Kitap Künyesi

Yazar: Michael H. Hart

Çevirmen: Nurşan Üstüntaş

Orijinal Adı: The 100

Yayın Evi: Neden Kitap

İSBN: 9789752541122

Sayfa Sayısı: 504

Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100 Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Michael Hartın tartışmalara neden olan kitabı “En Etkin 100” 1978 senesinde ilk kez yayınlandığında eleştirmenler yazarın oldukça yürekli olduğundan bahsediyordu: Hart, kendince en etkili bulmuş olduğu kişilerin listesini yapmakla

kalmamış, onları tesir derecelerine bakılırsa de sıralamıştı.

Söylemek gerekir ki, eleştirmenler yanıldı: Kitap o günden bu güne iyi bir satış

grafiği elde etti. Seneler geçtikçe Hartın elindeki sıralama azalıp çoğaldı, listeye yeni adlar

eklendi, revize edilmiş yeni baskılar yapılmış oldu ve kitaba olan ilgi hep taze kaldı. Elinizde

tuttuğunuz, kitabın yenilenmiş ve genişletilmiş baskısı…

Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100 Alıntıları – Sözleri

• “fikirler ordulardan oldukca daha üstün değil midir? Kalemin kılıçtan üstün olduğuna inanırım…”
• “Yoksulluk; devrimin ve suçun anasıdır.”
• “İnsan özgür doğar
  fakat her yerde zincire vurulur.”
  [Jean Jacques Rousseau]
• İskender M.Ö. 323’te öldüğünde, Anti Makedon ayrılıkçılar Atina’ da kontrolü ele geçirdi ve Aristoteles “dinsizlik”le suçlandı. Sokrates’in yetmiş altı yıl önceki sonunu hatırlayan Aristoteles, Atina’ya, felsefeye karşı ikinci kez günah işleme şansı vermeyeceğini söyleyerek şehirden firar etti.
• Hayat acılar ve ölümlerle oldukca acele silinen geçici zevklerin ötesinde bir şey olmalı.
• Buda’nın temel öğretisi, Budistlerin “Dört soylu gerçek” olarak adlandırdığı söylemle özetlenebilir: Birincisi, insan yaşamı aslına bakarsak mutsuzluktan ibarettir; ikincisi, bu mutsuzluğun sebebi insanoğlunun bencilliği ve doymak bilmez istekleridir; üçüncüsü, kişinin bencilliği ve istekleri sona erdirilebilir, tüm bu doymak bilmez arzu ve iştah ortadan kaldırıldığında erişilen durum “nirvana” olarak adlandırılır ve dördüncüsü, bencillik ve isteklerden kaçışın yöntemi’ “sekiz katlı yol” diye adlandırılır: Doğru görüş, doğru düşünce, doğru konuşma, doğru işler yapma, doğru yaşama, doğru çaba gösterme, doğru düşünme ve doğru meditasyon.
• Aristoteles’ e duyulan hayranlık o denli büyüdü ki, Ortason zamanların sonlarına doğru O’nu ilahlaştırmaya yaklaştı. Eserleri yolu aydınlatan bir ışık olmak yerine, sorgulamayı daha öteye götürmeyi yasaklayan bir tür entelektüel deli gömleği haline geldi.
• Pavlus asla evlenmemiştir; hatta, bunu kanıtlamanın bir yolu bulumamakla beraber, hiçbir vakit bir hanımla ilişkiye girmemiş benzer biçimde görünmektedir. Cinselliğe ve bayanlara bakışı, Kutsal kitaba girmiş olması sebebiyle, bu mevzuda ondan sonra benimsenmiş tutum ve davramşlar üstünde belirgin bir etkiye haizdir. Konu ile alakalı en meşhur söylemi (Korintliler 7:8-9) şudur: “Dolayısıyla evlenmemiş olanlara ve dullara şunu söylüyorum, benim benzer biçimde kendilerine ha­ kim olabilirlerse bu onlar için iyidir. Ama kendilerini tutamıyorlar­ sa evlensinler, şu sebeple evlenmek yanmaktan iyidir.”
• Descartes’in fikirlerinden minimum beş tanesi Avrupa fikir sisteminde mühim tesir yapmıştır:
  a) Evreni mekanik bir sistem olarak görmesi
  b) Bilimsel araştırmalara karşı pozitif tutumu
  c) Matematiğin bilimde kullanılmasına verdiği ehemmiyet
  d) Başlangıçta her şeye şüpheyle yaklaşılması icap ettiğini savunması
  e) Epistemolojiye (informasyon felsefesi) gösterdiği ilgi

Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100 İncelemesi – Kişisel Yorumlar

Milattan ilkin tarihlerden başlayıp günümüze kadar ulaşan süreçte, Dünya denilen evrende pek oldukca isim gün yüzüne çıktı. Pek oldukca isim ülkelerinin yönetiminde ve güç kazanmasında etkili oldu. Pek oldukca isim, yapmış olduğu icatlar ve gözlemleriyle insanlığa büyük yarar sağlamış oldu. Sayısız şahıs sayabiliriz bu mevzuda, sıralama on binlerce kişiyi aşabilir. Bu düşünceden hareketle yazarımız Hart, “Dünyaya Yön Veren En Etkin 100” adlı kitabını hazırladı ve kendi düşünceleri ile araştırmalarının yardımıyla bizlere 100 kişilik bir sıralama oluşturdu. Kesin olarak söylemeliyim ki sıralama, Hart’ın öznel fikirleri ve yargılarından oluşuyor. Her bir kişinin ilkin yaşamı hakkında bilgiler veren yazar, sonrasında ise o kişinin niçin listede olduğuna ve insanlığa faydalarına yönelik açıklamalar yapıyor. Yalın bir dil kullanılan kitap, oldukça akıcı aşama kaydediyor. Şahsen ben kendi öznel değerlendirmemde, bu yüz kişilik listeden 34 kişiyi gereksiz buldum. Yani bu 34 kişiden ilkin, listeye girmesi ihtiyaç duyulan başka insanoğlu var. Hz Muhammed, Hz İsa, Hz Musa, Aziz Paul, Papa II. Urban ve daha niceleri; en etkin yüz sıralamasında bence o denli öneme haiz değiller.
Hart’ın sıralaması 36 bilim insanı ve icat eden, 31 siyasal ve askeri önder, 14 felsefeci ve düşünür, 11 dini önder, 5 sanatçı ve edebiyatçı, 2 kaşif ve 1 sanayiciyi içeriyor. Dünyayı bilimin şekillendirdiğini bir kez daha görüyoruz bu sıralamada… Bu listedeki insanların dikkat çekici özelliği, 69’unun Avrupalı olmasıdır. İngilizler, burada 18 şahıs ile başı çekmektedir. 100 kişiden 32’si milattan ilkin ve sonraki dönemlerde ortaya çıkarken, 68’i ise 15. yüzyıl itibariyle varlık gösteriyor. Sadece hakkaten yaşamış bireylerin yer almış olduğu bu listede, dünyaya yarar ve tarihsel süreçte alınan rol mühim gözetildi. Benim için fazlasıyla noksan bir listeydi, oldukca tatminkar bulmadım. Eleştirdiğim ilk nokta; Marie Curie hariç adam egemen bir sıralama olmasıydı, birazcık daha hanım eklenebilirdi. İkinci olarak, sanat ve edebiyat dallarında daha oldukca katılım beklerdim. Üçüncü noktada; Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu, Ulu Önderimiz ve Başkomutanımız Mustafa Kemal Atatürk bu listede kesinlikle yer almalıydı. Sonrasında; Kasparov, Michael Jordan, Muhammed Ali benzer biçimde küresel ölçekte mühim bir boyuta ulaşmış spor adamları listede kendine yer bulabilirdi. Spor alanından bir şahıs dahi seçilmemiş. Beşinci olarak tarihimize baktığımızda, Fatih Sultan Mehmet ve Yavuz Sultan Selim benzer biçimde mühim Osmanlı padişahlarının listede yer alması gerektiği kanaatindeyim. Son noktada, Michael Foucault olmadan, bu listenin hep yarım kalacağını düşünüyorum. Tüm bu yönlerinden dolayı listeyi noksan gördüm ve puanım bu sebepten düşüktü. İstediğimi bulamadığım bir kitaptı. (Batuhan Babaoğlu)

