İktisat Üzerine kimin eseri? İktisat Üzerine kitabının yazarı kimdir? İktisat Üzerine konusu ve anafikri nedir? İktisat Üzerine kitabı ne konu alıyor? İktisat Üzerine PDF indirme linki var mı? İktisat Üzerine kitabının yazarı Ksenophon kimdir? İşte İktisat Üzerine kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi…

Kitap Künyesi

Yazar: Ksenophon

Çevirmen: Ari Çokona

Editör: Alkan İnal

Orijinal Adı: Οικονομικός

Yayın Evi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları

İSBN: 9786254051449

Sayfa Sayısı: 112

İktisat Üzerine Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Ksenophon (MÖ ortalama 432 – MÖ 355): Atinalı yazar, tarihçi, komutan. Peloponnesos Savaşı’nda kentinin yenilgisini demokrasiden meydana gelen disiplin eksikliğine bağlayarak demokratik yönetime karşı tavır aldı. MÖ 394’teki Koroneia Savaşı’nda Sparta saflarında Atinalılara karşı savaştı. Bunun üstüne ihanetle suçlanarak sürgün edildi ve tüm mal varlığına el kondu. Sokrates’in talebesi olan Ksenophon ilk eserini haksız ölümü üstüne hocasını korumak için çaba sarfetmek için yazmıştır. En tanınmış eseri Pers prensi Kyros’un iktidar mücadelesinde yer edinen Yunan askerlerin yurda dönüş macerası Anabasis – On Binler’in Dönüşü’dür. Devlet adamlığı mevzusundaki Kyros’un Eğitimi ve Tiranlık Hakkında, Spartalılara ilişkin Hellenika ve Lakedaimonların Devleti ve tarihin ilk ekonomi ve işletmecilik kitabı olarak tanımlanabilecek olan Oikonomikos başlıca eserleri içinde yer alır. Ksenophon bu eserinde çağının toplumsal, ekonomik ve hukuki yaşamı hakkında kıymetli bilgiler aktarır, mutluluk ve refah içinde hayata devam etmenin yollarını öğretir.

İktisat Üzerine Alıntıları – Sözleri

• Fiziksel gücüyle değil, iradesiyle büyük işler başaranlar hakkaten büyüktürler.
• Güzel ve asil duygular gençliğe özgü beşerî güzellikle değil, insanların gündelik yaşamının erdemleriyle güçlenir.
• Dolayısıyla bir şey onu kullanmasını bilen için değerliyken, onu kullanmasını bilmeyen için değersizdir.
• “Acaba soru sormak bir eğitim yöntemi midir İskhomakhos? Çünkü sorduğun bu sorular sayesinde öğrendiğimi fark ettim.”
• “Fiziksel gücüyle değil, iradesiyle büyük işler başaranlar gerçekten büyüktürler.”
• “Mesleklerine özen göstermeyenlerin acılar çektiğini, dikkatlerini yoğunlaştırarak mesleklerine özen gösterenlerin ise işlerini daha kolay ve daha çabuk bitirdiğini, daha çok kâr ettiğini gördüm.”
• Sokrates: “Dolayısıyla bir şey onu kullanmasını bilen için değerliyken, onu kullanmasını bilmeyen için değersizdir.”
• “Bir şey onu kullanmasını bilen için değerliyken, onu kullanmasını bilmeyen için değersizdir.”
• “… sana yemin ederim ki bütün insanlar doğaları gereği kendilerine kâr getirecek şeyleri severler.”
• “Fiziksel gücüyle değil, iradesiyle büyük işler başaranlar gerçekten büyüktürler.”
• “Özgürlüğümüz için minimum tabanca diretmesiyle bizi köleleştirmeye çalışanlarla savaştığımız kadar tutkularımızla da savaşmalıyız.”
• “Hayvanlar itaat etmeyi iki yolla öğrenirler. İtaat etmediklerinde cezalandırılarak ve hevesle hizmetimize koşduklarında ödüllendirilerek.”
• “…güzel ve soylu duygular gençliğe özgü beşerî güzellikle değil, insanların gündelik hayatının erdemleriyle güçlenir.”
• Güzel ve asil duygular gençliğe özgü beşerî güzellikle değil, insanların gündelik yaşamının erdemleriyle güçlenir.
• ” İhtiraslılar övgülerle de yönlendirilebilir, şundan dolayı bazı insanoğlu övgüye başkalarının yemeğe ve içkiye olmalarıyla birlikte açtır. “

