Kitap Künyesi

Yazar: Fernand Braudel

Çevirmen: Mehmet Ali Kılıçbay

Yayın Evi: İmge Kitabevi

İSBN: 9789755331560

Sayfa Sayısı: 613

Uygarlıkların Grameri Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Düne ilişkin vakalar, şimdinin dünyasını hem tek başlarına açıklamakta, hem de açıklamamaktadır. Aslında şimdiki vakit, oldukça daha eski deneylerin değişik derecelerdeki uzantısı olmaktadır. Şimdiki vakit, geçmiş yüzyıllardan, hatta “insanlığın günümüze kadar yaşamış olduğu tarihsel evrim’in tümünden beslenmektedir. Hepimizin, kendiliğinden bir halde, bizi çevreleyen dünyayı yalnızca kendi hayatımızın oldukça kısa süresi içinde ele alma ve dünya tarihini herşeyin (savaşlar, çarpışmalar, zirve toplantıları, siyasal bunalımlar, devrim günleri, devrimler, ekonomik düzensizlikler, fikirler, entellektüel ve sanat içerikli modalar) birbiri ardına geldiği yada birbirine çarptığı süratli bir film benzer biçimde görme eğitimine haiz olmamıza karşın, şimdiki dönemin böylesine bir yaşanmış vakit boyutunu içermesi size saçma gelmemelidir.

-Fernand Braudel-

Uygarlıkların Grameri Alıntıları – Sözleri

• İslam alemi, birazcık utançla üçüncü dünya adını verdiğimiz, yaşayan insanlarının şu cehenneminin yada şu tarafının içine, gerileye gerileye girmiştir, zira eskiden asla kuşkusuz nisbeten daha iyi bir konumda olmuştur.
  Az yada oldukça geç, fakat net olan bu gerileme, XIX. yüzyılda İslam aleminin aşağılanmasına, acı çekmesine, sonrasında da yabancı egemenliğinin genelleşmesine niçin olmuştur. Olgular iyi bilinmektedir. Bir tek Türkiye ortak kaderin haricinde kalacaktır. Mustafa Kemal Paşa ve onun gösterdiği ani ve parlak tepki (1920-1938), bu bağımlı olmama durumundan kaynaklanmıştır. Bu tepki, daha sonraki ulusal kurtuluş hareketlerinin örneği olacaktır. İslam alemi bugün tamamen (yada nerede ise) kurtulmuş durumdadır.
  Fakat bağımsızlığını kazanmak başka birşey, dünyaya ayak uydurmak ve geleceğe rahatlık içinde bakabilmek daha başka birşeydir.
• Fransa’dan yola çıkan uygarlık kelimesi, çabucak Avrupa turu yapar. Kültür kelimesi ona birlikte rol alır.
• …nüfus artış hızı ekonomik büyümeden daha yüksek olduğunda, zararı dokunan hale dönüşmektedir. Mesela Avrupa’da, XVI. yüzyılın sonundan ilkin herhalde bu şekilde olmuştur. Bugün de, azgelişmiş ülkelerin çoğunda bu şekilde olmaktadır. Dünün dünyasında, böylesine bir durumun sonucu olarak ortaya kıtlıklar, gerçek ücret gerilemesi, halk ayaklanmaları, karanlık gerileme günleri çıkmıştır.
• Japonya, bizim alışılmış ölçülerimize nazaran, fazla dindar değildir, öte dünyayla fazla meşgul olmaz, bu mevzularda Hind’in zıddındadır. Onu esas yönlendiren, belli bir cemiyet, eğitim, onur ve o şekilde söylenmesinde hiçbir sakınca olmadığı suretiyle bir uygarlık (kendi uygarlığı) kaide bütünüdür.
• …birinin zıddında düşünmek, onun ekseni içinde kalmaktır.
• Japonya kendini hep başkasının aynasında yaratmış yada tekrardan yaratmıştır.
• Moğol Çin’i, 1274 ve 1281’de iki kez Japonya’ya karşı deniz seferi düzenlemiş, fakat “tanrısal rüzgâr” (Kamikaze) bir fırtına estirerek, istilacıyı yoketmiştir.
• Çin, takımadaya adını bile verecek, onu “Doğan Güneş Ülkesi” olarak vaftiz edecektir.
  Çincesi Je-pon olan bu ad, Batı dillerine Japon (Türkçesi Japonya) olarak geçmiştir. Aynı Çin harflerinin Japoncadaki telâffuzu ise Nippon adını vermektedir.
• Türkiye’de Mustafa Kemal’in katı ve dahiyane eseri;…hanım özgürleşme hareketi. Çokeşliliğin yokolması, kocanın karısını tekyanlı boşamasına sınır getirilmesi, peçenin kalkması, bayanların üniversitelere ve kültüre girebilmeleri, çalışabilmeleri, oy verebilmeleri; tüm bu ayrıntıların çok büyük neticeleri olmuştur.
• Kapitalizm, belli bir kapitalizm hep vardır; hatta bankacılar, uzak işlemlere girişmiş tüccarlar ve tüm kredi araçlarını bilen eski Babil’den beri vardır. Babil’de malum kredi araçları: Kambiyo senedi, hamiline senet, çek…’tir. Kapitalizmin zamanı bu anlamda “Hammurabi’den Rockefelier’e” gider.

