVLETLERI’ye giderken Londra’ya uğramadı.
1974 – Yom Kippur Savaşı: İsrail askerleri Süveyş Kanalı’nın batı yakasından çekildiler.
1978 – İstanbul İstinye’de meydana getirilen 23. Balkan Kros Şampiyonası’nda; Mehmet Yurdadön 12 bin metre, Sadık Salman 8 bin metre müsabakasında birinci oldular.
1979 – Uzay sondası Voyager 1, Jüpiter’in 172000 mil tanıdığından geçti.
1981 – İstanbul Sıkıyönetim Duruşması, yasa dışı teşkilat oluşturmak ve komünizm propagandası yapmak kabahatinden, 7 TİP idareyicisini tutukladı.
1984 – İstanbul Sıkıyönetim Askeri Duruşması, Papa’ya suikast düzen etmek kabahatinden Mehmet Ali Ağca hakkında oluşturulan davada vazifesizlik sonucu verdi.
1986 – Yüce Divan tarafınca iki yıl mapusa mahkûm edilen, daha önceki Devlet Bakanı İsmail Özdağlar’ın milletvekilliği, TÜRKIYE BÜYÜK MILLET MECLISI Genel Heyeti’nda düşürüldü.
1991 – Irak, Körfez Savaşı tutsaklarını özgür bıraktı.
1993 – Savaş uçaklarının bombaladığı Muş’un Kızılsu Vadisi’ndeki kamptan kaçmak isteyen 60 PKK militanı, patlamaların şiddetiyle kopan çığın altında kalmış olarak can verdi.
1999 – Çankırı Valisi Ayhan Çevik, bombalı atakta ağır yaralandı; koruma polisi ve iki lise öğrencisinin de öldüğü hücumu, yasa dışı TİKKO teşkilatı üstlendi.
2000 – İnternet vesilesiyle beynelmilel ün icra eden Mahir Davet, Forbes Mecmuası’nin en meşhur 100 bireyi arasına girdi.
2001 – Mekke’de Hac’da çıkan izdihamda, 35 hacı talibi can verdi.
2007 – Türkiye’de Vatanperverler Partisi, İçişleri Bakanlığı’na kurum arzuhali vererek resmen kuruldu.
2020 – Türkiye ile Rusya içinde devlet başkanları seviyesinde İdlib görüşmesi reelleşti.
DOĞANLAR
1133 – II.
David, İskoçya Kralı (ö. 1371)
1512 – Gerardus Mercator, Flaman kartograf (ö. 1594)
1563 – John Coke, İngiliz siyasetçi (ö. 1644)
1574 – William Oughtred, İngiliz matematikçi (ö. 1660)
1658 – Antoine de la Mothe Cadillac, Fransız kâşif (ö. 1730)
1685 – Georg Friedrich Händel, Alman bestekar (ö.1759)
1693 – Johann Jakob Wettstein, İsviçreli teolog (ö. 1754)
1696 – Giovanni Battista Tiepolo, İtalyan ressam (ö. 1770)
1703 – Vasili Trediakovski, Rus ozan (ö. 1769)
1748 – Jonas Carlsson Dryander, İsveçli botanikçi (ö. 1810)
1748 – William Shield, İngiliz müzisyen (ö. 1829)
1794 – Jacques Babinet, Fransız fizikçi (ö. 1872)
1814 – Wilhelm von Giesebrecht, Alman tarihçi (ö. 1889)
1815 – John Wentworth, Amerikalı siyasetçi (ö. 1888)
1815 – Mehmed Emin Âli Paşa, Osmanlı devlet adamı (ö. 1871)
1817 – Austen Henry Layard, İngiliz kazıbilimci (ö. 1894)
1853 – Howard Pyle, Amerikalı yazar ve çizer (ö. 1911)
1869 – Michael von Faulhaber, Alman kardinal ve başpiskopos (ö. 1952)
1870 – Frank Norris, Amerikalı yazar (ö. 1902)
1871 – Rosa Luxemburg, Polonyalı toplumcu devrimci (ö. 1919)
1873 – Olav Bjaaland, Norveçli kâşif (ö. 1961)
1874 – Henry Travers, İngiliz oyuncu (ö. 1965)
1879 – William Beveridge, İngiliz ekonomist (ö. 1963)
1886 – Dong Biwu, Çinli siyasetçi (ö. 1975)
1887 – Heitor Villa-Lobos, Brezilyalı bestekar (ö. 1959)
1890 – B.
