Kitap Künyesi

Yazar: Gotthold Ephraim Lessing

Çevirmen: Yüksel Pazarkaya

Yayın Evi: Cumhuriyet Kitapları

İSBN:

Sayfa Sayısı: 80

Yahudiler Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Yahudiler Alıntıları – Sözleri

• O hale geldi ki, kabalık ve doğallık aynı anlama gelen sözler oldu.
• … karşılığında en küçük bir şey bekler görünürsek, iyilik olmaktan çıkar.
• Size gerçeği ifade etmem gerekirse; ben tüm bir halk hakkında genellemelerden hoşlanmam.
• Biroldukça insan, yanıbaşlarında kendilerine iyilik eden birini yük olarak görecek kadar bozulmuştur.
• So will ich wenigstens soviel tun, als mir das Schicksal zu tun erlaubt. Nehmen Sie mein ganzes Vermögen. Ich will lieber arm und dankbar, als reich und undankbar sein.
• Gözünü kazanç bürümüş bir halk, bunu haklı olarak mı, hile ve zorla haram olarak mı elde edeceğine bakmaz.
• “mutlaka Yahudiydiler. Bu Allahsız güruhu yeterince tanımıyor olabilirsiniz. Ne kadarlarsa, istisnasız hepsi de dolandırıcı, hırsız ve yol kesici. Bu yüzden zaten, Tanrı’nın ilencine uğramış bir halk. Ben kral olmayayım: Hiçbirini, bir tekini bile yaşatmam. Ah! Tanrı bütün namuslu Hıristiyanları bunların şerrinden korusun”
• fakat tüm içtenliğimle söyleyeyim ki, suskunsam, bu kez salt çâresizlikten.
• İnsan olmak, insanlık, insancıllık, her türlü din, mezhep, ırk, soy, millet ayrımının üstündedir.
• Ne yüzden olursa olsun, ışığı görmeyen, göremeyen ya da görmek istemeyen insanoğlu, devamlı, her yerde olacaktır.

Yahudiler İncelemesi – Kişisel Yorumlar

Uzun zamandır merak ettiğim Alman yazarlardan biri idi Gotthold Ephraim Lessing. Alman edebiyatında ve bilhassa Alman tiyatrosunda öncü rol üstlenmiş ve “Aydınlanma Dönemi”nin baş aktörlerinden biri kabul edilen bu yazarı kısacık bir oyunu ile tanıma fırsatı bulduğum için mutluyum.
Oyun kısa, sadece oldukça çarpıcı. Lessing mesajını evirip çevirmeden, direkt veriyor seyircisine. Başlarına gelen her fenalık için Yahudileri suçlayan ve Yahudi toplumunu dışlayan Alman halkı üstünde rahatsız edici bir farkındalık yaratmak hedefi: Baron, Yahudi kılığına girmiş kendi yakınları tarafınca soyulmak üzereyken tesadüfen bir yabancı tarafınca kurtarılır; sadece onu kurtaran bu yabancı gerçek bir Yahudidir.
Lessing bir Yahudinin iyi, inançlı Hristiyanlar zannedilen kimilerinin de fena olabileceğini gösterirken önyargıların adaletsizliğine ve insanı insan icra eden temel değerlere dikkat çekmek ister: “Ah, hepsi sizin gibi olsaydı, ne kadar saygıdeğer olurdu Yahudiler” der mesela Baron; kurtarıcısını oldukça sevmesine rağmen onun bir Yahudi olmasını hala kabullenememiştir. Cevap vurucudur: “Ve Hristiyanlar ne kadar sevimli olurlardı, hepsi sizin niteliklerinize sahip olsaydı” der kurtarıcı. İnsanları yalnız inançlarına nazaran gruplayıp yaftalayan Hristiyan inancının adaletsizliğini ve çelişkisini ortaya bu şekilde serer.
Oyunun temeli, Hristiyan dünyasındaki Yahudi düşmanlığına dayanır. Hristiyan dünyasında uzun yüzyıllar süresince Yahudilerin dışlandığını, ikinci derslik insan sayıldığını, kamu hizmetine alınmadığını, tüm kötülüklerin onlara atfedildiğini ve hatta katledilmeleri için bahaneler arandığını unutmayalım. Hristiyanlık dini, sonradan gelen din olarak öncekini ortadan kaldırmıştır; dolayısıyla hala Yahudilikte ısrar edenler sapkındırlar ve dine tehdit oluşturmaktadırlar. Bu nedenle yüzyıllar süresince Yahudiler gettolarda, içlerinde bulundukları -ama hep azınlık oldukları- toplumlardan dışlanmış şekilde yaşarlar ve hakim sınıfın gözünde tüm olumsuzlukların sebebini oluştururlar. Toplum her gerildiğinde güvenlik sübabı olarak “Yahudilerin katli vaciptir.” nidaları atılır. Ve sanılanın aksine bu yalnız Almanlara değil, tüm Hristiyan dünyaya ilişkin bir düşmanlıktır.
Gotthold Eprahim Lessing Teoloji mevzusunda yüksek eğitim almış, son aşama dindar bir Hristiyan. Goethe’den 20 yıl ilkin dünyaya gelecek olan bu yazar, Alman Yenilikçi tiyatrosunun kurucularından sayılmaktadır. Hristiyan inancının “mucizeler”e dayandırılmasını eleştirdiği için şimşekleri üstüne çekmiş, sadece ölene kadar inanılmış olduğu yoldan geri adım atmamış büyük bir düşünür ve hümanisttir.
40tan fazla sahneden oluşan eseri, bu yönüyle günümüz tiyatro eserlerine benzemiyor. Ancak döneminde oyundaki dinamizmin bu şekilde peş peşe akan kısacık sahnelerle sağlandığını öğrendim ve buraya bir not olarak düşeyim.
Oyunda mevzu edilen genellemeler ve düşmanlıklar maalesef aradan geçen 300 yıla karşın hala var ve bizlere de epey yakınlar. Şimdiden “ama Yahudiler de …” (ya da fakat Aleviler de…, fakat Hristiyanlar da …) diye başlamış olan cümleler duyar gibiyim.
Lessing’in bu kısacık eseri bence o yüzden hala kıymetli… (AkilliBidik)

