Yelken; kayık ve gemileri esinti gücüyle yürütmek için direklerine uygun bir biçimde takılan sert, sağlam ve kalın bez, böyle bezleri olan deniz taşıtı demektir. Değişik bir ifade ile yelken; geniş bir yüzey oluşturacak şekilde yan yana, şeritler vaziyetinde dikilerek teknenin direğine takılan, esintinin gücüyle teknenin yol almasını sağlayan kumaş demektir. Yelken açmak ise; hazırlanıp yola çıkmak, hareket etmek manalarına kazanç.
İşte yelken kelimesi ile alakalı cümleler.
– Yelken açmakta geç kalmayın, seri edin.
– Onlar çoktan yelken bastılar.
– Ben gemi olurum, sen kaptan ol / Yelken açarız bir sabah zamanı. (C. S. Tarancı)
– Geminin yelkenlerinin elden geçip de yenilenmeisini bekliyorum.
– Bir gemi yelken açtı hayâl abuhavalarına. (A. M. Arolat)
– Rıhtıma kurumak üzere yelkenler serilmişti. (S. F. Abasıyanık)
– Esintide şişen yelkenleri gelişiyor, gelişiyordu.
N. Sepetçioğlu)
– Bu geminin yelkenleri kasırgada çok büyük zarar bakmış.
– Odanın ortasında yelken bezinden bir yaygı… (H. R. Gürpınar)
– Denize açılmadan evvel yelkenleri hoşça onarmamız gerekiyor.
– Kış geliyor, yelkenler emin bir yerde kışlar. (A. M. Arolat)
– Bizi tespit etmek için denizlerin değişik kıyısından bir yelkenli yola çıktı. (A. N. Asya)
– Bu kasırgada geminin yelkenleri çok büyük zarar aldı.
– Beyaz yelkenlerin kayıp gittiği şurup renkli denizler.
H. Karay)
– Yelkenleri hemen indirmeye hiç gerek yok.
– Ümîdimin sedeften gemisi yelken açtı. (N. H. Onan)
– Kabarık yelkenlerle enginden ganîmet getiren kavuklu reislerin dört çehre yıldır, üç çehre yıldır toz olmuş tüvânâ sevinçlerini hissetmeye başlıyorum. (R. E. Ünaydın)
– Kavradın değil mi, tepeleyecekti seni oğlan. Hemen yelkenleri suya indiriverdin. (P. Safâ)
– Yelken dikmekte ivedi etmeyin, rüzgarın dinmesini bekleyin.
– Ben böyle çıkışınca ister istemez yelkenleri suya indiriyorlardı. (R.
Güntekin)
– Yelkenleri suya indirerek, “Canım, sizden ayrılmak isteyen var mı a kardeş!” (A. M. Efendi)
– Hani evlenmeyecektin, bakıyorum da yelkenleri suya indirmişsin.
– Yelkenleri nasıl da suya indi dediğini yaptıramayınca.
Yelken ile alakalı tabirler ve anlamları
.