İktisat Üzerine İncelemesi – Kişisel Yorumlar

Antik Dünyada Ekonomi Kavramının Oluşumu: İktisat Üzerine / Oikonomikos: “Acaba soru sormak bir eğitim yöntemi midir İskhomakhos? Çünkü sorduğun bu sorular sayesinde öğrendiğimi fark ettim.” -Sokrates (sayfa 74)
Bugün gene Antik Yunanistan topraklarına bir seyahat yapıyoruz. M.Ö. ortalama 432 senesinde doğduğu söylenen Antik dünyanın en acayip simalarından birinin hayatına misafir oluyoruz. Bu kişinin adı kiminizin duyduğu, kiminizinse ilk kez duyacağı yazar/Ksenophon .
Kendisi bir tarihçi, bir felsefeci, bir yazar, bir komutan ve şu an bahsedeceğimiz kitabından de anlayacağımız suretiyle hem de bir ekonomist. Hatta kim bilir dünya üstündeki ilk resmi ekonomist zira günümüzde “ekonomi” halini alan “oikonomikos” terimi hakkında ilk kez bu kadar fazlaca şey yazan şahıs Ksenophon’dan başkası değil. Fakat o, tüm bu kavramlardan fazlaca daha fazlası şundan dolayı oldukça alışılmadık bir yaşama haiz. Gelin hep beraber Ksenophon’un curcunalı yaşamı ve değindiği eserlerine bir göz atalım.
Yunanistan tarihinin ehemmiyet arz eden savaşlarından önde gelen Peloponnesos Savaşı’nın ilk yıllarında Atina civarlarında doğan Ksenophon, atlı sınıfına mensup zengin bir ailede büyür. Tıpkı yazar/platon benzer biçimde, Ksenophon da yazar/sokrates’in öğrencilerinden biriydi. kitap/unlu-filozoflarin-yasamlari-ve-ogretileri–29396 isminde kitabıyla antik dünyanın felsefe alanındaki en mühim kaynak kitabının yazarı yazar/Diogenes-Laertios’un anlattığına bakılırsa Sokrates’le şu şekilde tanışmıştır Ksenophon:
Ksenophon’la dar bir sokakta karşılaşan Sokrates, bastonuyla yolunu keserek ona iyi ve erdemli insanların nerede yetişebileceğini sorar. Ksenophon bu soruya cevap veremez. Bunun üstüne Sokrates “öyleyse peşime takıl ve öğren” der. Bu andan sonrasında Ksenophon, Sokrates’in öğrencilerinden biri olur ve böylece kendisini günümüz dünyasının en mühim Antik Yunan figürlerinden biri haline getirecek olan olaylardan birini yaşamış olur.
Diğer mühim vakalar ise şüphesiz ülkesine karşı tavır alarak Sparta saflarına geçip vatanına karşı savaşması ve kitap/anabasis–18319’te anlattığı tarihin en mühim vakalarından önde gelen “on binlerin” Atina’ya yürüyüşünde etken rol oynamasıdır.
“…güzel ve soylu duygular gençliğe özgü beşeri güzellikle değil, insanların gündelik hayatının erdemleriyle güçlenir.” (sayfa 36)
Ksenophon aslen ülkesini seven bi adamdır. Demokrasiden kaynaklandığını düşündüğü bir disiplin eksikliği sonucunda savaşlardan ağır yara alan ülkesinin yönetimine karşı tavır almıştır şundan dolayı yanlış olan şeylerin inatla düzeltilmiyor oluşu onun ülkesi için umutsuzluğa düşmesine niçin olmuş ve Atina’dan ayrılarak Sparta topraklarına geçiş yapmıştır. Vatanına ihanetten dolayı resmi olarak da sürgün yiyen Ksenophon, Koroneia Savaşı’nda Sparta saflarında Atina’ya karşı savaşmıştır. O anlarda Ksenophon’un neler düşündüğünü kestirmek zor olsa da, seneler sonrasında tekrardan Atina sevgisini içinde şiddetli bir halde hissettiğini ve hatta oğullarından önde gelen Gryllos’un vatanı için bir harpte canını feda ettiğini de belirtmek gerek.