Kitabı bir solukta bitirdim diyebilirim, iyi mi bittiğini anlamadım. Dili akıcı, can sıkan olmayan bir üslup, kolay anlaşılabilir. Yazar kendince tarihte etkili rol oynadığını düşündüğü kişileri en etkiliden daha azca etkiliyene doğru sıralamış. İçindeki şahsiyetlerin ilkin kısa biyografisini verip neler üstünde etkili olduklarını, niçin mühim olduklarını tartışmış ve olabilecek itirazlara yanıt vermeye çalışmış. Kitaptaki şahıslar derhal her insanın aşina olduğu ünlüler olmakla beraber, bir çok insanoğlunun -daha doğrusu o mevzuyla ilgili olmayanların- adını ilk kez duyacağı adlar mevcut (Pincus, Mahavira, Pizarro… vs.).Yazarla bir çok mevzuda mutabığız ve bu kitabından edindiğim kıymetli bilgiler oldu.
Bununla beraber yazar ve yaratı hakkında yapılacak eleştiriler de yok değil;
-Her şeyden ilkin listede bazı mühim adlar noksan Sözgelimi, Nietzsche, Tesla, Kraliçe Victoria -liste uzatılabilir- hakkaten etkili adlar olmalarına karşın kitapta yok. (Hatta bugünkü elektriği Tesla yardımıyla kullanmamıza karşın paye Edison’a verilmiş.)
-Listede bir tane bile Türk büyüğü yok. Etkili olmayan liderlerden bahsetmiyorum, hakkaten zamanı değiştirmiş kişilerden bahsediyorum. Mesela, Attila, Alparslan, Emir Timur, Fatih Sultan Mehmet, Atatürk vb. (Gazi Paşa ve Timur “anmaya kıymet kişiler” bölümünde adı geçse de) yok.
-Keza bir tane bile İslam alimi yok (Farabi, Biruni, İbn Sina, İbn Haldun -liste rahatça uzatılabilir). Kitapta etkili diye saydığı birkaç şahıs Müslüman bilim adamlarından yararlanmıştır ve bu alimler Batı’yı derinden etkilemiştir.
-Mucitlerden bahsedelim, yazara bakılırsa etkili olabilmek için insan ve cemiyet yararına buluş yapmış olanlar ‘etkili’. Doğum denetim hapını gören Pincus’u listeye alan yazar; altıpatları buluş eden Samuel Colt’u, makineli tüfeği buluş eden Hiram Maxim’i, tankı buluş eden Lancelot de Mole’ü listeye almamış. Bu silahların tarihte ne kadar etkili oldukları malumdur.
-Son olarak, kitapta Hitler’e aşırı yüklenilmiş. Yazar “tarihin emsalsiz en fena kişisi” duyuru etmiş. Kesinlikle katılmıyorum ve buradan Hitler’i savunduğum anlaşılmasın, lakin tarihte Hitler’den daha “iğrenç” (yazar kitapta Hitler’i iğrenerek dahil ettiğini söylediği için bu ifadeyi kullandım) mahluklar olduğu da muhakkaktır. (Caligula, Kazıklı Voyvoda, Lenin, Stalin, Mao, Pol Pot -liste aynı şekilde rahatça uzatılabilir). Örnek olarak, Stalin Hitler’den daha çok emek harcama kampı açmış, kendi halkını aç bırakmıştır. Mao, kat kat fazla insan öldürmüş, işkence etmiş, kendi ülkesini iç harbe sürüklemiştir.
Sözün aslı, yazar bazı hususlarda hakkı teslim etmekle beraber, bir noktada tamamen hazzı ve taraflı hareket etmiştir. (Nuri Kopmaz)

Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100 PDF indirme linki var mı?