Uygarlıkların Grameri İncelemesi – Kişisel Yorumlar

Dünya Tarihi: Kitap kolay anlamda bir dünya zamanı kitabı.Braudel dünya tarihini genel olarak uygarlıklar üstünden okuyor ve değerlendirmelerde bulunuyor. Eleştiri noktası şu olabilir : Yazar geleneksel batılı tarih anlayışının aksine Avrupa (yada Batı) merkezli bir tarih modeli sunmuyor.Fakat gene de Avrupa’yı hem bir referans noktası hem de bir hedef noktası olarak görüyor. Dünya’nın öteki uygarlıkları açımlarken de Batılı perspektiften gene kurtulamadığını hissettiriyor. Kitap, genel uygarlık evveliyatına giriş babında,20.yy ortalarında yazıldığı unutulmadan okunabilir. (Cihat)

Medeniyetleri Avrupalı olmayan, Avrupalı, Uzak Doğu, Kara Afrika benzer biçimde başlıklarda Batılı bakış açısıyla inceleyen Braudel’in kült eseri. Başlangıçta İslam medeniyetini Antik Yakın Doğu medeniyetlerini canlandırmaktan ibaret saymaktadır. İslam aleminin can damarının Akdeniz ve Hint Okyanus’u bulunduğunu ve bunların içinde bulunan Müslümanların tecim ağıyla daima hareket halinde olduklarını anlatmaktadır. İslam kentli bir dindir ve Orta Çağ’da daima hareket halindedir. (Betül Erkoyuncu)

Tüm kıtalarda geçmişten yakın tarihe kadar yer edinen kültürel, dini, siyasal, ekonomik güç merkezleri ve odaklarının tarihsel perpektif içinde geçirdikleri evrimsel sürecin tam derinlemesine olmasa da belirli fikirlerin altyapısını oluşturabilecek yoğunlukta bir araştırma.
İki negatif yan mevcut. İlki oldukça sayıda basım hatasının mevcut olması, diğeri de klasik tarih yazımında karşılaşılan subjektiflik-objektiflik ikilimenin belirli mevzularda subjektiflik yöne kayması. Bir batılı bakış açısından mesela sömürgüceliğin bazı noktalarda bir lütuf benzer biçimde pozitif anlamda anlamlandırılması.
İyi okumalar. (ercanscgn.)

Uygarlıkların Grameri PDF indirme linki var mı?

Fernand Braudel – Uygarlıkların Grameri kitabı için internette en oldukça meydana getirilen aramalardan birisi de Uygarlıkların Grameri PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan bir çok kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF’leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.

Kitabın Yazarı Fernand Braudel Kimdir?