Pers Krallığı’nın prensi Kyros’la tanışması, kendisini Anabasis’te anlattığı bir takım olayın içinde bulmasını sağlar. Anadolu topraklarında Atina, Sparta ve Pers askerlerinin katılmış olduğu birçok muharebe meydana gelir ve bunların hepsini sebepleri ve sonuçlarıyla beraber Anabasis isminde eserinde anlatır Ksenophon. Fakat yazar/Herodotos’un kitap/tarih–7895’i ve başka Anabasis kaynaklarıyla çelişkiler barındırdığı ve Ksenophon’un eserinde kendisini olduğundan daha mühim gösterdiği söylenir.
Ksenophon’un günümüze dek ulaşan eserlerinin sayısı 16’dır. Oldukça geniş bir yelpazede eserler veren felsefeci, tıpkı Platon benzer biçimde hocası Sokrates’in haksız yere ölüme mahkum edildiğini düşünür ve hocası hakkında Sokrates’in Savunması isminde ( kitap/solen-ve-sokratesin-savunmasi–230339 ) bir yapıt kaleme alır. Ve gene Platon’un kitap/solen-dostluk–7893’u benzer biçimde kendi kitap/solen–35312’ini yazar. Pers Kralı Kyros üstünden aile ve eğitim kavramlarını irdelediği kitap/kyrosun-egitimi–112056, Spartalılar hakkında kitap/hellenika–296705, Lakedaimonların Devleti, Atinalılar hakkında kitap/spartalilarin-devleti-atinalilarin-devleti–302853 (ondan sonra yazar/aristoteles de mevzu hakkında aynı isme haiz bir kitap yazar: kitap/atinalilarin-devleti–128137) eserlerinden bazılarıdır. yazar/thukydides’e hayranlık duyan Ksenophon bir de kitap/yunan-tarihi–95372 isminde bir yapıt ortaya çıkarır ve Thukydides’in yarım kalan eserini tamamlamaya çaba eder.
Tarihin ilk ekonomi ve işletmecilik kitabı olarak malum “Oikonomikos” isminde bu eseri yazar/ari-cokona’nın Yunanca aslından çevirisiyle İş Bankası Kültür Yayınları’nın Hasan Ali Yücel Klasikler Dizisi içinde yerini almıştır.
İktisat Üzerine ismiyle çevrilen yapıt, antik dünyada mevcud ekonomiyi masaya yatırır. Çağının ekonomik, toplumsal ve hukuki taraflarını irdeleyen yazar ek olarak refah ve mutluluk içinde hayata devam etmenin yollarını da arar. Hocası Sokrates’i konuşturduğu 4 kitabından önde gelen İktisat Üzerine, tıpkı Platon’un eserleri benzer biçimde diyaloglardan oluşur ve Ksenophon’un çizdiği Sokrates tablosu Platon’un Sokrates’ine oranla daha farklıdır.
“…sana yemin ederim ki bütün insanlar doğaları gereği kendilerine kâr getirecek şeyleri severler.” -Sokrates (sayfa 80)
Ksenophon’a bakılırsa Sokrates, dindar, yasalara saygılı, erdemli ve adil bir yurttaş ve öteki insanlara bir şeyler öğretmeye çabalayan iyi yürekli bir öğretmendir. Oikonomikos’ta hocasını iktisat hakkında konuşturur Ksenophon. Toplamda 21 bölümden oluşan yapıt 2 ayrı ana bölüme ayrılır. İlk 6 bölüm Sokrates ve Kritoboulos’un diyaloglarından oluşurken, kalan bölümler Soktates ve İskhomakhos’un diyaloglarından oluşur.