1969)
1897 – Set Persson, İsveçli siyasetçi (ö. 1960)
1898 – Misao Ōkawa, Japon kadın (2013 yılından vefatına kadar “Yaşayan En Yaşlı Birey” unvanı sahibi) (ö. 2015)
1898 – Zhou Enlai, Çinli siyasetçi ve Başbakan (ö. 1976)
1901 – Louis Kahn, Amerikalı mimar (ö. 1974)
1902 – Edita Morris, İsveçli-Amerikalı yazar (ö. 1988)
1904 – Karl Rahner, Alman teolog (ö. 1984)
1905 – László Benedek, Macaristan doğumlu Amerikalı beyaz perde rejisörü (ö. 1992)
1908 – Irving Fiske, Amerikalı oyun yazarı (ö. 1990)
1908 – Rex Harrison, İngiliz oyuncu (ö. 1990)
1915 – Laurent Schwartz, Fransız matematikçi (ö. 2002)
1915 – Mehmet Kaplan, Türk edebiyatçı ve akademisyen (ö. 1986)
1918 – James Tobin, Amerikalı ekonomist ve Nobel Mükâfatı sahibi (ö. 2002)
1920 – José Aboulker, Cezayirli anti-Nazi direnişçi (ö. 2009)
1920 – Virginia Christine, Amerikalı oyuncu (ö. 1996)
1921 – Elmer Valo, Slovak-Amerikalı beyzbolcu (ö. 1998)
1922 – Pier Paolo Pasolini, İtalyan yazar ve film rejisörü (ö. 1975)
1923 – Laurence Tisch, Amerikalı yatırımcı (ö. 2003)
1925 – Jacques Vergès, Fransız avukat (ö. 2013)
1927 – Jack Cassidy, Amerikalı oyuncu (ö. 1976)
1933 – Hayati Hamzaoğlu, Türk beyaz perde oyuncusu (ö. 2000)
1933 – İsmail Ogan, Türk güreşçi
1934 – Daniel Kahneman, İsrailli ekonomist ve Nobel Mükâfatı sahibi
1934 – Halit Refiğ, Türk rejisör (ö. 2009)
1934 – James Sikking, Amerikalı oyuncu
1936 – Canaan Banana, Zimbabveli siyasetçi ve Devlet Başkanı (ö. 2003)
1936 – Dean Stockwell, Amerikalı oyuncu
1937 – Olusegun Obasanjo, Nijeryalı siyasetçi ve Devlet Başkanı
1938 – Fred Williamson, Amerikalı Amerikan futbolcusu ve oyuncu
1939 – Peter Woodcock, Kanadalı seri katil (ö. 2010)
1939 – Pierre Wynants, Belçikalı aşçı
1939 – Samantha Eggar, İngiliz oyuncu
1940 – Sepp Piontek, Alman futbol oyuncusu ve teknik direktör
1942 – Ahmet Arpad, Türk gazeteci yazar ve çevirmen
1942 – Felipe González Márquez, İspanyol siyasetçi ve Başbakan
1943 – Vedat Demircioğlu, Türk devrimci (İTÜ talebesi ve Türkiye’de 68 Kuşağının can veren ilk adı) (ö. 1968)
1945 – Meral Çetinkaya, Türk beyaz perde ve tiyatro sanatçısı
1949 – Bernard Arnault, Fransız iş adamı
1951 – Yusuf Ziya Özcan, Türk akademisyen ve dış ilişkiler uzmanı
1956 – Teena Marie, Amerikalı müzisyen, şarkı sözü yazarı ve yapımcı (ö. 2010)
1959 – Hüseyin Çelik, Türk politikacı, akademisyen ve yazar
1960 – Mehmet Metiner, Türk politikacı
1964 – Hakan Reel, Türk tiyatro, beyaz perde ve TV dizileri oyuncusu
1968 – Müfit Can Saçıntı, Türk rejisör, oyuncu ve senarist
1970 – Emre Kınay, Türk oyuncu
1970 – John Frusciante, Amerikalı müzisyen ve Red Hot Chili Peppers üyesi
1973 – Nelly Arcan, Kanadalı romancı (intihar) (ö. 2009)
1973 – Nicole Pratt, Avustralyalı tenisçi
1974 – Eva Mendes, Amerikalı oyuncu
1974 – Matt Lucas, İngiliz güldürmen
1975 – Jolene Blalock, Amerikalı oyuncu
1977 – Taismary Agüero, Küba asıllı İtalyan voleybolcu
1979 – Çiğdem Aysu, Türk kadın oyuncu
1984 – Aarthi Agarwal, Amerikalı kadın oyuncu (ö. 2015)
1986 – Adem Kılıççı, Türk boksör
1986 – Julie Henderson, Amerikalı model
1988 – İsmail Keleş, Türk atıcı
1989 – Sterling Knight, Amerikalı oyuncu ve müzisyen
1990 – İlham Tanui Özbilen, Türk atlet
1996 – Franco Acosta, Uruguaylı futbolcu
1998 – Merih Demiral, Türk futbolcu
CAN VERENLER
1534 – Antonio da Correggio, İtalyan ressam (d. 1489)
1539 – Nuno da Cunha, Portekizli siyasetçi ve Hindistan Valisi (d. 1487)
1611 – Shimazu Yoshihisa, Japon samuray (d. 1533)
1622 – I.