Meşhur Fransız tarihçi Braudel 1902’de Meuse’de dünyaya geldi. Sorbonne’un tarih bölümünden 1923’te mezun olduktan sonrasında Cezayir, Paris ve Brezilya’da dersler verdi. İkinci Dünya Savaşı’nda Almanlara tutsak düştü ve 1945’e kadar Lübeck’te bir kampta tutuldu; II. Felipe Döneminde Akdeniz ve Akdeniz Dünyası başlıklı doktora tezini bu tutsak kampında yazdı. Marc Bloch ve Lucien Febvre’ nin kurduğu Annales dergisinin gösterim kuruluna seçildiğinde, özgür bırakılalı hemen hemen bir yıl olmuştu. 1947’de tarihçiler içinde büyük sarsıntılar yaratan teziyle doktorasını alan Braudel Collège de France’da hocalık yapmış oldu ve 1962’de de Maison Sciences de l’Homme’un yöneticisi oldu. Diğer büyük eseri olan üç ciltlik Maddi Uygarlık, Ekonomi ve Kapitalizm’i 1979’da piyasaya çıkan yazar, 1985’te aramızdan ayrıldı.

Braudel’in gerek Annales’te gerekse başka dergilerde pek oldukça makalesi yayımlanmıştır. Yazarın öteki başlıca eserleri şunlardır: Histoire Economique et Sociale de la France (1976-82), Tarih Üstüne Yazılar (1992), L’Identité de la France (1986-7)

Fernand Braudel Kitapları – Eserleri

• Kapitalizmin Kısa Tarihi
• Uygarlıkların Grameri
• Akdeniz
• Akdeniz ve Akdeniz Dünyası 1. Cilt
• Bellek ve Akdeniz :Tarihöncesi ve Antikçağ
• Tarih Üstüne Yazılar
• Akdeniz Mekan ve Tarih
• Akdeniz ve Akdeniz Dünyası 2. Cilt
• Maddi Uygarlık: Gündelik Hayatın Yapıları
• Medeniyet ve Kapitalizm
• Maddi Uygarlık: Dünyanın Zamanı
• Maddi Uygarlık: Mübadele Oyunları
• Akdeniz, İnsanlar ve Miras
• Akdeniz ve Akdeniz Dünyası 3
• A History of Civilizations

