Birleşmiş Milletler (BM) tarafınca seçilen bağımsız uzmanlar, devlet dışı aktörlerin sıfır emisyon taahhütlerinin iklim değişikliğiyle mücadelede “yeşil aklamaya” yol açmaması için bu taahhütlerin şeffaf, bütünlük içinde ve bilime dayalı şekilde tasarlanmasını talep ediyor.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres tarafınca belirleme edilen Devlet Dışı Kuruluşların Net Sıfır Emisyon Taahhütlerine İlişkin Üst Düzey Uzman Grubu’nun yeşil aklamayı önlemeye yönelik raporu, BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 27. Taraflar Konferansı’nda (COP27) açıklandı.

Raporda ergonomik tavsiyeler sunuldu

Küresel ısınmanın 1,5 dereceyle sınırlandırılması için sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik küresel çabaları baltalayan yeşil aklama ve zayıf net sıfır taahhütlerinin eleştirildiği rapor, standartlar ve kriterler belirleyerek net sıfır emisyon taahhütlerine şeffaflık ve hesap verilebilirlik getirmek için ergonomik tavsiyeler ortaya koyuyor.

Buna nazaran, net sıfır emisyon taahhüdü bulunduğunu söyleyen erkek oyuncular, yeni fosil yakıt yatırımı yapması imkansız, ormansızlaşma yada benzeri yıkıcı faaliyetlerde bulunamaz. Bu erkek oyuncular, emisyonlarını azaltmak yerine ucuz karbon kredileri satın alamaz, emisyonlarının bir tek bir kısmını azaltmaya odaklanamaz, iklim politikalarını baltalayacak şekilde direkt yada dolaylı lobi yapması imkansız.

Yeşil aklamayla savaşım

Raporda ek olarak, yeşil aklamayla etkin savaşım için net sıfır emisyon taahhütlerinin kısa, orta ve uzun vadeli şekilde tasarlanması gerektiği belirtilerek, söz mevzusu kurumların senelik olarak rapor vermesi tavsiye ediliyor.

Raporun tanıtımında konuşan uzman grubu başkanı ve Kanada eski Çevre ve İklim Değişikliği Bakanı Catherine McKenna, raporun, sanayi, finans kuruluşları, şehirler ve bölgeler tarafınca net sıfır emisyon taahhütlerine bütünlük kazandırmak ve sürdürülebilir bir geleceğe küresel, adil bir geçişi desteklemek için oldukca mühim bir yol haritası sunduğunu söylemiş oldu.

Bu yol haritasının net sıfır emisyon taahhütleri geliştirilirken uyulması ihtiyaç duyulan standartları sunduğunu dile getiren McKenna, “Şu anda gezegenimiz gecikmeleri, bahaneleri ya da daha çok yeşil aklamayı kaldıramaz.” dedi.

Yeşil aklamaya sıfır hoşgörü

BM Genel Sekreteri Guterres de hükümetler ve devlet dışı aktörlerin giderek artan sıfır emisyon taahhütlerinin iyi haber bulunduğunu ifade ederek, “Sorun şu ki bu net sıfır emisyon taahhütleri için bir standart yok ve taahhütler içinde derin uçurumlar var. Net sıfır emisyon adı altında yeşil aklama yapılmasına hiçbir şekilde tahammülümüz yok.” diye konuştu.

Net sıfır emisyon taahhütlerinin Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin küresel ısı artışını 1,5 dereceyle sınırlandırmak için emisyonların 2030’a kadar minimum yüzde 45 azaltılması gerektiği yönündeki senaryosuyla uyumlu olması icap ettiğini belirten Guterres, 2050’de de net sıfır emisyona ulaşılması icap ettiğini altını çizdi.

Guterres ek olarak bu taahhütlerin 2025’ten başlayarak 5 senelik hedefleri kapsaması ve tüm sera gazı emisyonlarının azaltılmasını kapsaması icap ettiğini dile getirdi.

Fosil yakıt şirketlerine “bu sahteliği bitirmiş olun” çağrısı

AA’nın haberine nazaran, bunun finansal kurumların tüm aktivitelerini bu kapsamda değerlendirmesi anlamına geldiğini vurgulayan Guterres, şunları kaydetti:

“Şirket yöneticileri, belediye başkanları ve sıfır emisyon taahhüt eden her insana ileti açık. Bu standartlara uyun ve sıfır emisyon haritalarınızı COP28’ten ilkin güncelleyin. Fosil yakıt şirketlerine ve finansörlerine bir mesajım var; Sözde net sıfır emisyon planlarınız gezegeni zehirliyor. Bu planları baştan aşağı gözden geçirin ve bu yeni yol haritasıyla uyumlu hale getirin. Fosil yakıtlardaki genişlemeyi örtbas etmek için sıfır emisyon taahhütlerini kullanmak, kınanması ihtiyaç duyulan bir durum. Bu bir aldatma, bu toksik örtbas dünyamızı uçurumun kenarına itebilir. Bu sahtelik bitmeli.”

Guterres, söz mevzusu taahhütlerin şeffaf şekilde açıklanması ve yönetimlerin bu kapsamdaki uygulamalardan görevli tutulması icap ettiğini de sözlerine ekledi.