Yutmak; ağızda olan bir şeyi boğazdan aşağı indirmek, yemek demektir. Yutmak mecaz anlamı ise; inanmak, aldanmak, kanmak, açıklamak istediği bir sözü kendini tutarak açıkla, direnmek, sesini çıkarmayıp susmak, suskunca dayanmak, sindirmek, iyice yada beceriksizsiz olarak bilmek, hakkı olmayan bir şeyi kendine mâletmek, zorbalıkla almak, ışık, ses eforunu, parlaklığını eksiltmek gibianlamlara kazanç. İşte yutmak kelimesi ile alakalı cümleler.
– Kızım ağzındaki lokmayı yut öyle konuş.
– Ufak balıklara büyüklerini yutmak iştihâsı verdi.
H. Karay)
– Ahmet gülerek hapı alır ve küçücük tâneyi gözle güç bakılır bir ivedilikle yutar. (B Fâik)
– Karac’oğlan der ki yemin etmeyim / Ballar yalayıp da ağu yutmayım. (Karacaoğlan)
– Bize numara yapma, yutacak enayi değiliz. (S. M. Alus)
– Bu duygu bana o kadar hakîkî göründü ki lokmayı yutamadım, çıkaramadım ve kıpkırmızı kesildim. (P. Safâ)
– Ülen Ahmet! Altı palamutu nerene yuttun? (B. Felek)
– Ben bu ağır sözleri yutmam.
– Ben bunu düşündükçe yutamıyorum.
V. Paşa)
– Bazı heceleri yutuyor.
– Ne zamandır içimden taşıyor taşıyor, fakat yeniden yutuyor, açıkla. (M. Yesâri)
– Kimseye renk vermemek mücadelesiyle tekmil teessürâtını yutup tutuklamaya zoraki olurdu. (N. Nâzım)
– Ona verilecek yanıt dilimin ucuna geldi ama yuttum.
– Deniz neyi yutmaz? Süprüntü veya çiçek, hepsini… (R. H. Karay)
– Bazen üçer çehre sayfalık iki kitabı birden, yirmi dört saat zarfında hatmedip yuttuğu olurdu.
K. Karaosmanoğlu)
– Gözlerime bak bakayım. Ha şöyle! Ben bunları yutar mıyım sanıyorsun? (R. N. Güntekin)
– Bu sesler arasında gitgide gelişen bir uğultu vardı ki her şeyi yutuyor, sayhalar, nâralar bunun içinde kayboluyordu. (M. Rauf)
– Duvarlar tam ışıkları yutuyor, ulusun üstüne bir toprak rengi dökülüyor. (M. Ş. Esendal)
– Nüfus eksilmişti, köyde ekseriyeti ihtiyarlarla bayanlar teşkil ediyordu. Eseoğlu borç verip yutamadığı için Kumdere’ye garazdı.
Seyfeddin)
– Bunun mânâsı yutmadık demekti. (R. C. Ulunay)
– Muhakkak alay etmek istiyordu ve bu o kadar aşikâr idi ki tâbîr-i mahsûsuyle yutmadığımı anlatacak bir fırsat gözlemeye başladım. (H. Z. Uşaklıgil)
Kitap ile alakalı sözler
.