İlk 6 bölümün konusu, parayı yönetmek üzerinedir. Krtion’un oğlu Kritoboulos varlıklı ve örnek bir Atina vatandaşıdır. Sokrates, harcamalarına dikkat etmediğini söylediği Kritoboulos’a parasını iyi mi yönetebileceğine dair telkinlerde bulunur ve ikili yöneticilik ve tarımın önemi hakkında da söyleşi eder.
İkilinin diyaloglarıyla böylece yazılı olarak ilk ekonomik kaynak dünyaya gelen olur. “Ev” anlamına gelen “oikos” ve “yasa, düzen” anlamına gelen “nomos” kavramlarının bir aya gelmesinden oluşan Oikonomikos terimi Antik Yunan’da ev işlerinin düzenlenmesi olarak kabul edilse de, kavram günümüzdeki devasa bir anlam ifade eden “ekonomi” sözcüğünün atası olarak biliniyor elbet.
İkinci bölümde ise örnek bir yurttaş olarak görülen toprak sahibi İskhomakhos’la diyalog halindedir Sokrates. Yazar Ksenophon’un bu diyaloglarda kendisini İskhomakhos olarak resmettiği ise yaygın bir kanıdır.
Bu bölümde ağırlıklı olarak evlilik, yönetim ve çiftçilik hakkında konuşulur. Evliliğin kıymeti, erkekle kadının birbirlerine karşı tutum ve davranışları, çiftçiliğin ne kadar yüce ve asil bir meslek olduğu, yönetim teriminin ve insanları yönetmenin önemi diyaloglarda sırayla karşımıza çıkar ve Ksenophon’un mevzulara dair fikirlerini hocası Soktates ve İskhomakhos ekseninde okumuş oluruz.
Oikonomikos’ta hanımefendiler ve adamların değişik yaradılışlarda bulunduğunu, bayanların daha fazlaca ev işleri için, adamların ise çoğunlukla ev dışındaki işler için uygun bulunduğunu söylüyor Ksenophon. Bazı mevzularda adamların ve bayanların birbirlerinden üstün bulunduğunu fakat iki cinsin saygı ve sevgi çerçevesinde yaşamaları icap ettiğinin altını çiziyor. Elbette günümüz dünyasından baktığımızda eleştirilecek kısımlar vardır fakat Ksenophon’un çağdaşlarına bakılırsa hanımefendiler ve erkekler hakkında düşüncelerinin fazlaca ileri bir seviyede bulunduğunu belirtmek gerek.
yazar/euripides, Aristoteles ve bazı öteki Yunan yazar ve düşünürlerinin hanımı aşağıladığı bir coğrafyada Ksenophon’un yazdıkları kesinlikle birer devrimdir. Kadının ev işleri için uygun tabiatta olduğu çağının düşünceleriyle paraleldir, buna ek olarak öteki görüşleri çağdaş toplumumuzla birebir örtüşmekte ve asla hanımefendileri aşağılayan bir tutum sergilememektedir.
Günümüz dünyası için bir fazlaca mühim eserdir kitap/ekonomi-uzerine–251969 . Romalı yazar yazar/vergilius, Georgica ( kitap/ciftcilik-sanati–139893 ) isminde kitabını yazarken Ksenophon’un kitabından esinlenmiştir. Bir öteki büyük Romalı düşünür yazar/Marcus-tullius-cicero ise eseri Latinceye çevirmiştir. Günümüzde ise fikir hayatına ehemmiyet veren her milletin ilgiyle okumuş olduğu ve üstüne düşündüğü mühim Antik Yunan kaynaklarından biri olarak varlığını sürdürmektedir. Özetle, Ksenophon’la tanışmak için ideal bir tercih olabilir Oikonomikos. Sonrasında ise yazarı daha iyi tanımak adına sonraki eserlerine geçiş yapılabilir.
Keyifli okumalar dilerim.
“Fiziksel gücüyle değil, iradesiyle büyük işler başaranlar gerçekten büyüktürler.” -İskhomakhos (sayfa 81) (Bahri Doğukan Şahin)