Fernand Braudel Alıntıları – Sözleri

• Tüm dünyada, büyük tacirlerden oluşan bir grubun bayağı satıcılar kitlesinden açık şekilde ayrılıp göze çarptığı ve bu grubun bir taraftan oldukça minik olduğu, öteki taraftan da başka faaliyetleri içinde devamlı için uzun mesafeli ticaretle bağlantılı olduğu tesadüf değildir.
  Bu adamlar işleri kendi lehlerine çevirmenin bin bir yolunu biliyorlardı: Kredi manipülasyonu ve kârlı para oyunları, iyi ve fena paraların yerine nazaran kullanılması: “iyi” gümüş yada altın paraların Sermaye yığmak için büyük iş­lemlerde, “kötü” bakır paraların ise en düşük maaşlarda ve günlük ücretlerde, başka bir deyişle Emek karşılığı olarak kullanılması. Üstün bir informasyon, zekâ ve kültüre sahiptiler. (Medeniyet ve Kapitalizm)
• Japonya, bizim alışılmış ölçülerimize nazaran, fazla dindar değildir, öte dünyayla fazla meşgul olmaz, bu mevzularda Hind’in zıddındadır. Onu esas yönlendiren, belli bir cemiyet, eğitim, onur ve o şekilde söylenmesinde hiçbir sakınca olmadığı suretiyle bir uygarlık (kendi uygarlığı) kaide bütünüdür. (Uygarlıkların Grameri)
• Kırılgan uygarlıkların tepesinde asılı duran dağlı insanlarla beraber, bir öteki kalıcı tehlikede bu göçebe halklardır. Akdeniz civarındaki her muzaffer uygarlık, dağlıyı yada göçebeyi kullanmanın ve zaptetmenin, her ikisiyle de dolambaçlı yollardan ilişki kurmanın, hatta her ikisini de belli uzaklıkta tutmanın bir biçimi olarak tanımlanacaktır mecburi olarak. (Bellek ve Akdeniz :Tarihöncesi ve Antikçağ)
• Akdeniz rengârenk bir mozaiktir. İşte bu yüzden, üstünden bu kadar yüzyıl geçtikten sonrasında birçok anıtın, eskinin gelgitlerini işaret eden bu sınır taşlarının kutsallığına yapılmış olan saygısızlıklara hoşgörüyle bakabiliriz: Ayasofya’nın dört bir yanında yüksek minareler nöbet meblağ; Palermo’daki San Giovanni Degli Eremiti manastırı, eski bir caminin kırmızı ya da kırmızımsı kubbeleri arasına yerleşmiştir; Kurtuba’da, dünyanın en güzel camisinin kemerlerden ve sütunlardan oluşan ormanının ortasında, Şarlken’in buyruğuyla yapılmış sempatik, minik, gotik Santa Cruz Kilisesi yer alır. (Akdeniz Mekan ve Tarih)
• “Tek bir Tanrı, tek bir inanç, tek bir cemaat; Müslümanlar için gerçek birlik işte budur. İman, meşhur bir hadise nazaran, Tanrı’ya, meleklere, Kitaplar’a, Gönderilenler’e, Ahiret Günü’ne, iyi ya da fena evvelde belirlenmiş olan şeylere inanmaktır. O şekilde görülüyor ki, bu şekilde bir inançta, tek Tanrı’ya inanan her insanın birleşmesi gerekirdi.” (Akdeniz, İnsanlar ve Miras)
• Herşeyden ilkin, 1590’ların ötesinde Sicilya’daki fena hasatlar ve açlıklar. Hiç şüphe yoktur ki 1591’de adada kıtlık kol gezmektedir. Duyulmamış fiyatlar söz mevzusudur, buğday Palermo’da 70 tari 1O’a satılmaktadır: Heryerde si trovanno le persone morte nelle strade per la fame. Bunun sebebi, o son zamanların insanlarına nazaran hem fazla kullanım, hem de fena hasattır. Buğdayın salme’si sonunda 40 eküye çıkmıştır ki, bu şekilde bir fiyat bulunduğunu kimse hatırlamamaktadır. Altın fiyatına, dönemin diliyle a peso di sangre buğday satılacak zenginler bulunmuştur. Cari fiyatın altından buğday satışı icra eden Palermo ve Messina korkulu bir halde borçlanmışlardır, Messina’nın borcu 100.000 dükayı geçmektedir (Akdeniz ve Akdeniz Dünyası 1. Cilt)
• “İtalya, yazgısının anlamını burada bulur: Denizin orta ekseni odur ve kim ne derse desin, İtalya devamlı bir yüzüyle Batı’ya, bir yüzüyle de Doğu’ya dönüktür. Zenginliğini uzun vakit buradan sağlamamış mıdır? Tüm Akdeniz’e egemen olma olanağı naturel olarak ona verilmiştir; o da doğallıkla bunu düşlemiştir.” (Akdeniz Mekan ve Tarih)
• Sultana karşı oldukça serbesttirler(Sultan kendine eşit kişiler içinde birinciden başka bir şey değildir). (Akdeniz ve Akdeniz Dünyası 2. Cilt)