Lessing’in eseri dramaturji anlamında kurucu bir tiyatro olarak karşımıza çıkmaktadır. Anlattıkları 18. yüzyıl Aydınlanması’na örnek teşkil etmektedir. Bununla birlikte yazdıklarıyla asil kesime hitap eden Aristocu tiyatrodan burjuvaya hitap eden Shakespeare anlayışıyla hazırlanan tiyatroya öncülük etmiştir.
Lessing’in anlattıkları evrenseldir. İnsan hakları, özgürlük ve ön yargısız bir cemiyet anlayışı onun eserlerinin ana temasını oluşturmaktadır.
Lessing’in döneminde yaptıkları takdire şayan işler. Umarım yaşamında da her insana Yaradan’ın bir kulu olduğundan saygı duymuştur (biz buna hümanizm demiyoruz ayrıca). Fakat kitabın sonundaki bazı ifadeler (şimdi burada anmak istemiyorum) yazarın görüşleriyle uyuşmadığı benzer biçimde tersine Lessing’in fikirlerini delmektedir. Ben de buna şaşıyorum. Şaşmaya da devam edeceğim. (Yakuphan Güleç)

Yahudiler PDF indirme linki var mı?

Gotthold Ephraim Lessing – Yahudiler kitabı için internette en oldukça meydana getirilen aramalardan birisi de Yahudiler PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan bir çok kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF’leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.

Kitabın Yazarı Gotthold Ephraim Lessing Kimdir?

Gotthold Ephraim Lessing (22 Ocak 1729 – 15 Şubat 1781), Alman yazar, felsefeci, gazeteci ve Alman Edebiyatının ilk mühim eleştirmenidir. Aydınlanma Çağı’nın önde gelen temsilcilerindendir. Antik Yunan ve Roma eserlerini yansılamak etmek yerine, William Shakespeare’nin eserlerini temel alarak, bilhassa dramaüzerine yoğunlaşmış ve 1779 senesinde, son büyük dramı olan, Haçlı Seferleri esnasında Kudüs’te geçen vakada Musevilik,Hristiyanlık ve İslam’ı simgeleyen “üç halka” konusunu ele almış olduğu, dinsel bir sorgulama niteliğindeki Bilge Nathan’ı (Nathan der Weise) yazarak; kuvvetli bir savunucusu olduğu aydınlanma felsefesini, aklın kullanılmasını etkili bir şekilde ifade etmiştir. Bıraktığı eserlerle, “Milli Alman Edebiyatı”nın gelişimini hızlandıracak bir zemin oluşturmuştur.

Yaşamı

Lessing Saksonya eyâleti’nde minik bir kasaba olan Kamenz’de dünyaya geldi. Babası bir papaz ve dini yazılar yazan Lessing, Kamenz’deki Latin okulu (1737) ve Meissen’deki Fürstenschule St. Afra okulunu bitirdikten sonrasında (1741)Leipzig’de 1746-1748 yılları aralığında Leipzig’de teoloji ve tıp eğitimi aldı. 1748 – 1760 yılları aralığında Leipzig ve Berlin’de yaşadı ve Vossische Zeitung isminde gazetede editör olarak çalıştı. 1752 senesinde Wittenberg’de yüksek lisans yapmış oldu ve 1760 – 1765 yılları aralığında Breslau’da (bugün Wroclaw) General Tauentzien’in sekreteri olarak çalıştı. 1765 senesinde Berlin’e döndü; sadece 1767 senesinde Hamburg’da drama yazarlığı veMilli Alman Tiyatrosu’nun danışmanlığını yapmış oldu. Orada, eşi Eva König ile tanıştı.