MÖ 400’lü yıllara ilişkin bu eseri okuyunca bazı şeylerin günümüzde de aynı bulunduğunu gördüm. Anne-baba ve çocuk ilişkisi ile çocuğa bakış insanlık tarihinin değişmez bir çizgisi olmuş. Eser, ilk iktisat kitabı olsa da o zamanların iktisat uğraşı ziraat ile ev yönetimini konu alıyor. Sokrates ve arkadaşının konuşmaları üstünden mevzu aktarılıyor.. (Hüsamettin Çalışkan)

Evet uzun süredir araştırma yazmıyordum. Aslında bu kitapta da araştırma olmayışı birazcık beni üzdü diyebilirim. Ksenophon ve Sokrates’i (büyük olasılıkla adını duymuştursunuz.) bilmeyen yoktur. Onlar içinde geçen konuşmaları ele alıyor. Tabi sonradan o örnek alınacak kişimiz ile de kısa da olsa ziraat üstüne söyleşi ediliyor. Eser yunan mitolojisi olsun , yunan zamanı olsun bilmediğim şeyleri öğrenmeme (Mesela bu zamanda kızlar 14 -15 yaşlarında , erkekler ise 30 -35 yaşlarında evleniyormuş. ) vesile oldu. Bazı şeyleri sorguladım ( Bir şeyin değerinin olması mühim midir ? Yoksa o şeyden faydalınır isek mi kıymetli olur ? benzer biçimde sorulara cevap aradım. ) . Felsefe ve ekonomi (iktisat de diyebiliriz. Zaten ekonomi arapça kökenli bir kelimeydi. Ekonomi de Fransızca kökenli bir kelime. Acaba Türkçe de bunların yerini alacak Öz Türkçe bir kelime var mı ?) alanlarında yolculuğa çıktık. Tavsiye edebilirim. Kitapla kalınca güzel insanoğlu… (betul)

İktisat Üzerine PDF indirme linki var mı?

Ksenophon – İktisat Üzerine kitabı için internette en fazlaca meydana getirilen aramalardan birisi de İktisat Üzerine PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan bir çok kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF’leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.

Kitabın Yazarı Ksenophon Kimdir?

Ksenofon (Yunanca Ξενοφῶν), MÖ 430 civarında hayata merhaba dedi – MÖ 355’ten sonrasında öldü, Yunan felsefeci, yazar, tarihçi ve asker, Sokrates’in talebesi.

Ksenofon, uzun seneler Anadolu’yu işgal eden Pers ordularında bulunmuş çoğunlukla İranlıların askeri eğitim ve öğretim düzenleriyle ilgili görüşlerini yazmıştır.

Bunlarla beraber Pers ordularının tüm sefer kayıtlarını tutmuştur.

Anabasis adlı eseri ilk aşamalarda alan rehberi olarak Büyük İskender tarafınca İran seferlerinde en mühim kaynak olarak kullanılmıştır.

Ksenophon Kitapları – Eserleri

• Anabasis
• İktisat Üzerine
• Kyros’un Eğitimi
• Şölen
• Sokrates’ten Anılar
• Yunan Tarihi
• Spartalıların Devleti Atinalıların Devleti
• Şölen ve Sokrates’in Savunması
• Hellenika
• Conversations of Socrates
• Avcılık Sanatı
• At Biniciliği Üzerine
• Çağımın Bir Tarihçesi
• Fragmanlar