• Hususi evlerdeki banyo odaları uzun vakit dayanacaklardır.Ama banyo yavaş yavaş bir temizlik adeti olmaktan çıkarak tedavi edici bir şey olarak görülecektir. (Maddi Uygarlık: Gündelik Hayatın Yapıları)
• Artan üretim potansiyeli, belirli büyük ülkelerin hepsinin değil doğal insanlarının şimdi kıtlık ve zahmet merhalesinin ötesine geçtikleri ve gündelik geçimlerini güvence altına almada ciddi güçlük içinde olmadıkları gerçeği, dev ve çoğunlukla oldukça uluslu şirketlerin mantar benzer biçimde büyümesi tüm bu dönüşümler her şeye gücü yeten piyasanın, müşterinin ve piyasa ekonomisinin eski düzenini tersine çevirdi. Piyasa kanunları, oldukça etkili reklamlarıyla talebi etkileyebilen ve tutarları diledikleri benzer biçimde belirleyebilen dev firmalar için artık geçerli değildir. (Medeniyet ve Kapitalizm)
• Açıkçası, onun dışındaki asla kimse, tarihin komşu cemiyet­sal bilimlerle çatışma ve uyumlarının arasındaki yolumuzu saptamaya yeterli olamazdı. Mesleğimiz ve etkinliği konusun­daki özgüven duygusunu bizlere ondan daha iyi kimse veremezdi. Makalelerinden birinin başlığı «Yaşasın Tarih» idi; güzel bir başlık ve bir program. Tarih onun için asla kısır bir allamelik, bir cins sanat için sanat, kendi kendine kafi bir allamelik olmamıştır. Tarih ona devamlı, yalnız biz tarihçilerin kullanmasını bildiğimiz ve o olmasaydı ne geçmiş yada şimdik vakit toplumlarının, ne de bireylerin yaşamın edasına ve sıcaklığına haiz olabilecekleri şu kıymetli, ince ve karmaşık koordinattan -zaman- hareketle, insanoğlunun yada toplumsalın bir açıklaması olarak gözükmüştür. Lucien Febvre’in bütünler, insanoğlunun her cepheden görülen toplam zamanı karşısında tamamen duyarlı kalmayı sürdürür­ken, tarihin yeni yeni olanaklarını berrak bir halde kav­ramışken, hem de bir hümanistin incelmiş kültürüyle, her ferdin zihinsel macerasında hususi ve yegane olan şeyi his­setme ve ifade etme kabiliyetini de korumuş olması, Fransız ta­rihçiliği için asla kuşkusuz bir lütuf olmuştur. (Tarih Üstüne Yazılar)
• “Osmanlı sultanlarının göçebe Türkmen kabilelerini Balkanlar’a aktarıp orada yerleştirilmeleri mevzusundaki gayretlerine rağmen, Rumeli’deki Türk toplulukları imparatorluklarının toprak kaybetmesi esnasında hiçbir direnç göstermedi.” (Akdeniz, İnsanlar ve Miras)
• Gerçekten de endüstri öncesi ekonomide bana nazaran en mühim unsur sınırı olan ve minik hareketlenmelerle hemen hemen başlangıç aşamasında fakat katı özellikleri, durgunlukları ve ağırlık noktalarıyla canlı ve kuvvetli bir iktisat ile çağdaş bir büyümenin beraber görülmesidir. Bir yanda köylerinde neredeyse özellik içinde ve kendi gereksinimlerini kendileri karşılayarak yaşayan köylüler; diğer yanda yayılan, yavaş yavaş üreten, içinde yaşadığımız dünyayı belirlemeye süregelen bir pazar ekonomisi ve gelişmekte olan bir kapitalizm. (Kapitalizmin Kısa Tarihi)
• Büyük felaketler devamlı gerçek devrimlere yol açmazlar, fakat onları haber verirler ve devamlı da dünyanın düşünülmesine yada daha doğrusu tekrardan düşünülmesine bir imkân sunarlar. (Tarih Üstüne Yazılar)
• Eğer İÖ 5. yüzyılda yaşamış olan tarihin babası Herodotos bugün bir gezgin
  kafilesine katılıp geri gelseydi şaşkınlıktan şaşkınlığa düşerdi. Lucien Febvre şöyleki yazar: “Onun Doğu Akdeniz gezisine şimdi çıktığını düşünüyorum. Şaşıp kalacağı ne kadar oldukça şey olurdu! Bu koyu yeşil yapraklı bodur ağaçların altın renkli meyvelerini, portakalları, limonları, mandalinaları ömründe
  gördüğünü hatırlamıyordu.Elbette, zira bu tarz şeyleri Araplar Uzakdoğu’dan getirdiler. (Akdeniz)
• Doğu ile Batı, Germaine Tillion’un terimiyle
  “birbirlerini tamamlayan düşmanlardır.” (Akdeniz Mekan ve Tarih)