Gotthold Ephraim Lessing Kitapları – Eserleri

• Düzyazı Fabllar
• Bilge Nathan
• Yahudiler
• Minna Von Barnhelm
• Emilia Galotti
• İnsan Soyunun Eğitimi
• Miss Sara Sampson

Gotthold Ephraim Lessing Alıntıları – Sözleri

• Budala bir baba hayırsız oğlu İçin kanını son damlasına kadar feda ettiğinde , sevgi aptallığa dönüşür (Düzyazı Fabllar)
• Aklını kullanma cesaretine haiz ol! (İnsan Soyunun Eğitimi)
• Birinin mutluluğu bir ötekinin mutsuzluğudur. (Düzyazı Fabllar)
• Karganın biri, öfkeli bahçıvanın komşunun kedisine attığı zehirli et parçasını pençeleriyle kapıp firar etti.
  Ve eti yaşlı bir meşenin dalları içinde yalayıp yutmak üzereyken, bir tilki yavaşça ağacın altına sokularak kargaya seslendi:
  “Tanrı seni kutsasın lupiter’in kuşu!”
  “Sen beni kiminle karıştırıyorsun?” diye sordu karga.
  “Seni kiminle mi karıştırıyorum?” dedi tilki. “Sen her gün Zeus’un sağ kolundan havalanarak bu meşeye beni beslemeye gelen o heybetli kartal değil misin? Neden o değilmişsin benzer biçimde davranıyorsun? O muzaffer pençendeki etin tanrının bana daima seninle yollamış olduğu armağan bulunduğunu görmüyor muyum ben?”
  Karga bu laflara şaşırdı gerçi, fakat bir kartal yerine konduğu için içten içe sevindi.
  “Neme gerek,” diye düşündü, “tilki o şekilde düşünmeye devam etsin varsın.”
  Aptalca bir cömertlikle aşağıya attı avını ve gururla uçup gitti.
  Tilki gülerek eti havada kaptı ve hain bir sevinçle mideye indirdi. Fakat oldukça geçmeden luğu sancıya dönüştü, zehir tesirini göstermeye başladı ve geberip gitti.
  Kahrolası dalkavuklar, zehir zıkkımdan başka bir şey girmesin kursağınıza! (Düzyazı Fabllar)
• Eşeğin biri aç bir kurtla karşılaştı.
  “Acı bana,” diye yalvardı eşek korkudan tir tir titreyerek, “zavallı, hasta bir hayvanım ben; ayağıma iyi mi bir diken battığına baksana!”
  “Gerçekten de,” dedi kurt, “halin pek dokundu bana. Vicdanımın sesini dinleyerek seni bu acılardan kurtaracağım…”
  Sözünü bitirir bitirmez de eşegi paramparça etti. (Düzyazı Fabllar)
• Onu gene göreceksem, hep görmeliyim. Yok eğer göremeyeceksem, şimdiye kadar görmüş olduğum yeter. (Bilge Nathan)
• Karşılığında en küçük bir şey bekler görünürsek, iyilik, iyilik olmaktan çıkar. (Bilge Nathan)
• Was die Erziehung bey dem einzeln Menschen ist, ist die Offenbarung bey dem ganzen Menschengeschlechte. (İnsan Soyunun Eğitimi)
• “Dün sevdim,
  bugün acı çekiyorum,
  yarın öleceğim,
  sadece bugün ve yarın
  düşünmek istediğim
  dün.” (Bilge Nathan)
• Size gerçeği ifade etmem gerekirse; ben tüm bir halk hakkında genellemelerden hoşlanmam. (Yahudiler)
• O beni ben olduğum için sevecektir, ben de onun için tüm dünyayı unutacağım. (Minna Von Barnhelm)
• Gözünü kazanç bürümüş bir halk, bunu haklı olarak mı, hile ve zorla haram olarak mı elde edeceğine bakmaz. (Yahudiler)
• Eğer insan namusludan başka bir şey değilse hiçbir şey anlama gelir. (Minna Von Barnhelm)
• Bir lûtfu, asla düşünmeden çabucak kabul edebilen insanoğlu, pek ender olarak o lûtfa layık insanlardır. Onu en oldukça hakedenler de daima kendilerine en oldukça güvensizlik gösterenlerdir. (Miss Sara Sampson)
• Nedense beni bugün en oldukça üzenler en iyi bildiğim insanoğlu oluyor… (Minna Von Barnhelm)
• İnsan olmak, insanlık, insancıllık, her türlü din, mezhep, ırk, soy, millet ayrımının üstündedir. (Yahudiler)
• fakat tüm içtenliğimle söyleyeyim ki, suskunsam, bu kez salt çâresizlikten. (Yahudiler)
• Yusuf’un aksine Meryem ne dindar ne de dürüst biri,fakat kabahat onda değil,konuşmuş olduğu dili buluş eden erkeklerde,zira bu dilde dindar ve dürüst kelimelerinin dişil hali bulunmaz. (Bilge Nathan)
• bir şahıs için iki salaklığı üst üste yapma! (Minna Von Barnhelm)
• O hale geldi ki, kabalık ve doğallık aynı anlama gelen sözler oldu. (Yahudiler)