Ksenophon Alıntıları – Sözleri

• “Bir şey onu kullanmasını bilen için değerliyken, onu kullanmasını bilmeyen için değersizdir.” (İktisat Üzerine)
• Gidiş ve dönüşte katedilen tüm mesafe iki yüz on beş günde bin yüz elli fersah ya da otuz dört bin iki yüz elli beş stadiondu. Gidiş ve dönüş bir yıl üç ay sürdü. (Anabasis)
• “…bir insan, sevgi duyduğu birisi tarafından izlendiğinde kendisini daha iyi yapmak için uğraşır…” (Avcılık Sanatı)
• “Özgürlüğümüz için minimum tabanca diretmesiyle bizi köleleştirmeye çalışanlarla savaştığımız kadar tutkularımızla da savaşmalıyız.” (İktisat Üzerine)
• Nasıl ki iyi ahlaklı insanoğlu dostlarını kendileri benzer biçimde olmaya yönlendiriyorsa fena niyetliler de dostlarını aynı şekilde düşünmeye iter. (Kyros’un Eğitimi)
• O kişinin, çocuğa zorla saldırmayıp, yapacağını, evladı yoldan çıkararak gönül rızasıyla yapmış olması, onu daha da tiksinilecek biri saymayı gerektirir; şundan dolayı, ceberrüt, özündeki kötülüğü açığa vurur, oysa yoldan çıkarıcı, kurbanın iç dünyasını çürütür. (Şölen)
• “… sana yemin ederim ki bütün insanlar doğaları gereği kendilerine kâr getirecek şeyleri severler.” (İktisat Üzerine)
• Kritoboulos bigün yürüyüp Kleinias’a sokuldu ve onu öptü. Ne var ki, öpme, kişinin içine sevda tutkunluğu ateşini en tehlikeli halde düşürür, kişide doyum sağlamaz ve her çeşit tatlı umudu yaratıp beklemekten başka hiçbir işe yaramaz. Bu yüzden, dirlik düzeni ve kamu ahlâkını korumak için, genç evlatların öpüşmesini kesinlikle yasaklamak icap ettiğini savunuyorum. (Şölen)
• Bana o şekilde görünür ki, sevdiğinin yalnız dış güzelliğinden yararlanan şahıs, bir tarlanın ürün kiracısı gibidir: Yararlandığını daha kıymetli duruma getirmeyi umursamaz; tersine, yalnız ondan olabildiğince yarar sağlamaya bakar. Ama, gönülden gönüle sevgi besleyen kişinin durumu başkadır; o tarlanın sahibi gibidir, sevdiğine daha bir kıymet kazandırmak için elinden geleni yapar. (Şölen)
• Fiziksel gücüyle değil, iradesiyle büyük işler başaranlar hakkaten büyüktürler. (İktisat Üzerine)
• Eğer bir gurup yarışmalarda öteki guruplardan daha başarı göstermiş olduysa kutlama edilenler o guruba mensup olanlar değil o gurubu eğitenler olur. (Kyros’un Eğitimi)
• Çocuk yapmış olduğu her şeyi akşamları öğretmenine anlatmak zorundaydı. (Kyros’un Eğitimi)
• “Acaba soru sormak bir eğitim yöntemi midir İskhomakhos? Çünkü sorduğun bu sorular sayesinde öğrendiğimi fark ettim.” (İktisat Üzerine)
• Sokrates:
  – Doğru, bunu kabullenmesi gerekir. Gerçekten, gelecek bilicilerin durumu da böyledir; Gelecekte nasıl biteceğini başka insanlara bildirirler de, kendi başlarına gelecek olanı bilemezler. (Şölen)
• “Doğruyu söylemek gerekirse, hayatta kalmak için korkaklığa değil, cesarete ihtiyaç vardır.” (Spartalıların Devleti Atinalıların Devleti)
• Bu yapıtta bazen, hatta pek fazlaca vakit, erkekler arası eşcinsel sevgiye eğilimin dile getirilip söyleşi konusu olarak işlenmesi, yapıtın kıymetini veya yapıtta anlatılan insanların (sokrates’le, yakın çevresinin) kıymetini azaltmaz. Bu insanları kendi ölçülerimiz ve kurallarımızla yargılamaya hakkımız yoktur. Onların ise kendilerinden 2400 yıl sonrasında yaşayacak olan bizlerin kaide ve ölçülerine neler olacağını kestirip, kendi toplumlarına değil bizim toplumumuza uymaları, bizim yadırgamayacağımız halde davranmaları, düşünmeleri, konuşmaları esasen beklenemezdi. (Şölen)
• Antisthenes :
  – Ne ? sokrates, bu mesleği bana da mı bulaştırdığını söylüyorsun?
  – Evet, o şekilde diyorum; Şu sebeple seni çöp çatanlığa pek yakın bir meslekte adamakıllı usta görüyorum.
  – Hangi meslekmiş o?
  – Erkekle erkeği buluşturma mesleği (Şölen)
• “Sparta erdemli olmayı bir devlet meselesi hâline getirmiştir.” (Spartalıların Devleti Atinalıların Devleti)
• “Dostlar içinde aldatan aldatılandan daha fazlaca utanmalı…” (Anabasis)
• “Ben […] hiçbir servetin ahlaktan, adaletten ve cömertlikten üstün olduğuna inanmıyorum.” (Anabasis)