• Dünyanın geri kalanı, tıpkı Avrupa benzer biçimde, yüzyıllardır üretim yapma gereklilikleri, mübadele zorunlukları, paranın acelecilikleri tarafınca işlenmiştir. Bu bileşimlerin ortasında, belli bir kapitalizmi haber veren yada gerçekleştiren bazı işaretleri aramak saçma mıdır? Deleuze ve Guatteri benzer biçimde “kapitalizmin hiçbir toplum biçiminin, belli bir tarzda olmak üzere, yakasım bırakmadığı”nı istekle söyleyeceğim, en azından kavradığım biçimi ile kapitalizmin. Ama kıvırtmadan kabul edelim ki, inşa Avrupa’da başarıya ulaşmış, Japonya’da taslağı ortaya çıkmış, adeta tüm öteki yerlerde başarısız olmuştur (istisnalar kuralı teyid ederler), fakat buralarda tamamlanamadığını söylemek daha iyi olacaktır.
  Bunun iki büyük açıklaması vardır, bunlardan biri ekonomik ve mekânsal, diğeri de siyasal ve toplumsaldır. Bu açıklamaların sadece taslağı çizilebilir. Ama Avrupalı ve Avrupalı olmayan tarihçiler tarafınca iyi planlanmamış ve kafi seviyede toplanmamış veriler çerçevesinde yürütülecek, böylesine bir araştırma ne kadar yetersiz ve sonuçta negatif olursa olsun, bu araştırma aşikâr başarısızlıkları, kapitalizm hakkında hem bütünsel problem olarak, hem de Avrupa’nın hususi problemi olarak tanıklıklar getirmektedir. (Maddi Uygarlık: Mübadele Oyunları)
• Bir XVIII. yüzyıl nüfus bilimcisi ” uyuz , kellik ve pislikten meydana gelen tüm deri hastalıkları , eskiden çamaşır kullanılmadığından oldukça sık ortaya çıkardı” diye belirtmektedir. (Maddi Uygarlık: Gündelik Hayatın Yapıları)
• Bir tüccar devamlı alıcılar,mal sağlayıcıları,borçlular ve alacaklılarla ilişki halindedir.Bu ajanların ikamet yerlerini bir haritaya aktarırsınız bütünü bizzat tüccarın hayatına hükmeden bir mekan resmi olacaktır. (Maddi Uygarlık: Mübadele Oyunları)
• Sosyal bilimlerin hepsinin tek ve aynı manzarayla ilgilendiğini varsayalım : İnsanın geçmiş , şimdiki ve gelecek eylemlerinin manzarası. Bu manzaranın bir de üstelik tutarlı bulunduğunu – doğal olarak ki bunu kanıtlamak gerekecektir – varsayalım. Bu görünüm karşısında , ne kadar toplumsal bilim var ise o denli gözlem noktası olacak ve bunlar kendilerine özgü bakış açıları , değişik perspektif krokileri , değişik renk ve kronikleriyle mevzuya yaklaşacaklardır. Her birinin kesip almış olduğu görünüm parçası ne yazık ki birbiriyle bitiştirilir cinsten olmayıp tek bir bütünsel fotoğraf içeren bir yapboz parçaları benzer biçimde olan ve sadece bu evvelde oluşturulmuş görüntünün işlevinde kıymeti olan unsurlar benzer biçimde birbirlerini çağrı etmemektedirler. İnsan her seferinde , bir gözlem noktasından diğerine değişik gözükmektedir ve böylece tanınan her kesim , gözlemci davranışlarında ölçülü olsa bile – çoğunlukla öyledir – manzaranın bütününe teşmil edilmektedir. Bu arada gözlemcinin kendi açıklamaları onu oldukça uzaklara götürmektedir. İktisatçı ekonomik yapıları ayırmakta ve onları çevreleyen , taşıyan , zorlayan ekonomik olmayan yapıları tahmin etmektedir. Bundan daha zararsız ve görünüşte daha meşru bir şey olması imkansız. Ama ayrıca o da yap-bozu kendine nazaran tekrardan yapmıştır. Her şeyi yalnızca kendi kıstasları ile denetlediğini ve hatta açıkladığını iddia eden nüfusbilim de değişik davranmamaktadır. Onun da kendine özgü yararlı testleri vardır ; bunlar ona insanı bütünselliği içinde canlandırması için yada en azından bütünsel veyahut esas insan olarak kavradığı insanı sunması için kafi olmaktadır. Sosyolog , tarihçi , coğrafyacı , psikolog, etnograf bir çok vakit daha da saftırlar : Her toplumsal bilim , o şekilde olmayı kendine yasaklıyor olsa bile emperyalisttir ; neticelerini insanoğlunun bütünsel bir kavranışı olarak sunma eğilimindedir. (Tarih Üstüne Yazılar)