Mankiewicz, Amerikalı senaryocu (d. 1897)
1953 – Josef Stalin, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri (d. 1879)
1953 – Sergey Sergeviç Prokofyev, Rus bestekar (d. 1891)
1963 – Patsy Cline, Amerikalı müzisyen (d. 1932)
1965 – Chen Cheng, Çinli siyasetçi (d. 1897)
1965 – Pepper Martin, Amerikalı beyzbolcu (d. 1904)
1966 – Anna Akhmatova, Rus ozan (d. 1889)
1974 – Sol Hurok, Rus-Amerikalı emprezaryo (d. 1888)
1977 – Tom Pryce, İngiliz Formula 1 sürücüsü (d. 1949)
1980 – Jay (*5*), Kanadalı oyuncu (d. 1912)
1980 – Winifred Wagner, Alman opera yapımcısı (d. 1897)
1981 – Yip Harburg, Amerikalı şarkı sözü yazarı (d. 1896)
1982 – John Belushi, Amerikalı oyuncu (d. 1949)
1983 – Mustafa Uykusuz (Mim Uykusuz), Türk karikatürist (d. 1922)
1984 – Tito Gobbi, İtalyan bariton (d. 1915)
1984 – William Powell, Amerikalı oyuncu (d. 1892)
1988 – Alberto Olmedo, Arjantinli güldürmen (d. 1933)
1990 – Edmund Conen, Alman futbolcu (d. 1914)
1991 – Kazım Taşkent, Türk politikacı, siyasetçi ve Yapı ve Kredi Bankası’nın kurucusu (d. 1895)
1995 – Vivian Stanshall, İngiliz müzisyen, oyuncu ve yazar (Bonzo Dog Band abonesi) (d. 1943)
1996 – Whit Bissell, Amerikalı oyuncu (d. 1909)
1997 – Samm Sinclair Baker, Amerikalı yazar (d. 1909)
1999 – Richard Kiley, Amerikalı oyuncu (d. 1922)
2000 – İzzet Baysal, Türk mimar ve sanayici (d. 1907)
2000 – Lolo Ferrari, Fransız oyuncu (d. 1962)
2001 – Necmi Rıza Ayça, Türk karikatürist (d. 1914)
2004 – Walt Gorney, Amerikalı oyuncu (d. 1912)
2006 – Richard Kuklinski, Amerikalı seri katil (d. 1935)
2010 – Peter Woodcock, Kanadalı seri katil (d. 1939)
2010 – Richard Stapley, İngiliz oyuncu ve yazar (d. 1923)
2013 – Hugo Chávez, Venezuela Devlet Başkanı (d. 1954)
2016 – Mithat Danışan, Türk bas gitarcı (d. 1949)
2016 – Raymond Samuel Tomlinson, Amsterdam, New York doğumlu bilgisayar programcısı ve “@” işaretini adreslerde ilk kullanan fert (d. 1941)
2016 – James Douglas, Amerikalı beyaz perde oyuncusu (d. 1929)
2021 – Suna Tanaltay, Türk eğitmen, yazar, televizyoncu
Kaynak = süperhaber.tv
.