Michael H. Hart – Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100 kitabı için internette en oldukca meydana getirilen aramalardan birisi de Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100 PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan bir çok kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF’leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.

Kitabın Yazarı Michael H. Hart Kimdir?

Astrofizikçi ve Yazar olan Michael H. Hart, yazıya döktüğü En Etkin 100 adlı kitabı ile popularite kazanmıştır.

Michael H. Hart Kitapları – Eserleri

• Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100

Michael H. Hart Alıntıları – Sözleri

• Pavlus asla evlenmemiştir; hatta, bunu kanıtlamanın bir yolu bulumamakla beraber, hiçbir vakit bir hanımla ilişkiye girmemiş benzer biçimde görünmektedir. Cinselliğe ve bayanlara bakışı, Kutsal kitaba girmiş olması sebebiyle, bu mevzuda ondan sonra benimsenmiş tutum ve davramşlar üstünde belirgin bir etkiye haizdir. Konu ile alakalı en meşhur söylemi (Korintliler 7:8-9) şudur: “Dolayısıyla evlenmemiş olanlara ve dullara şunu söylüyorum, benim benzer biçimde kendilerine ha­ kim olabilirlerse bu onlar için iyidir. Ama kendilerini tutamıyorlar­ sa evlensinler, şu sebeple evlenmek yanmaktan iyidir.” (Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100)
• “fikirler ordulardan oldukca daha üstün değil midir? Kalemin kılıçtan üstün olduğuna inanırım…” (Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100)
• Buda’nın temel öğretisi, Budistlerin “Dört soylu gerçek” olarak adlandırdığı söylemle özetlenebilir: Birincisi, insan yaşamı aslına bakarsak mutsuzluktan ibarettir; ikincisi, bu mutsuzluğun sebebi insanoğlunun bencilliği ve doymak bilmez istekleridir; üçüncüsü, kişinin bencilliği ve istekleri sona erdirilebilir, tüm bu doymak bilmez arzu ve iştah ortadan kaldırıldığında erişilen durum “nirvana” olarak adlandırılır ve dördüncüsü, bencillik ve isteklerden kaçışın yöntemi’ “sekiz katlı yol” diye adlandırılır: Doğru görüş, doğru düşünce, doğru konuşma, doğru işler yapma, doğru yaşama, doğru çaba gösterme, doğru düşünme ve doğru meditasyon. (Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100)
• Descartes’in fikirlerinden minimum beş tanesi Avrupa fikir sisteminde mühim tesir yapmıştır:
  a) Evreni mekanik bir sistem olarak görmesi
  b) Bilimsel araştırmalara karşı pozitif tutumu
  c) Matematiğin bilimde kullanılmasına verdiği ehemmiyet
  d) Başlangıçta her şeye şüpheyle yaklaşılması icap ettiğini savunması
  e) Epistemolojiye (informasyon felsefesi) gösterdiği ilgi (Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100)
• Hayat acılar ve ölümlerle oldukca acele silinen geçici zevklerin ötesinde bir şey olmalı. (Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100)
• “Yoksulluk; devrimin ve suçun anasıdır.” (Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100)
• “İnsan özgür doğar
  fakat her yerde zincire vurulur.”
  [Jean Jacques Rousseau] (Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100)
• İskender M.Ö. 323’te öldüğünde, Anti Makedon ayrılıkçılar Atina’ da kontrolü ele geçirdi ve Aristoteles “dinsizlik”le suçlandı. Sokrates’in yetmiş altı yıl önceki sonunu hatırlayan Aristoteles, Atina’ya, felsefeye karşı ikinci kez günah işleme şansı vermeyeceğini söyleyerek şehirden firar etti. (Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100)
• Aristoteles’ e duyulan hayranlık o denli büyüdü ki, Ortason zamanların sonlarına doğru O’nu ilahlaştırmaya yaklaştı. Eserleri yolu aydınlatan bir ışık olmak yerine, sorgulamayı daha öteye götürmeyi yasaklayan bir tür entelektüel deli gömleği haline geldi. (Dünya (*100*) Yön Veren En Etkin 100)